Res angusta domi, et macrae penuria mentis.
Non rationis opes animus, nunc parta recensens
Conspicit aggestas, et se miratur in illis,
Nec sibi de gaza praesens quod postulat usus
Summus adesse jubet celsa dominator ab arce;
Non, operum serie seriem dum computat aevi,
Praeteritis fruitur, laetos aut sumit honores
Ipse sui judex, actae bene munera vitae;
Sed sua regna videns, loca nocte silentia late
Horret, ubi vanae species, umbraeque fugaces,
Et rerum volitant rarae per inane figurae.
Quid faciam? tenebrisne pigram damnare senectam
Restat? an accingar studiis gravioribus audax?
Aut, hoc si nimium est, tandem nova lexica poscam?
For a translation of this poem, see Murphy’s Essay on the Life and
Genius of Dr. Johnson, prefixed to the present volume.
AD THOMAM LAURENCE, MEDICUM DOCTISSIMUM,
Cum filium peregre agentem desiderio nimis tristi prosequeretur.
Fateris ergo, quod populus solet
Crepare vecors, nil sapientiam
Prodesse vitae, literasque
In dubiis dare terga rebus.
Tu, queis laborat sors hominum, mala
Nec vincis acer, nee pateris pius;
Te mille succorum potentem
Destituit medicina mentis.
Per caeca noctis taedia turbidae,
Pigrae per horas lucis inutiles,
Torpesque, languescisque, curis
Solicitus nimis heu! paternis.
Tandem dolori plus satis est datum,
Exsurge fortis, nunc animis opus,
Te, docta, Laurenti, vetustas,
Te medici revocant labores.
Permitte summo quicquid habes patri,
Permitte fidens; et muliebribus,
Amice, majorem querelis
Redde tuis, tibi redde, mentem.
IN THEATRO, MARCH 8, 1771.
Tertii verso quater orbe lustri,
Quid theatrales tibi, Crispe, pompae?
Quam decet canos male litteratos
Sera voluptas!
Tene mulceri fidibus canoris?
Tene cantorum modulis stupere?
Tene per pictas, oculo elegante,
Currere formas?
Inter aequales, sine felle liber,
Codices, veri studiosus, inter
Rectius vives. Sua quisque carpat
Gaudia gratus.
Lusibus gaudet puer otiosis,
Luxus oblectat juvenem theatri,
At seni fluxo sapienter uti
Tempore restat.
INSULA KENNETHI, INTER HEBRIDAS.
Parva quidem regio, sed religione priorum
Clara, Caledonias panditur inter aquas.
Voce ubi Cennethus populos domuisse feroces
Dicitur, et vanos dedocuisse deos.
Huc ego delatus placido per caerulea cursu,
Scire locus volui quid daret iste novi.
Illic Leniades humili regnabat in aula,
Leniades, magnis nobilitatus avis.
Una duas cepit casa cum genitore puellas,
Quas amor undarum crederet esse deas.
Nec tamen inculti gelidis latuere sub antris,
Accola Danubii qualia saevus habet.
Mollia non desunt vacuae solatia vitae,
Sive libros poscant otia, sive lyram.
Fulserat ilia dies, legis qua docta supernae
Spes hominum et curas gens procul esse jubet.
Ut precibus justas avertat numinis iras,
Et summi accendat pectus amore boni.
Ponte inter strepitus non sacri munera cultus
Cessarunt, pietas hic quoque cura fuit:
Nil opus est aeris sacra de turre sonantis
Admonitu, ipsa suas nunciat hora vices.
Quid, quod sacrifici versavit foemina libros.
Sint pro legitimis pura labella sacris —
Quo vagor ulterius? quod ubique requiritur hic est;
Hic secura quies, hic et honestus amor.
SKIA.
Ponti profundis clausa recessibus,
Strepens procellis, rupibus obsita,
Quam grata defesso virentem,
Skia, sinum nebulosa pandis!
His cura, credo, sedibus exulat;
His blanda certe pax habitat locis;
Non ira, non moeror quietis
Insidias meditatur horis.
At non cavata rupe latescere,
Menti nec aegrae montibus aviis
Prodest vagari, nec frementes
In specula numerare fluctus.
Humana virtus non sibi sufficit;
Datur nec aequum cuique animum sibi
Parare posse, utcunque jactet
Grandiloquus nimis alta Zeno.
Exaestuantis pectoris impetum,
Rex summe, solus tu regis, arbiter;
Mentisque, te tollente, fluctus;
Te, resident, moderante fluctus.
ODE DE SKIA INSULA.
Permeo terras, ubi nuda rupes
Saxeas miscet nebulis ruinas,
Torva ubi rident steriles coloni
Rura labores.
Pervagor gentes hominum ferorum,
Vita ubi nullo decorata cultu
Squallet informis, tugurique fumis
Foeda latescit.
Inter erroris salebrosa longi,
Inter ignotae strepitus loquelae,
Quot modis, mecum, quid agat, requiro,
Thralia dulcis?
Seu viri curas pia nupta mulcet,
Seu fovet mater sobolem benigna,
Sive cum libris novitate pascit
Sedula mentem.
Sit memor nostri, fideique solvat
Fida mercedem, meritoque blandum
Thraliae discant resonare nomen
Littora Skiae.
SPES.
Apr. 16, 1783.
Hora sic peragit citata cursum;
Sic diem sequitur dies fugacem!
Spes novas nova lux parit, secunda
Spondens omnia credulis homullis;
Spes ludit stolidas, metuque caeco
Lux angit, miseros ludens homullos.
VERSUS COLLARI CAPRAE DOMINI BANKS INSCRIBENDI.
Perpetui, ambita bis terra, praemia lactis
Haec habet, altrici capra secunda Jovis.
AD FOEMINAM QUANDAM GENEROSAM QUAE LIBERTATIS CAUSAE IN SERMONE PATROCINATA FUERAT.
Liber ut esse velim, suasisti, pulchra Maria:
Ut maneam liber, pulchra Maria, vale.
JACTURA TEMPORIS.
Hora perit furtim laetis, mens temporis aegra
Pigritiam incusat, nec minus hora perit.
Quas navis recipit, quantum sit pondus aquarum,
Dimidrum tanti ponderis intret onus.
Quot vox missa pedes abit, horae parte secunda?
Undecies centum denos quater adde duosque.
[Greek: Eis BIRCHION]
[Greek:]
Eiden Alaetheiae proaen chairousa graphonta
Haeroon te bious Birchion, aede sophon
Kai bion, eipen, hotan rhipsaes thanatoio belessi,
Sou pote grapsomenon Birchion allon echois.
The rev. Dr. Thomas Birch, author of the History of the Royal
Society, and other works of note.
[Greek:] Eis to taes ELISSAES peri ton oneiron ainigma.
Tae kallous dunamei ti telos; Zeus panta dedoken
Kupridi, und’ autou skaeptra memaele theo.
Aek Dios estin Onap, theios pot’ egrapsen Homaeros,
Alla tod’ eis thnaetous Kupris epempsen onar
Zeus mounos phlogoenti poleis ekperse kerauno,
Ommasi lampra Dios Kupris oista pherei.
When Johnson had composed this Greek epigram to Mrs. Elizabeth Carter, he said, in a letter to Cave, “I think she ought to be celebrated in as many different languages as Louis le grand.” His a
dmiration of her learning was so great, that when he wished to praise the acquirements of any one excessively, he remarked that, he knew as much Greek almost as Mrs. Carter. The verses in Elizae Aenigma are addressed to the same excellent and accomplished lady. It is now nearly an insult to add, that she translated Epictetus, and contributed Nos. 44 and 100, to the Rambler. See Boswell, i. iii. and iv. and preface to Rambler, ii. — ED.
IN ELIZAE AENIGMA.
Quis formae modus imperio? Venus arrogat audax
Omnia, nec curae sunt sua sceptra Jovi.
Ab Jove Maeonides descendere somnia narrat:
Haec veniunt Cypriae somnia missa Deae.
Jupiter unus erat, qui stravit fulmine gentes;
Nunc armant Veneris lumina tela Jovis.
O! Qui benignus crimina ignoscis, pater,
Facilisque semper confitenti ades reo,
Aurem faventem precibus O! praebe meis;
Scelerum catena me laborantem grave
Aeterna tandem liberet clementia,
Ut summa laus sit, summa Christo gloria.
Per vitae tenebras rerumque incerta vagantem
Numine praesenti me tueare, pater!
Me ducat lux sancta, Deus, lux sancta sequatur;
Usque regat gressus gratia fida meos.
Sic peragam tua jussa libens, accinctus ad omne
Mandatum vivam, sic moriarque tibi.
Me, pater omnipotens, de puro respice coelo,
Quem moestum et timidum crimina dira gravant;
Da veniam pacemque mihi, da, mente serena,
Ut tibi quae placeant, omnia promptus agam.
Solvi, quo Christus cunctis delicta redemit,
Et pro me pretium, tu patiare, pater.
This and the three following articles are metrical versions of collects in the liturgy; the first, of that, beginning, “O God, whose nature and property”; the second and third of the collects for the seventeenth and twenty-first Sundays after Trinity; and the fourth, of the first collect in the communion service.
[Dec. 5, 1784.]
Summe Deus, cui caeca patent penetralia cordis;
Quem nulla anxietas, nulla cupido fugit;
Quem nil vafrities peccantum subdola celat;
Omnia qui spectans, omnia ubique regis;
Mentibus afflatu terrenas ejice sordes
Divino, sanctus regnet ut intus amor:
Eloquiumque potens linguis torpentious affer,
Ut tibi laus omni semper ab ore sonet:
Sanguine quo gentes, quo secula cuncta piavit,
Haec nobis Christus promeruisse velit!
PSALMUS CXVII.
Anni qua volucris ducitur orbita,
Patrem coelicolum perpetuo colunt
Quo vis sanguine cretae
Gentes undique carmine.
Patrem, cujus amor blandior in dies
Mortales miseros servat, alit, fovet,
Omnes undique gentes,
Sancto dicite carmine.
Seu te saeva fames, levitas sive improba fecit,
Musca, meae comitem, participemque dapis,
Pone metum, rostrum fidens immitte culullo,
Nam licet, et toto prolue laeta mero.
Tu, quamcunque tibi velox indulserit annus,
Carpe diem; fugit, heu, non revocanda dies!
Quae nos blanda comes, quae nos perducat eodem,
Volvitur hora mihi, volvitur hora tibi!
Una quidem, sic fata volunt, tibi vivitur aestas,
Eheu, quid decies plus mihi sexta dedit!
Olim praeteritae numeranti tempora vitae,
Sexaginta annis non minor unus erit.
The above is a version of the song, “Busy, curious, thirsty fly.”
Habeo, dedi quod alteri; Habuique, quod dedi mihi; Sed quod reliqui, perdidi.
These lines are a version of three sentences that are said, in the
manuscript, to be “On the monument of John of Doncaster;” and which
are as follow:
What I gave, that I have;
What I spent, that I had;
What I left, that I lost.
E WALTONI PISCATORE PERFECTO EXCERPTUM.
Nunc, per gramina fusi,
Densa fronde salicti,
Dum defenditur imber,
Molles ducimus horas.
Hic, dum debita morti
Paulum vita moratur,
Nunc rescire priora,
Nunc instare futuris,
Nunc summi prece sancta
Patris numen adire est.
Quicquid quraeitur ultra,
Caeco ducit amore,
Vel spe ludit inani,
Luctus mox pariturum.
These lines are a translation of part of a song in the Complete Angler of Isaac Walton, written by John Chalkhill, a friend of Spenser, and a good poet in his time. They are but part of the last stanza, which, that the reader may have it entire, is here given at length:
If the sun’s excessive heat
Make our bodies swelter,
To an osier hedge we get
For a friendly shelter!
Where in a dike,
Perch or pike,
Roach or dace,
We do chase,
Bleak or gudgeon,
Without grudging,
We are still contented.
Or we sometimes pass an hour
Under a green willow,
That defends us from a shower,
Making earth our pillow;
Where we may
Think and pray,
Before death
Stops our breath:
Other joys
Are but toys,
And to be lamented.
Quisquis iter tendis, vitreas qua lucidus undas
Speluncae late Thamesis praetendit opacae;
Marmorea trepidant qua lentae in fornice guttae,
Crystallisque latex fractus scintillat acutis;
Gemmaque, luxuriae nondum famulata nitenti
Splendit, et incoquitur tectum sine fraude metallum;
Ingredere O! rerum pura cole mente parentem;
Auriferasque auri metuens scrutare cavernas.
Ingredere! Egeriae sacrum en tibi panditur antrum!
Hic, in se totum, longe per opaca futuri
Temporis, Henricum rapuit vis vivida mentis:
Hic pia Vindamius traxit suspiria, in ipsa
Morte memor patriae; hic Marmonti pectore prima
Coelestis fido caluerunt semina flammae.
Temnere opes, pretium sceleris, patriamque tueri
Fortis, ades; tibi, sponte, patet venerabile limen.
The above lines are a version of Pope’s verses on his own grotto, which begin, “Thou, who shall stop where Thames’ translucent wave.”
GRAECORTUM EPIGRAMMATUM VERSIONES METRICAE.
Pag. 2. Brodaei edit. Bas. ann. 1549.
Non Argos pugilem, non me Messana creavit;
Patria Sparta mihi est, patria clara virum.
Arte valent isti, mihi robo revivere solo est,
Convenit ut natis, inclyta Sparta, tuis.
Br. 2.
Quandoquidem passim nulla ratione feruntur,
Cuncta cinis, cuncta et ludicra, cuncta nihil.
Br. 5.
Pectore qui duro, crudos de vite racemos,
Venturi exsecuit vascula prima meri,
Labraque constrictus, semesos, jamque terendos
Sub pedibus, populo praetereunte, jacit.
Supplicium huic, quoniam crescentia gaudia laesit,
Det Bacchus, dederat quale, Lycurge, tibi.
Hae poterant uvae laeto convivia cantu
Mulcere, aut pectus triste levare malis.
Br. 8.
Fert humeris claudum validis per compita caecus,
Hic oculos socio commodat, ille pedes.
Br. 10.
Qui, mutare vias ausus terraeque marisque,
Trajecit montes nauta, fretumque pedes,
Xerxi, tercentum Spartae Mars
obstitit acris
Militibus; terris sit pelagoque pudor!
Br. 11.
Sit tibi, Calliope, Parnassum, cura, tenenti,
Alter ut adsit Homerus, adest etenim alter Achilles.
Br. 18.
Ad musas Venus haec: Veneri parete, puellae,
In vos ne missus spicula tendat amor.
Haec musae ad Venerem: sic Marti, diva, mineris,
Hue nunquam volitat debilis iste puer.
Br. 19.
Prospera sors nec te strepitoso turbine tollat,
Nec menti injiciat sordida cura jugum;
Nam vita incertis incerta impellitur auris,
Omnesque in partes tracta, retracta fluit;
Firma manet virtus; virtuti innitere, tutus
Per fluctus vitae sic tibi cursus erit.
Br. 24.
Hora bonis quasi nunc instet suprema fruaris,
Plura ut victurus secula, parce bonis:
Divitiis, utrinque cavens, qui tempore parcit,
Tempore divitiis utitur, ille sapit.
Br. 24.
Nunquam jugera messibus onusta, aut
Quos Gyges cumulos habebat auri;
Quod vitae satis est, peto, Macrine,
Mi, nequid nimis, est nimis probatum.
Br. 24.
Non opto aut precibus posco ditescere, paucis
Sit contenta mihi vita, dolore carens.
Br. 24
Recta ad pauperiem tendit, cui corpora cordi est
Multa alere, et multas aedificare domos.
Br. 24.
Tu neque dulce putes alienae accumbere mensae;
Nec probrosa avidae grata sit offa gulae;
Nec ficto fletu, fictis solvere cachinnis,
Arridens domino, collacrymansque tuo;
Laetior hand tecum, tecum neque tristior unquam,
Sed Miliae ridens, atque dolens Miliae.
Br. 26.
Nil non mortale est mortalibus; omne quod est hie
Praetereunt, aut hos praeterit omne bonum.
Br. 26.
Democrite, invisas homines majore cachinno;
Plus tibi ridendum secula nostra dabunt.
Heraclite, fluat lacrymarum crebrior imber;
Vita hominum nunc plus quod misereris habet.
Interea dubito; tecum me causa nec ulla
Ridere, aut tecum me lacrymare jubet.
Br. 26.
Elige iter vitae, ut possis: rixisque, dolisque,
Perstrepit omne forum; cura molesta domi est;
Rura labor lassat; mare mille pericula terrent;
Complete Works of Samuel Johnson Page 612
