The Gododdin

Home > Other > The Gododdin > Page 7
The Gododdin Page 7

by Gillian Clarke


  Loyal soldiers rallied from Dinedyn,

  chosen men from every watchful land,

  against a mongrel host from England,

  nine score to one, and all about them

  herds of horses, silk garments, armour.

  In war, Gwaednerth guarded his glory.

  92

  Gosgordd Gododdin i ar rawn rhyn,

  Meirch eiliw eleirch a seirch gwehyn,

  Ac yng nghynnor llu lliwed ddisgyn

  Yn amwyn calledd a medd Eidyn.

  O gusyl Mynyddawg

  Trosasai ysgwydawr,

  Cwyddasai lafnawr

  Ar rannawr gwyn.

  Wy ceryn gon gwylaes ddisgyn,

  Ni phorthasan warth wŷr ni thechyn.

  Mynyddog

  92

  On shaggy horses white as swans,

  in the vanguard of a hostile band,

  Gododdin’s men, mounts close-harnessed,

  guarded the forest and Eidyn’s feast.

  At Mynyddog’s word shields were shaken,

  blades ripped pale cheeks.

  They raced to the attack,

  unfaltering, no turning back.

  93

  Neud eryfais fedd ar fy ngherdded,

  Gwinfaeth rhag Catraeth, yn un gwared.

  Pan laddai a’i lafnawr, anysgoged yn nhaer,

  Nid oedd wael men yd weled.

  Nid oedd hyll edellyll yn ymwared,

  Adwythig sgwydog, Madog Elfed.

  Madog Elfed

  93

  He downed his mead at a single draught

  before the war-path to Catraeth.

  When he wielded his sword, brutal

  in war, no one called him cruel.

  No grim ghost, his men defended,

  lethal soldier, Madog Elfed.

  94

  Pan ddêl i gyfranc

  Nid oedd hoedlddianc.

  Dialwr Aeron,

  Cyrchai aur geinion

  Arwrthiad Brython:

  Browys meirch Cynon.

  Cynon

  94

  No saving himself

  on the field of war,

  Aeron’s avenger.

  He attacked,

  gold-adorned charger,

  the Britons’ defender.

  Restive for the course,

  Cynon’s horses.

  95

  Ef lladdodd llu mawr

  Yng ngwerth ei adrawdd.

  Lladdodd mab Nwython

  O eurdorchogion

  Cant o dëyrnedd

  Hyd pan grybwyller.

  Bu gwell pryd pan aeth

  Can wŷr i Gatraeth.

  Oedd aillt ŵr gwinfaeth,

  Calon ehelaeth,

  Oedd gŵr llwyd heinif,

  Oedd llurig deinif,

  Oedd gyrth, oedd cuall,

  Ar gefn ei gafall.

  Ni wisgwys ym mhlymlwyd,

  Heinif ei wayw a’i sgwyd

  A’i gleddyf a’i gyllell,

  No Heinif ab Nwython

  Gŵr a fai well.

  Heinif

  95

  He slaughtered an army

  to earn his fame,

  the son of Nwython,

  gold-torqued war-man.

  Killed a hundred princes

  to gain glory

  and more on his return

  with Catraeth’s soldiers.

  Wine-fuelled, generous,

  a man’s man, impetuous,

  scatterer of the cuirass,

  astride his horse.

  No one stronger in action

  with spear and shield,

  with sword and blade,

  than Heinif son of Nwython.

  96

  Tra Merin Iddew, trylew yng nghad,

  Tri gwaeth ffrawdd ffrawddus lew,

  Bubon a woreu, bardew.

  Bubon

  96

  From over the sea of Iddew,

  in war, in courage,

  three times fiercer than a lion,

  Bubon’s deeds driven by rage.

  97

  Gnawd i ar ffysgiolin amddiffyn Gododdin

  Ym mlaen trin terydd rai,

  Gnawd yn llwrw alan buan byddai,

  Gnawd rhag teulu Dewr ef disgynnai,

  Gnawd mab Golystan, cyn ni bai gwledig

  Ei dad, yndewid a lafarai,

  Gnawd ar les Mynyddawg sgwydawr trai,

  Gnawd gwayw rhudd rhag udd Eidyn, Urfai.

  Urfai

  97

  Usually on a spirited horse, fighting for Gododdin,

  ahead of the bravest in the action.

  Usually hunting, swift on the deer’s track.

  Usually before the Deiron army he’d attack.

  Usually trusted, the word of the son of Golystan,

  though not a prince.

  Usually, for Mynyddawg, shields were shattered.

  Usually his spear was bloody, Urfai, lord of Eidyn.

  98

  Gweled ei lafnawr yn lliwed

  Yn cyfamwyn gâl galed,

  Rhag godwrf ei aesawr godeched,

  Techyn rhag Eidyn fre efrifed.

  Maint a gaffai ei law nid atgoriai ohonaw,

  Cwyr oedd arnaw a thaned.

  Cyndyniog, calchdrai, pan grynied gryniai,

  Nid adwanai, rywanai, rywaned.

  Oedd mynych gwedi cwyn i esgar ei gyflwyn,

  Oedd gwenwyn yd traethed.

  A chyn ei olo o dan dydwed daear

  Dyrllyddai Edar ei fedd yfed.

  Edar

  98

  In the host his sword was seen

  bucking the bitter foe.

  Men flew from the hill of Eidyn

  at his shield’s echo.

  Those he caught could not cut free

  of the wax and the fire.

  So he thrust, shield broken,

  struck and was stricken.

  His death was cruel.

  Before his burial

  beneath the earth,

  Edar earned his mead.

  99

  Ef gwant tra thrichant echasaf,

  Ef lladdai a pherfedd ac eithaf,

  Oedd gwiw ym mlaen llu llariaf,

  Goddolai o haid meirch y gaeaf.

  Gochorai brain du ar fur caer

  Cyn ni bai ef Arthur.

  Rhwng cyfnerthi yng nghlysur,

  Yng nghwnnor, gwernor Gwawrddur.

  Gwawrddur

  99

  Charging ahead of the three hundred

  he cut down the centre and the wing.

  Blazing ahead of the finest army,

  he gave horses from his winter herd.

  He fed ravens on the fortress wall

  though he was no Arthur.

  Among the strongest in the war,

  Gwawrddur, citadel.

  100

  Llithiesid adar ei adaf,

  Edysmygaf edeifniad,

  Eithiniad a rhwygiad:

  Ef gwisgws awr

  Yng nghynnor gawr,

  Yng nghynfaran edeifniad.

  Ballog, talgellog cad,

  Trydydd Engiriawl,

  Erlyniad gawr,

  Arth arwynawl, arwygiad.

  Gorfloddiad riallu,

  Erglywiad hirlu,

  Cain fu Gibno mab Gwengad.

  Cibno

  100

  He hand-fed the crows.

  I honour him, great lord,

  savage ravager.

  He wore gold

  in the front row

  in the war of heroes.

  Freckled fighter,

  third avenger,

  foe-hunter,

  wild bear,

  attacker,

  fierce saviour,

  the army’s honour won,

  Cibno the handsome,

  Gwendad’s son.

  Pais Dinogad

  Pais Dinogad, fraith fraith,

  O grwyn balaod ban wraith.

  Chwid, chwid, chwidogaith!

  Gochanwn, go
chenyn wythgaith.

  Pan elai dy dad di i helia,

  Llath ar ei ysgwydd, llory yn ei law,

  Ef gelwi gŵn gogyhwg:

  ‘Giff, Gaff; daly, daly, dwg, dwg!’

  Ef lleddi bysg yng nghorwg

  Mal ban lladd llew llywiwg.

  Pan elai dy dad di i fynydd

  Dyddygai ef pen iwrch, pen gwythwch, pen hydd,

  Pen grugiar fraith o fynydd,

  Pen pysg o Raeadr Derwennydd.

  O’r sawl yd gyrhaeddai dy dad di â’i gigwain,

  O wythwch a llewyn a llwynain,

  Nid angai oll ni fai oradain.

  Dinogad’s Coat

  Dinogad’s coat is brindled brown,

  made of mottled marten skin.

  Chwid! Chwid! Whistle down!

  Eight slaves sing my refrain.

  When your Tada tramped the land,

  Spear on shoulder, club in hand,

  He called his swift dogs, ‘Giff! Gaff!

  Daly, daly, dwg, dwg! Riff! Raff!’

  From his coracle he’d spear

  fish as a lion kills a deer.

  When he scaled the mountain crag

  he’d bring a roebuck, boar or stag.

  He hunted on the mountain wall

  for freckled grouse, a doe, a deer,

  fish from Derwennydd waterfall.

  What your Tâd struck with his spear

  unless it flew would not get clear.

  About the Author

  Gillian Clarke lives in Ceredigion. She was National Poet of Wales (2008–2016) and was awarded the Queen’s Gold Medal for Poetry in 2010. Her prose works include a writer’s journal, At the Source (Carcanet, 2008), and her poetry collections include Selected Poems (Picador, 2016) and Zoology (Carcanet, 2017). A new collection of essays and a journal, Roots Home, is forthcoming from Carcanet.

  Copyright

  First published in 2021

  by Faber & Faber Ltd

  Bloomsbury House

  74–77 Great Russell Street

  London WC1B 3DA

  This ebook edition first published in 2021

  All rights reserved

  Translation and introduction © Gillian Clarke, 2021

  Jacket design by Faber

  Jacket image © Nik Keevil / Shutterstock

  The right of Gillian Clarke to be identified as author of this work has been asserted in accordance with Section 77 of the Copyright, Designs and Patents Act 1988

  This ebook is copyright material and must not be copied, reproduced, transferred, distributed, leased, licensed or publicly performed or used in any way except as specifically permitted in writing by the publishers, as allowed under the terms and conditions under which it was purchased or as strictly permitted by applicable copyright law. Any unauthorised distribution or use of this text may be a direct infringement of the author’s and publisher’s rights, and those responsible may be liable in law accordingly

  ISBN 978–0–571–35213–5

 

 

 


‹ Prev