Book Read Free

Complete Works of Euripides

Page 84

by Euripides


  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Ἔ ἔ.

  ΧΟΡΟΣ

  Βαρέα μὲν φέρειν͵ ὅμως δὲ ... 915

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Φεῦ φεῦ.

  ΧΟΡΟΣ

  Τλᾶθ΄· οὐ σὺ πρῶτος ὤλεσας ...

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Ἰώ μοί μοι.

  ΧΟΡΟΣ

  Γυναῖκα· συμφορὰ δ΄ ἑτέρους ἑτέρα

  πιέζει φανεῖσα θνατῶν. 920

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Ὦ μακρὰ πένθη λῦπαί τε φίλων

  τῶν ὑπὸ γαίας.

  Τί μ΄ ἐκώλυσας ῥῖψαι τύμβου

  τάφρον ἐς κοίλην καὶ μετ΄ ἐκείνης

  τῆς μέγ΄ ἀρίστης κεῖσθαι φθίμενον; 925

  Δύο δ΄ ἀντὶ μιᾶς Ἅιδης ψυχὰς

  τὰς πιστοτάτας σὺν ἂν ἔσχεν͵ ὁμοῦ

  χθονίαν λίμνην διαβάντε.

  ΧΟΡΟΣ

  Ἐμοί τις ἦν

  ἐν γένει͵ ὧι κόρος ἀξιόθρη 930

  νος ὤλετ΄ ἐν δόμοισιν

  μονόπαις· ἀλλ΄ ἔμπας

  ἔφερε κακὸν ἅλις͵ ἄτεκνος ὤν͵

  πολιὰς ἐπὶ χαίτας

  ἤδη προπετὴς ὢν 935

  βιότου τε πόρσω.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Ὦ σχῆμα δόμων͵ πῶς εἰσέλθω͵

  πῶς δ΄ οἰκήσω͵ μεταπίπτοντος

  δαίμονος; οἴμοι. Πολὺ γὰρ τὸ μέσον·

  τότε μὲν πεύκαις σὺν Πηλιάσιν 940

  σύν θ΄ ὑμεναίοις ἔστειχον ἔσω

  φιλίας ἀλόχου χέρα βαστάζων͵

  πολυάχητος δ΄ εἵπετο κῶμος

  τήν τε θανοῦσαν κἄμ΄ ὀλβίζων

  ὡς εὐπατρίδαι κἀπ΄ ἀμφοτέρων 945

  ὄντες ἀριστέων σύζυγες εἶμεν·

  νῦν δ΄ ὑμεναίων γόος ἀντίπαλος

  λευκῶν τε πέπλων μέλανες στολμοὶ 950

  πέμπουσί μ΄ ἔσω

  λέκτρων κοίτας ἐς ἐρήμους.

  ΧΟΡΟΣ

  Παρ΄ εὐτυχῆ

  σοι πότμον ἦλθεν ἀπειροκάκωι

  τόδ΄ ἄλγος· ἀλλ΄ ἔσωσας

  βίοτον καὶ ψυχάν.

  Ἔθανε δάμαρ͵ ἔλιπε φιλίαν· 955

  τί νέον τόδε; πολλοὺς

  ἤδη παρέλυσεν

  θάνατος δάμαρτος.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Φίλοι͵ γυναικὸς δαίμον΄ εὐτυχέστερον

  τοὐμοῦ νομίζω͵ καίπερ οὐ δοκοῦνθ΄ ὅμως. 960

  Τῆς μὲν γὰρ οὐδὲν ἄλγος ἅψεταί ποτε͵

  πολλῶν δὲ μόχθων εὐκλεὴς ἐπαύσατο.

  Ἐγὼ δ΄͵ ὃν οὐ χρῆν ζῆν͵ παρεὶς τὸ μόρσιμον

  λυπρὸν διάξω βίοτον· ἄρτι μανθάνω.

  Πῶς γὰρ δόμων τῶνδ΄ εἰσόδους ἀνέξομαι; 695

  τίν΄ ἂν προσειπών͵ τοῦ δὲ προσρηθεὶς ὕπο

  τερπνῆς τύχοιμ΄ ἂν εἰσόδου; ποῖ τρέψομαι;

  ἡ μὲν γὰρ ἔνδον ἐξελᾶι μ΄ ἐρημία͵

  γυναικὸς εὐνὰς εὖτ΄ ἂν εἰσίδω κενὰς

  θρόνους τ΄ ἐν οἷσιν ἷζε καὶ κατὰ στέγας 970

  αὐχμηρὸν οὖδας͵ τέκνα δ΄ ἀμφὶ γούνασιν

  πίπτοντα κλαίηι μητέρ΄͵ οἱ δὲ δεσπότιν

  στένωσιν οἵαν ἐκ δόμων ἀπώλεσαν.

  Τὰ μὲν κατ΄ οἴκους τοιάδ΄· ἔξωθεν δέ με

  γάμοι τ΄ ἐλῶσι Θεσσαλῶν καὶ ξύλλογοι 975

  γυναικοπληθεῖς· οὐ γὰρ ἐξανέξομαι

  λεύσσων δάμαρτος τῆς ἐμῆς ὁμήλικας.

  Ἐρεῖ δέ μ΄ ὅστις ἐχθρὸς ὢν κυρεῖ τάδε·

  Ἰδοῦ τὸν αἰσχρῶς ζῶνθ΄͵ ὃς οὐκ ἔτλη θανεῖν

  ἀλλ΄ ἣν ἔγημεν ἀντιδοὺς ἀψυχίαι 980

  πέφευγεν Ἅιδην· κἆιτ΄ ἀνὴρ εἶναι δοκεῖ;

  στυγεῖ δὲ τοὺς τεκόντας͵ αὐτὸς οὐ θέλων

  θανεῖν. Τοιάνδε πρὸς κακοῖσι κληδόνα

  ἕξω. Τί μοι ζῆν δῆτα κύδιον͵ φίλοι͵

  κακῶς κλύοντι καὶ κακῶς πεπραγότι; 985

  ΧΟΡΟΣ

  Ἐγὼ καὶ διὰ μούσας

  καὶ μετάρσιος ἦιξα͵ καὶ

  πλείστων ἁψάμενος λόγων

  κρεῖσσον οὐδὲν Ἀνάγκας

  ηὗρον οὐδέ τι φάρμακον 990

  Θρήισσαις ἐν σανίσιν͵ τὰς

  Ὀρφεία κατέγραψεν

  γῆρυς͵ οὐδ΄ ὅσα Φοῖβος Ἀ

  σκληπιάδαις ἔδωκε

  φάρμακα πολυπόνοις 995

  ἀντιτεμὼν βροτοῖσιν.

  Μόνας δ΄ οὔτ΄ ἐπὶ βωμοὺς

  ἐλθεῖν οὔτε βρέτας θεᾶς

  ἔστιν͵ οὐ σφαγίων κλύει.

  Μή μοι͵ πότνια͵ μείζων 1000

  ἔλθοις ἢ τὸ πρὶν ἐν βίωι.

  Καὶ γὰρ Ζεὺς ὅτι νεύσηι

  σὺν σοὶ τοῦτο τελευτᾶι.

  Καὶ τὸν ἐν Χαλύβοις δαμά

  ζεις σὺ βίαι σίδαρον͵ 1005

  οὐδέ τις ἀποτόμου

  λήματός ἐστιν αἰδώς.

  Καί σ΄ ἐν ἀφύκτοισι χερῶν εἷλε θεὰ δεσμοῖς.

  Τόλμα δ΄· οὐ γὰρ ἀνάξεις ποτ΄ ἔνερθεν

  κλαίων τοὺς φθιμένους ἄνω. 1010

  Καὶ θεῶν σκότιοι φθίνου

  σι παῖδες ἐν θανάτωι.

  Φίλα μὲν ὅτ΄ ἦν μεθ΄ ἡμῶν͵

  φίλα δὲ θανοῦσ΄ ἔτ΄ ἔσται͵

  γενναιοτάταν δὲ πασᾶν 1015

  ἐζεύξω κλισίαις ἄκοιτιν.

  Μηδὲ νεκρῶν ὡς φθιμένων χῶμα νομιζέσθω

  τύμβος σᾶς ἀλόχου͵ θεοῖσι δ΄ ὁμοίως

  τιμάσθω͵ σέβας ἐμπόρων.

  Καί τις δοχμίαν κέλευ 1020

  θον ἐμβαίνων τόδ΄ ἐρεῖ·

  Αὕτα ποτὲ προύθαν΄ ἀνδρός͵

  νῦν δ΄ ἔστι μάκαιρα δαίμων·

  χαῖρ΄͵ ὦ πότνι΄͵ εὖ δὲ δοίης.

  Τοῖαί νιν προσεροῦσι φῆμαι. 1025

  Καὶ μὴν ὅδ΄͵ ὡς ἔοικεν͵ Ἀλκμήνης γόνος͵

  �
�δμητε͵ πρὸς σὴν ἑστίαν πορεύεται.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  φίλον πρὸς ἄνδρα χρὴ λέγειν ἐλευθέρως͵

  Ἄδμητε͵ μομφὰς δ΄ οὐχ ὑπὸ σπλάγχνοις ἔχειν

  σιγῶντ΄. Ἐγὼ δὲ σοῖς κακοῖσιν ἠξίουν 1030

  ἐγγὺς παρεστὼς ἐξετάζεσθαι φίλος·

  σὺ δ΄ οὐκ ἔφραζες σῆς προκείμενον νέκυν

  γυναικός͵ ἀλλά μ΄ ἐξένιζες ἐν δόμοις͵

  ὡς δὴ θυραίου πήματος σπουδὴν ἔχων.

  Κἄστεψα κρᾶτα καὶ θεοῖς ἐλειψάμην 1035

  σπονδὰς ἐν οἴκοις δυστυχοῦσι τοῖσι σοῖς.

  Καὶ μέμφομαι μέν͵ μέμφομαι͵ παθὼν τάδε·

  οὐ μήν σε λυπεῖν ἐν κακοῖσι βούλομαι.

  Ὧν δ΄ οὕνεχ΄ ἥκω δεῦρ΄ ὑποστρέψας πάλιν

  λέξω· γυναῖκα τήνδε μοι σῶσον λαβών͵ 1040

  ἕως ἂν ἵππους δεῦρο Θρηικίας ἄγων

  ἔλθω͵ τύραννον Βιστόνων κατακτανών.

  Πράξας δ΄ ὃ μὴ τύχοιμι (νοστήσαιμι γάρ)

  δίδωμι τήνδε σοῖσι προσπολεῖν δόμοις.

  Πολλῶι δὲ μόχθωι χεῖρας ἦλθεν εἰς ἐμάς· 1045

  ἀγῶνα γὰρ πάνδημον εὑρίσκω τινὰς

  τιθέντας͵ ἀθληταῖσιν ἄξιον πόνον͵

  ὅθεν κομίζω τήνδε νικητήρια

  λαβών. Τὰ μὲν γὰρ κοῦφα τοῖς νικῶσιν ἦν

  ἵππους ἄγεσθαι͵ τοῖσι δ΄ αὖ τὰ μείζονα 1050

  νικῶσι͵ πυγμὴν καὶ πάλην͵ βουφόρβια·

  γυνὴ δ΄ ἐπ΄ αὐτοῖς εἵπετ΄· ἐντυχόντι δὲ

  αἰσχρὸν παρεῖναι κέρδος ἦν τόδ΄ εὐκλεές.

  Ἀλλ΄͵ ὥσπερ εἶπον͵ σοὶ μέλειν γυναῖκα χρή·

  οὐ γὰρ κλοπαίαν ἀλλὰ σὺν πόνωι λαβὼν 1055

  ἥκω· χρόνωι δὲ καὶ σύ μ΄ αἰνέσεις ἴσως.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Οὔτοι σ΄ ἀτίζων οὐδ΄ ἐν αἰσχροῖσιν τιθεὶς

  ἔκρυψ΄ ἐμῆς γυναικὸς ἀθλίους τύχας.

  Ἀλλ΄ ἄλγος ἄλγει τοῦτ΄ ἂν ἦν προσκείμενον͵

  εἴ του πρὸς ἄλλου δώμαθ΄ ὡρμήθης ξένου· 1060

  ἅλις δὲ κλαίειν τοὐμὸν ἦν ἐμοὶ κακόν.

  Γυναῖκα δ΄͵ εἴ πως ἔστιν͵ αἰτοῦμαί σ΄͵ ἄναξ͵

  ἄλλον τιν΄ ὅστις μὴ πέπονθεν οἷ΄ ἐγὼ

  σώιζειν ἄνωχθι Θεσσαλῶν· πολλοὶ δέ σοι

  ξένοι Φεραίων· μή μ΄ ἀναμνήσηις κακῶν. 1065

  Οὐκ ἂν δυναίμην τήνδ΄ ὁρῶν ἐν δώμασιν

  ἄδακρυς εἶναι· μὴ νοσοῦντί μοι νόσον

  προσθῆις· ἅλις γὰρ συμφορᾶι βαρύνομαι.

  Ποῦ καὶ τρέφοιτ΄ ἂν δωμάτων νέα γυνή;

  νέα γάρ͵ ὡς ἐσθῆτι καὶ κόσμωι πρέπει. 1070

  Πότερα κατ΄ ἀνδρῶν δῆτ΄ ἐνοικήσει στέγην;

  καὶ πῶς ἀκραιφνὴς ἐν νέοις στρωφωμένη

  ἔσται; τὸν ἡβῶνθ΄͵ Ἡράκλεις͵ οὐ ῥάιδιον

  εἴργειν· ἐγὼ δὲ σοῦ προμηθίαν ἔχω.

  Ἢ τῆς θανούσης θάλαμον ἐσβήσας τρέφω; 1075

  καὶ πῶς ἐπεσφρῶ τήνδε τῶι κείνης λέχει;

  διπλῆν φοβοῦμαι μέμψιν͵ ἔκ τε δημοτῶν͵

  μή τίς μ΄ ἐλέγξηι τὴν ἐμὴν εὐεργέτιν

  προδόντ΄ ἐν ἄλλης δεμνίοις πίτνειν νέας͵

  καὶ τῆς θανούσης (ἀξία δέ μοι σέβειν) 1080

  πολλὴν πρόνοιαν δεῖ μ΄ ἔχειν. Σὺ δ΄͵ ὦ γύναι͵

  ἥτις ποτ΄ εἶ σύ͵ ταὔτ΄ ἔχουσ΄ Ἀλκήστιδι

  μορφῆς μέτρ΄ ἴσθι͵ καὶ προσήϊξαι δέμας.

  Οἴμοι. Κόμιζε πρὸς θεῶν ἐξ ὀμμάτων

  γυναῖκα τήνδε͵ μή μ΄ ἕληις ἡιρημένον. 1085

  Δοκῶ γὰρ αὐτὴν εἰσορῶν γυναῖχ΄ ὁρᾶν

  ἐμήν· θολοῖ δὲ καρδίαν͵ ἐκ δ΄ ὀμμάτων

  πηγαὶ κατερρώγασιν. Ὦ τλήμων ἐγώ͵

  ὡς ἄρτι πένθους τοῦδε γεύομαι πικροῦ.

  ΧΟΡΟΣ

  Ἐγὼ μὲν οὐκ ἔχοιμ΄ ἂν εὖ λέγειν τύχην· 1190

  χρὴ δ΄͵ ἥτις ἐστί͵ καρτερεῖν θεοῦ δόσιν.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Εἰ γὰρ τοσαύτην δύναμιν εἶχον ὥστε σὴν

  ἐς φῶς πορεῦσαι νερτέρων ἐκ δωμάτων

  γυναῖκα καί σοι τήνδε πορσῦναι χάριν.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Σάφ΄ οἶδα βούλεσθαί σ΄ ἄν. ἀλλὰ ποῦ τόδε; 1195

  οὐκ ἔστι τοὺς θανόντας ἐς φάος μολεῖν.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Μή νυν ὑπέρβαλλ΄ ἀλλ΄ ἐναισίμως φέρε.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Ῥᾶιον παραινεῖν ἢ παθόντα καρτερεῖν.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Τί δ΄ ἂν προκόπτοις͵ εἰ θέλεις ἀεὶ στένειν;

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Ἔγνωκα καὐτός͵ ἀλλ΄ ἔρως τις ἐξάγει. 1100

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Τὸ γὰρ φιλῆσαι τὸν θανόντ΄ ἄγει δάκρυ.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Ἀπώλεσέν με κἄτι μᾶλλον ἢ λέγω.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Γυναικὸς ἐσθλῆς ἤμπλακες· τίς ἀντερεῖ;

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Ὥστ΄ ἄνδρα τόνδε μηκέθ΄ ἥδεσθαι βίωι.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Χρόνος μαλάξει͵ νῦν δ΄ ἔθ΄ ἡβάσκει͵ κακόν. 1105

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Χρόνον λέγοις ἄν͵ εἰ χρόνος τὸ κατθανεῖν.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Γυνή σε παύσει καὶ νέοι γάμοι πόθου.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Σίγησον· οἷον εἶπας. οὐκ ἂν ὠιόμην.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Τί δ΄; οὐ γαμεῖς γὰρ ἀλλὰ χηρεύσηι λέχος;

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Οὐκ ἔστιν ἥτις τῶιδε συγκλιθήσεται. 1110

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Μῶν τὴν θανοῦσαν ὠφελεῖν τι προσδοκᾶις;

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Κείνην ὅπουπερ ἔστι τιμᾶσθαι χρ
εών.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Αἰνῶ μὲν αἰνῶ· μωρίαν δ΄ ὀφλισκάνεις.

  [ΑΔΜΗΤΟΣ

  Ὡς μήποτ΄ ἄνδρα τόνδε νυμφίον καλῶν. 1115

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Ἐπήινεσ΄ ἀλόχωι πιστὸς οὕνεκ΄ εἶ φίλος.]

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Θάνοιμ΄ ἐκείνην καίπερ οὐκ οὖσαν προδούς.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Δέχου νυν εἴσω τήνδε γενναίως δόμων.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Μή͵ πρός σε τοῦ σπείραντος ἄντομαι Διός.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Καὶ μὴν ἁμαρτήσηι γε μὴ δράσας τάδε.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Καὶ δρῶν γε λύπηι καρδίαν δηχθήσομαι. 1120

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Πιθοῦ· τάχ΄ ἂν γὰρ ἐς δέον πέσοι χάρις.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Εῦ·

  εἴθ΄ ἐξ ἀγῶνος τήνδε μὴ ΄λαβές ποτε.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Νικῶντι μέντοι καὶ σὺ συννικᾶις ἐμοί. 1125

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Καλῶς ἔλεξας· ἡ γυνὴ δ΄ ἀπελθέτω.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Ἄπεισιν͵ εἰ χρή· πρῶτα δ΄ εἰ χρεὼν ἄθρει.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Χρή͵ σοῦ γε μὴ μέλλοντος ὀργαίνειν ἐμοί.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Εἰδώς τι κἀγὼ τήνδ΄ ἔχω προθυμίαν.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Νίκα νυν· οὐ μὴν ἁνδάνοντά μοι ποιεῖς.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Ἀλλ΄ ἔσθ΄ ὅθ΄ ἡμᾶς αἰνέσεις· πιθοῦ μόνον. 1130

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Κομίζετ΄͵ εἰ χρὴ τήνδε δέξασθαι δόμοις.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Οὐκ ἂν μεθείην σοῖς γυναῖκα προσπόλοις.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Σὺ δ΄ αὐτὸς αὐτὴν εἴσαγ΄͵ εἰ δοκεῖ͵ δόμους.

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Ἐς σὰς μὲν οὖν ἔγωγε θήσομαι χέρας.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

  Οὐκ ἂν θίγοιμι· δῶμα δ΄ εἰσελθεῖν πάρα. 1135

  ΗΡΑΚΛΗΣ

  Τῆι σῆι πέποιθα χειρὶ δεξιᾶι μόνηι.

  ΑΔΜΗΤΟΣ

 

‹ Prev