by Euripides
πικρὸν δὲ κῆδος καὶ φυγὰς ἐμὰς χθονός. 400
ἀλλ΄ εἶα· φείδου μηδὲν ὧν ἐπίστασαι͵
Μήδεια͵ βουλεύουσα καὶ τεχνωμένη·
ἕρπ΄ ἐς τὸ δεινόν· νῦν ἀγὼν εὐψυχίας.
ὁρᾷς ἃ πάσχεις· οὐ γέλωτα δεῖ σ΄ ὀφλεῖν
τοῖς Σισυφείοις τοῖς τ΄ Ἰάσονος γάμοις͵
γεγῶσαν ἐσθλοῦ πατρὸς Ἡλίου τ΄ ἄπο.
ἐπίστασαι δέ· πρὸς δὲ καὶ πεφύκαμεν
γυναῖκες͵ ἐς μὲν ἔσθλ΄ ἀμηχανώταται͵
κακῶν δὲ πάντων τέκτονες σοφώταται. 409
Χο. ἄνω ποταμῶν ἱερῶν χωροῦσι παγαί͵ [στρ.
καὶ δίκα καὶ πάντα πάλιν στρέφεται.
ἀνδράσι μὲν δόλιαι βουλαί͵ θεῶν δ΄
οὐκέτι πίστις ἄραρε·
τὰν δ΄ ἐμὰν εὔκλειαν ἔχειν βιοτὰν στρέψουσι φᾶμαι·
ἔρχεται τιμὰ γυναικείῳ γένει·
οὐκέτι δυσκέλαδος φάμα γυναῖκας ἕξει. 420
μοῦσαι δὲ παλαιγενέων λήξουσ΄ ἀοιδῶν [ἀντ.
τὰν ἐμὰν ὑμνεῦσαι ἀπιστοσύναν.
οὐ γὰρ ἐν ἁμετέρᾳ γνώμᾳ λύρας
ὤπασε θέσπιν ἀοιδὰν
Φοῖβος͵ ἁγήτωρ μελέων· ἐπεὶ ἀντάχησ΄ ἂν ὕμνον
ἀρσένων γέννᾳ. μακρὸς δ΄ αἰὼν ἔχει
πολλὰ μὲν ἁμετέραν ἀνδρῶν τε μοῖραν εἰπεῖν. 430
σὺ δ΄ ἐκ μὲν οἴκων πατρίων ἔπλευσας [στρ.
μαινομένᾳ κραδίᾳ͵ διδύμους ὁρίσασα πόντου
πέτρας· ἐπὶ δὲ ξένᾳ
ναίεις χθονί͵ τᾶς ἀνάνδρου
κοίτας ὀλέσασα λέκτρον͵
τάλαινα͵ φυγὰς δὲ χώρας
ἄτιμος ἐλαύνῃ.
βέβακε δ΄ ὅρκων χάρις͵ οὐδ΄ ἔτ΄ αἰδὼς [ἀντ.
Ἑλλάδι τᾷ μεγάλᾳ μένει͵ αἰθερία δ΄ ἀνέπτα. 440
σοὶ δ΄ οὔτε πατρὸς δόμοι͵
δύστανε͵ μεθορμίσασθαι
μόχθων πάρα͵ τῶν τε λέκτρων
ἄλλα βασίλεια κρείσσων
δόμοισιν ἐπέστα.
ΙΑΣΩΝ
οὐ νῦν κατεῖδον πρῶτον ἀλλὰ πολλάκις
τραχεῖαν ὀργὴν ὡς ἀμήχανον κακόν.
σοὶ γὰρ παρὸν γῆν τήνδε καὶ δόμους ἔχειν
κούφως φερούσῃ κρεισσόνων βουλεύματα͵
λόγων ματαίων οὕνεκ΄ ἐκπεσῇ χθονός. 450
κἀμοὶ μὲν οὐδὲν πρᾶγμα· μὴ παύσῃ ποτὲ
λέγουσ΄ Ἰάσον΄ ὡς κάκιστός ἐστ΄ ἀνήρ·
ἃ δ΄ ἐς τυράννους ἐστί σοι λελεγμένα͵
πᾶν κέρδος ἡγοῦ ζημιουμένη φυγῇ.
κἀγὼ μὲν αἰεὶ βασιλέων θυμουμένων
ὀργὰς ἀφῄρουν καί σ΄ ἐβουλόμην μένειν·
σὺ δ΄ οὐκ ἀνίεις μωρίας͵ λέγουσ΄ ἀεὶ
κακῶς τυράννους· τοιγὰρ ἐκπεσῇ χθονός.
ὅμως δὲ κἀκ τῶνδ΄ οὐκ ἀπειρηκὼς φίλοις
ἥκω͵ τὸ σὸν δὲ προσκοπούμενος͵ γύναι͵ 460
ὡς μήτ΄ ἀχρήμων σὺν τέκνοισιν ἐκπέσῃς
μήτ΄ ἐνδεής του· πόλλ΄ ἐφέλκεται φυγὴ
κακὰ ξὺν αὑτῇ. καὶ γὰρ εἰ σύ με στυγεῖς͵
οὐκ ἂν δυναίμην σοὶ κακῶς φρονεῖν ποτε.
Μη. ὦ παγκάκιστε͵ τοῦτο γάρ σ΄ εἰπεῖν ἔχω͵
γλώσσῃ μέγιστον εἰς ἀνανδρίαν κακόν·
ἦλθες πρὸς ἡμᾶς͵ ἦλθες ἔχθιστος γεγώς;
[θεοῖς τε κἀμοὶ παντί τ΄ ἀνθρώπων γένει;]
οὔτοι θράσος τόδ΄ ἐστὶν οὐδ΄ εὐτολμία͵
φίλους κακῶς δράσαντ΄ ἐναντίον βλέπειν͵ 470
ἀλλ΄ ἡ μεγίστη τῶν ἐν ἀνθρώποις νόσων
πασῶν͵ ἀναίδει΄· εὖ δ΄ ἐποίησας μολών·
ἐγώ τε γὰρ λέξασα κουφισθήσομαι
ψυχὴν κακῶς σε καὶ σὺ λυπήσῃ κλύων.
ἐκ τῶν δὲ πρώτων πρῶτον ἄρξομαι λέγειν.
ἔσῳσά σ΄͵ ὡς ἴσασιν Ἑλλήνων ὅσοι
ταὐτὸν συνεισέβησαν Ἀργῷον σκάφος͵
πεμφθέντα ταύρων πυρπνόων ἐπιστάτην
ζεύγλῃσι καὶ σπεροῦντα θανάσιμον γύην·
δράκοντά θ΄͵ ὃς πάγχρυσον ἀμπέχων δέρας 480
σπείραις ἔσῳζε πολυπλόκοις ἄυπνος ὤν͵
κτείνασ΄ ἀνέσχον σοὶ φάος σωτήριον.
αὐτὴ δὲ πατέρα καὶ δόμους προδοῦσ΄ ἐμοὺς
τὴν Πηλιῶτιν εἰς Ἰωλκὸν ἱκόμην
σὺν σοί͵ πρόθυμος μᾶλλον ἢ σοφωτέρα·
Πελίαν τ΄ ἀπέκτειν΄͵ ὥσπερ ἄλγιστον θανεῖν͵
παίδων ὑπ΄ αὐτοῦ͵ πάντα τ΄ ἐξεῖλον δόμον.
καὶ ταῦθ΄ ὑφ΄ ἡμῶν͵ ὦ κάκιστ΄ ἀνδρῶν͵ παθὼν
προύδωκας ἡμᾶς͵ καινὰ δ΄ ἐκτήσω λέχη —
παίδων γεγώτων· εἰ γὰρ ἦσθ΄ ἄπαις ἔτι͵ 490
συγγνώστ΄ ἂν ἦν σοι τοῦδ΄ ἐρασθῆναι λέχους.
ὅρκων δὲ φρούδη πίστις͵ οὐδ΄ ἔχω μαθεῖν
ἦ θεοὺς νομίζεις τοὺς τότ΄ οὐκ ἄρχειν ἔτι͵
ἢ καινὰ κεῖσθαι θέσμι΄ ἀνθρώποις τὰ νῦν͵
ἐπεὶ σύνοισθά γ΄ εἰς ἔμ΄ οὐκ εὔορκος ὤν.
φεῦ δεξιὰ χείρ͵ ἧς σὺ πόλλ΄ ἐλαμβάνου͵
καὶ τῶνδε γονάτων͵ ὡς μάτην κεχρῴσμεθα
κακοῦ πρὸς ἀνδρός͵ ἐλπίδων δ΄ ἡμάρτομεν.
ἄγ΄· ὡς φίλῳ γὰρ ὄντι σοι κοινώσομαι
— δοκοῦσα μὲν τί πρός γε σοῦ πράξειν καλῶς; 500
ὅμως δ΄· ἐρωτηθεὶς γὰρ αἰσχίων φανῇ —
νῦν ποῖ τράπωμαι; πότερα πρὸς πατρὸς δόμους͵
οὓς σοὶ προδοῦσα καὶ πάτραν ἀφικόμην;
&nb
sp; ἢ πρὸς ταλαίνας Πελιάδας; καλῶς γ΄ ἂν οὖν
δέξαιντό μ΄ οἴκοις ὧν πατέρα κατέκτανον.
ἔχει γὰρ οὕτω· τοῖς μὲν οἴκοθεν φίλοις
ἐχθρὰ καθέστηχ΄͵ οὓς δέ μ΄ οὐκ ἐχρῆν κακῶς
δρᾶν͵ σοὶ χάριν φέρουσα πολεμίους ἔχω.
τοιγάρ με πολλαῖς μακαρίαν Ἑλληνίδων
ἔθηκας ἀντὶ τῶνδε· θαυμαστὸν δέ σε 510
ἔχω πόσιν καὶ πιστὸν ἡ τάλαιν΄ ἐγώ͵
εἰ φεύξομαί γε γαῖαν ἐκβεβλημένη͵
φίλων ἔρημος͵ σὺν τέκνοις μόνη μόνοις —
καλόν γ΄ ὄνειδος τῷ νεωστὶ νυμφίῳ͵
πτωχοὺς ἀλᾶσθαι παῖδας ἥ τ΄ ἔσῳσά σε.
ὦ Ζεῦ͵ τί δὴ χρυσοῦ μὲν ὃς κίβδηλος ᾖ
τεκμήρι΄ ἀνθρώποισιν ὤπασας σαφῆ͵
ἀνδρῶν δ΄ ὅτῳ χρὴ τὸν κακὸν διειδέναι͵
οὐδεὶς χαρακτὴρ ἐμπέφυκε σώματι;
Χο. δεινή τις ὀργὴ καὶ δυσίατος πέλει͵ 520
ὅταν φίλοι φίλοισι συμβάλωσ΄ ἔριν.
Ια. δεῖ μ΄͵ ὡς ἔοικε͵ μὴ κακὸν φῦναι λέγειν͵
ἀλλ΄ ὥστε ναὸς κεδνὸν οἰακοστρόφον
ἄκροισι λαίφους κρασπέδοις ὑπεκδραμεῖν
τὴν σὴν στόμαργον͵ ὦ γύναι͵ γλωσσαλγίαν.
ἐγὼ δ΄͵ ἐπειδὴ καὶ λίαν πυργοῖς χάριν͵
Κύπριν νομίζω τῆς ἐμῆς ναυκληρίας
σώτειραν εἶναι θεῶν τε κἀνθρώπων μόνην.
σοὶ δ΄ ἔστι μὲν νοῦς λεπτός — ἀλλ΄ ἐπίφθονος
λόγος διελθεῖν͵ ὡς Ἔρως σ΄ ἠνάγκασε 530
τόξοις ἀφύκτοις τοὐμὸν ἐκσῷσαι δέμας.
ἀλλ΄ οὐκ ἀκριβῶς αὐτὸ θήσομαι λίαν·
ὅπῃ γὰρ οὖν ὤνησας͵ οὐ κακῶς ἔχει.
μείζω γε μέντοι τῆς ἐμῆς σωτηρίας
εἴληφας ἢ δέδωκας͵ ὡς ἐγὼ φράσω.
πρῶτον μὲν Ἑλλάδ΄ ἀντὶ βαρβάρου χθονὸς
γαῖαν κατοικεῖς καὶ δίκην ἐπίστασαι
νόμοις τε χρῆσθαι μὴ πρὸς ἰσχύος χάριν·
πάντες δέ σ΄ ᾔσθοντ΄ οὖσαν Ἕλληνες σοφὴν
καὶ δόξαν ἔσχες· εἰ δὲ γῆς ἐπ΄ ἐσχάτοις 540
ὅροισιν ᾤκεις͵ οὐκ ἂν ἦν λόγος σέθεν.
εἴη δ΄ ἔμοιγε μήτε χρυσὸς ἐν δόμοις
μήτ΄ Ὀρφέως κάλλιον ὑμνῆσαι μέλος͵
εἰ μὴ ΄πίσημος ἡ τύχη γένοιτό μοι.
τοσαῦτα μέν σοι τῶν ἐμῶν πόνων πέρι
ἔλεξ΄· ἅμιλλαν γὰρ σὺ προύθηκας λόγων.
ἃ δ΄ ἐς γάμους μοι βασιλικοὺς ὠνείδισας͵
ἐν τῷδε δείξω πρῶτα μὲν σοφὸς γεγώς͵
ἔπειτα σώφρων͵ εἶτα σοὶ μέγας φίλος
καὶ παισὶ τοῖς ἐμοῖσιν — ἀλλ΄ ἔχ΄ ἥσυχος. 550
ἐπεὶ μετέστην δεῦρ΄ Ἰωλκίας χθονὸς
πολλὰς ἐφέλκων συμφορὰς ἀμηχάνους͵
τί τοῦδ΄ ἂν εὕρημ΄ ηὗρον εὐτυχέστερον
ἢ παῖδα γῆμαι βασιλέως φυγὰς γεγώς;
οὐχ͵ ᾗ σὺ κνίζῃ͵ σὸν μὲν ἐχθαίρων λέχος͵
καινῆς δὲ νύμφης ἱμέρῳ πεπληγμένος͵
οὐδ΄ εἰς ἅμιλλαν πολύτεκνον σπουδὴν ἔχων·
ἅλις γὰρ οἱ γεγῶτες οὐδὲ μέμφομαι·
ἀλλ΄ ὡς͵ τὸ μὲν μέγιστον͵ οἰκοῖμεν καλῶς
καὶ μὴ σπανιζοίμεσθα͵ γιγνώσκων ὅτι 560
πένητα φεύγει πᾶς τις ἐκποδὼν φίλος͵
παῖδας δὲ θρέψαιμ΄ ἀξίως δόμων ἐμῶν
σπείρας τ΄ ἀδελφοὺς τοῖσιν ἐκ σέθεν τέκνοις
ἐς ταὐτὸ θείην͵ καὶ ξυναρτήσας γένος
εὐδαιμονοῖμεν. σοί τε γὰρ παίδων τί δεῖ;
ἐμοί τε λύει τοῖσι μέλλουσιν τέκνοις
τὰ ζῶντ΄ ὀνῆσαι. μῶν βεβούλευμαι κακῶς;
οὐδ΄ ἂν σὺ φαίης͵ εἴ σε μὴ κνίζοι λέχος.
ἀλλ΄ ἐς τοσοῦτον ἥκεθ΄ ὥστ΄ ὀρθουμένης
εὐνῆς γυναῖκες πάντ΄ ἔχειν νομίζετε͵ 570
ἢν δ΄ αὖ γένηται ξυμφορά τις ἐς λέχος͵
τὰ λῷστα καὶ κάλλιστα πολεμιώτατα
τίθεσθε. χρῆν γὰρ ἄλλοθέν ποθεν βροτοὺς
παῖδας τεκνοῦσθαι͵ θῆλυ δ΄ οὐκ εἶναι γένος·
χοὕτως ἂν οὐκ ἦν οὐδὲν ἀνθρώποις κακόν.
Χο. Ἰᾶσον͵ εὖ μὲν τούσδ΄ ἐκόσμησας λόγους·
ὅμως δ΄ ἔμοιγε͵ κεἰ παρὰ γνώμην ἐρῶ͵
δοκεῖς προδοὺς σὴν ἄλοχον οὐ δίκαια δρᾶν.
Μη. ἦ πολλὰ πολλοῖς εἰμι διάφορος βροτῶν.
ἐμοὶ γὰρ ὅστις ἄδικος ὢν σοφὸς λέγειν 580
πέφυκε͵ πλείστην ζημίαν ὀφλισκάνει·
γλώσσῃ γὰρ αὐχῶν τἄδικ΄ εὖ περιστελεῖν͵
τολμᾷ πανουργεῖν· ἔστι δ΄ οὐκ ἄγαν σοφός.
ὡς καὶ σὺ μή νυν εἰς ἔμ΄ εὐσχήμων γένῃ
λέγειν τε δεινός. ἓν γὰρ ἐκτενεῖ σ΄ ἔπος·
χρῆν σ΄͵ εἴπερ ἦσθα μὴ κακός͵ πείσαντά με
γαμεῖν γάμον τόνδ΄͵ ἀλλὰ μὴ σιγῇ φίλων.
Ια. καλῶς γ΄ ἄν͵ οἶμαι͵ τῷδ΄ ὑπηρέτεις λόγῳ͵
εἴ σοι γάμον κατεῖπον͵ ἥτις οὐδὲ νῦν
τολμᾷς μεθεῖναι καρδίας μέγαν χόλον. 590
Μη. οὐ τοῦτό σ΄ εἶχεν͵ ἀλλὰ βάρβαρον λέχος
πρὸς γῆρας οὐκ εὔδοξον ἐξέβαινέ σοι.
Ια. εὖ νῦν τόδ΄ ἴσθι͵ μὴ γυναικὸς οὕνεκα
γῆμαί με λέκτρα βασιλέων ἃ νῦν ἔχω͵
ἀλλ΄͵ ὥσπερ εἶπον καὶ πάρος͵ σῷσαι θέλων
σέ͵ καὶ τέκνοισι τοῖς ἐμοῖς ὁμοσπόρους
φῦσαι τυράννου�
� παῖδας͵ ἔρυμα δώμασι.
Μη. μή μοι γένοιτο λυπρὸς εὐδαίμων βίος
μηδ΄ ὄλβος ὅστις τὴν ἐμὴν κνίζοι φρένα.
Ια. οἶσθ΄ ὡς μέτευξαι͵ καὶ σοφωτέρα φανῇ; 600
τὰ χρηστὰ μή σοι λυπρὰ φαίνεσθαι ποτέ͵
μηδ΄ εὐτυχοῦσα δυστυχὴς εἶναι δοκεῖν.
Μη. ὕβριζ΄͵ ἐπειδὴ σοὶ μὲν ἔστ΄ ἀποστροφή͵
ἐγὼ δ΄ ἔρημος τήνδε φευξοῦμαι χθόνα.
Ια. αὐτὴ τάδ΄ εἵλου· μηδέν΄ ἄλλον αἰτιῶ.
Μη. τί δρῶσα; μῶν γαμοῦσα καὶ προδοῦσά σε;
Ια. ἀρὰς τυράννοις ἀνοσίους ἀρωμένη.
Μη. καὶ σοῖς ἀραία γ΄ οὖσα τυγχάνω δόμοις.
Ια. ὡς οὐ κρινοῦμαι τῶνδέ σοι τὰ πλείονα.
ἀλλ΄͵ εἴ τι βούλῃ παισὶν ἢ σαυτῆς φυγῇ 610
προσωφέλημα χρημάτων ἐμῶν λαβεῖν͵
λέγ΄· ὡς ἕτοιμος ἀφθόνῳ δοῦναι χερὶ
ξένοις τε πέμπειν σύμβολ΄͵ οἳ δράσουσί σ΄ εὖ.
καὶ ταῦτα μὴ θέλουσα μωρανεῖς͵ γύναι·
λήξασα δ΄ ὀργῆς κερδανεῖς ἀμείνονα.
Μη. οὔτ΄ ἂν ξένοισι τοῖσι σοῖς χρησαίμεθ΄ ἄν͵
οὔτ΄ ἄν τι δεξαίμεσθα͵ μηδ΄ ἡμῖν δίδου·
κακοῦ γὰρ ἀνδρὸς δῶρ΄ ὄνησιν οὐκ ἔχει.
Ια. ἀλλ΄ οὖν ἐγὼ μὲν δαίμονας μαρτύρομαι͵
ὡς πάνθ΄ ὑπουργεῖν σοί τε καὶ τέκνοις θέλω· 620
σοὶ δ΄ οὐκ ἀρέσκει τἀγάθ΄͵ ἀλλ΄ αὐθαδίᾳ
φίλους ἀπωθῇ· τοιγὰρ ἀλγυνῇ πλέον.
Μη. χώρει· πόθῳ γὰρ τῆς νεοδμήτου κόρης
αἱρῇ χρονίζων δωμάτων ἐξώπιος.
νύμφευ΄· ἴσως γάρ — σὺν θεῷ δ΄ εἰρήσεται —
γαμεῖς τοιοῦτον ὥστε σ΄ ἀρνεῖσθαι γάμον.
