Complete Works of Euripides
Page 88
Χο. ἔρωτες ὑπὲρ μὲν ἄγαν [στρ.
ἐλθόντες οὐκ εὐδοξίαν
οὐδ΄ ἀρετὰν παρέδωκαν
ἀνδράσιν· εἰ δ΄ ἅλις ἔλθοι 630
Κύπρις͵ οὐκ ἄλλα θεὸς εὔχαρις οὕτως.
μήποτ΄͵ ὦ δέσποιν΄͵ ἐπ΄ ἐμοὶ χρυσέων τόξων ἐφείης
ἱμέρῳ χρίσασ΄ ἄφυκτον οἰστόν.
στέργοι δέ με σωφροσύνα͵ [ἀντ.
δώρημα κάλλιστον θεῶν·
μηδέ ποτ΄ ἀμφιλόγους ὀρ
γὰς ἀκόρεστά τε νείκη
θυμὸν ἐκπλήξασ΄ ἑτέροις ἐπὶ λέκτροις
προσβάλοι δεινὰ Κύπρις͵ 640
ἀπτολέμους δ΄ εὐνὰς σεβίζουσ΄
ὀξύφρων κρίνοι λέχη γυναικῶν.
ὦ πατρίς͵ ὦ δώματα͵ μὴ [στρ.
δῆτ΄ ἄπολις γενοίμαν
τὸν ἀμηχανίας ἔχουσα
δυσπέρατον αἰῶν΄͵
οἰκτροτάτων ἀχέων.
θανάτῳ θανάτῳ πάρος δαμείην
ἁμέραν τάνδ΄ ἐξανύσασα· μό
χθων δ΄ οὐκ ἄλλος ὕπερθεν ἢ 650
γᾶς πατρίας στέρεσθαι.
εἴδομεν͵ οὐκ ἐξ ἑτέρων [ἀντ.
μῦθον ἔχω φράσασθαι·
σὲ γὰρ οὐ πόλις͵ οὐ φίλων τις
ᾤκτισεν παθοῦσαν
δεινότατον παθέων.
ἀχάριστος ὄλοιθ΄͵ ὅτῳ πάρεστιν
μὴ φίλους τιμᾶν καθαρᾶν ἀνοί- 660
ξαντα κλῇδα φρενῶν· ἐμοὶ
μὲν φίλος οὔποτ΄ ἔσται.
ΑΙΓΕΥΣ
Μήδεια͵ χαῖρε· τοῦδε γὰρ προοίμιον
κάλλιον οὐδεὶς οἶδε προσφωνεῖν φίλους.
Μη. ὦ χαῖρε καὶ σύ͵ παῖ σοφοῦ Πανδίονος͵
Αἰγεῦ. πόθεν γῆς τῆσδ΄ ἐπιστρωφᾷ πέδον;
Αι. Φοίβου παλαιὸν ἐκλιπὼν χρηστήριον.
Μη. τί δ΄ ὀμφαλὸν γῆς θεσπιῳδὸν ἐστάλης;
Αι. παίδων ἐρευνῶν σπέρμ΄ ὅπως γένοιτό μοι.
Μη. πρὸς θεῶν — ἄπαις γὰρ δεῦρ΄ ἀεὶ τείνεις βίον;
Αι. ἄπαιδές ἐσμεν δαίμονός τινος τύχῃ.
Μη. δάμαρτος οὔσης͵ ἢ λέχους ἄπειρος ὤν;
Αι. οὐκ ἐσμὲν εὐνῆς ἄζυγες γαμηλίου.
Μη. τί δῆτα Φοῖβος εἶπέ σοι παίδων πέρι;
Αι. σοφώτερ΄ ἢ κατ΄ ἄνδρα συμβαλεῖν ἔπη.
Μη. θέμις μὲν ἡμᾶς χρησμὸν εἰδέναι θεοῦ;
Αι. μάλιστ΄͵ ἐπεί τοι καὶ σοφῆς δεῖται φρενός.
Μη. τί δῆτ΄ ἔχρησε; λέξον͵ εἰ θέμις κλύειν.
Αι. ἀσκοῦ με τὸν προύχοντα μὴ λῦσαι πόδα —
Μη. πρὶν ἂν τί δράσῃς ἢ τίν΄ ἐξίκῃ χθόνα; 680
Αι. πρὶν ἂν πατρῴαν αὖθις ἑστίαν μόλω.
Μη. σὺ δ΄ ὡς τί χρῄζων τήνδε ναυστολεῖς χθόνα;
Αι. Πιτθεύς τις ἔστι͵ γῆς ἄναξ Τροζηνίας. . . .
Μη. παῖς͵ ὡς λέγουσι͵ Πέλοπος͵ εὐσεβέστατος.
Αι. τούτῳ θεοῦ μάντευμα κοινῶσαι θέλω.
Μη. σοφὸς γὰρ ἁνὴρ καὶ τρίβων τὰ τοιάδε.
Αι. κἀμοί γε πάντων φίλτατος δορυξένων.
Μη. ἀλλ΄ εὐτυχοίης καὶ τύχοις ὅσων ἐρᾷς.
Αι. τί γὰρ σὸν ὄμμα χρώς τε συντέτηχ΄ ὅδε;
Μη. Αἰγεῦ͵ κάκιστός ἐστί μοι πάντων πόσις. 690
Αι. τί φῄς; σαφῶς μοι σὰς φράσον δυσθυμίας.
Μη. ἀδικεῖ μ΄ Ἰάσων οὐδὲν ἐξ ἐμοῦ παθών.
Αι. τί χρῆμα δράσας; φράζε μοι σαφέστερον.
Μη. γυναῖκ΄ ἐφ΄ ἡμῖν δεσπότιν δόμων ἔχει.
Αι. οὔ που τετόλμηκ΄ ἔργον αἴσχιστον τόδε;
Μη. σάφ΄ ἴσθ΄· ἄτιμοι δ΄ ἐσμὲν οἱ πρὸ τοῦ φίλοι.
Αι. πότερον ἐρασθεὶς ἢ σὸν ἐχθαίρων λέχος;
Μη. μέγαν γ΄ ἔρωτα πιστὸς οὐκ ἔφυ φίλοις.
Αι. ἴτω νυν͵ εἴπερ͵ ὡς λέγεις͵ ἐστὶν κακός.
Μη. ἀνδρῶν τυράννων κῆδος ἠράσθη λαβεῖν. 700
Αι. δίδωσι δ΄ αὐτῷ τίς; πέραινέ μοι λόγον.
Μη. Κρέων͵ ὃς ἄρχει τῆσδε γῆς Κορινθίας.
Αι. συγγνωστὰ μέν τἄρ΄ ἦν σε λυπεῖσθαι͵ γύναι.
Μη. ὄλωλα· καὶ πρός γ΄ ἐξελαύνομαι χθονός.
Αι. πρὸς τοῦ; τόδ΄ ἄλλο καινὸν αὖ λέγεις κακόν.
Μη. Κρέων μ΄ ἐλαύνει φυγάδα γῆς Κορινθίας.
Αι. ἐᾷ δ΄ Ἰάσων; οὐδὲ ταῦτ΄ ἐπῄνεσα.
Μη. λόγῳ μὲν οὐχί͵ καρτερεῖν δὲ βούλεται.
ἀλλ΄ ἄντομαί σε τῆσδε πρὸς γενειάδος
γονάτων τε τῶν σῶν ἱκεσία τε γίγνομαι͵ 710
οἴκτιρον οἴκτιρόν με τὴν δυσδαίμονα
καὶ μή μ΄ ἔρημον ἐκπεσοῦσαν εἰσίδῃς͵
δέξαι δὲ χώρᾳ καὶ δόμοις ἐφέστιον.
οὕτως ἔρως σοὶ πρὸς θεῶν τελεσφόρος
γένοιτο παίδων͵ καὐτὸς ὄλβιος θάνοις.
εὕρημα δ΄ οὐκ οἶσθ΄ οἷον ηὕρηκας τόδε·
παύσω δέ σ΄ ὄντ΄ ἄπαιδα καὶ παίδων γονὰς
σπεῖραί σε θήσω· τοιάδ΄ οἶδα φάρμακα.
Αι. πολλῶν ἕκατι τήνδε σοι δοῦναι χάριν͵
γύναι͵ πρόθυμός εἰμι͵ πρῶτα μὲν θεῶν͵ 720
ἔπειτα παίδων ὧν ἐπαγγέλλῃ γονάς·
ἐς τοῦτο γὰρ δὴ φροῦδός εἰμι πᾶς ἐγώ.
οὕτω δ΄ ἔχει μοι· σοῦ μὲν ἐλθούσης χθόνα͵
πειράσομαί σου προξενεῖν δίκαιος ὤν.
τόσον γε μέντοι σοι προσημαίνω͵ γύναι·
ἐκ τῆσδε μὲν γῆς οὔ σ΄ ἄγειν βουλήσομαι͵
αὐτὴ δ΄ ἐάνπερ εἰς ἐμοὺς ἔλθῃς δόμους͵
μενεῖς ἄσυλος κοὔ σε
μὴ μεθῶ τινι.
ἐκ τῆσδε δ΄ αὐτὴ γῆς ἀπαλλάσσου πόδα·
ἀναίτιος γὰρ καὶ ξένοις εἶναι θέλω. 730
Μη. ἔσται τάδ΄· ἀλλὰ πίστις εἰ γένοιτό μοι
τούτων͵ ἔχοιμ΄ ἂν πάντα πρὸς σέθεν καλῶς.
Αι. μῶν οὐ πέποιθας; ἢ τί σοι τὸ δυσχερές;
Μη. πέποιθα· Πελίου δ΄ ἐχθρός ἐστί μοι δόμος
Κρέων τε. τούτοις δ΄ ὁρκίοισι μὲν ζυγεὶς
ἄγουσιν οὐ μεθεῖ΄ ἂν ἐκ γαίας ἐμέ·
λόγοις δὲ συμβὰς καὶ θεῶν ἀνώμοτος
φίλος γένοι΄ ἂν τἀπικηρυκεύματα· —
οὐκ ἂν πίθοιο· τἀμὰ μὲν γὰρ ἀσθενῆ͵
τοῖς δ΄ ὄλβος ἐστὶ καὶ δόμος τυραννικός. 740
Αι. πολλὴν ἔλεξας ἐν λόγοις προμηθίαν·
ἀλλ΄͵ εἰ δοκεῖ σοι͵ δρᾶν τάδ΄ οὐκ ἀφίσταμαι.
ἐμοί τε γὰρ τάδ΄ ἐστὶν ἀσφαλέστατα͵
σκῆψίν τιν΄ ἐχθροῖς σοῖς ἔχοντα δεικνύναι͵
τὸ σόν τ΄ ἄραρε μᾶλλον· ἐξηγοῦ θεούς.
Μη. ὄμνυ πέδον Γῆς͵ πατέρα θ΄ ῞Ηλιον πατρὸς
τοὐμοῦ͵ θεῶν τε συντιθεὶς ἅπαν γένος.
Αι. τί χρῆμα δράσειν ἢ τί μὴ δράσειν; λέγε.
Μη. μήτ΄ αὐτὸς ἐκ γῆς σῆς ἔμ΄ ἐκβαλεῖν ποτε͵
μήτ΄ ἄλλος ἤν τις τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν ἄγειν 750
χρῄζῃ͵ μεθήσειν ζῶν ἑκουσίῳ τρόπῳ.
Αι. ὄμνυμι Γαῖαν Ἡλίου θ΄ ἁγνὸν σέβας
θεούς τε πάντας ἐμμενεῖν ἅ σου κλύω.
Μη. ἀρκεῖ· τί δ΄ ὅρκῳ τῷδε μὴ ΄μμένων πάθοις;
Αι. ἃ τοῖσι δυσσεβοῦσι γίγνεται βροτῶν.
Μη. χαίρων πορεύου· πάντα γὰρ καλῶς ἔχει.
κἀγὼ πόλιν σὴν ὡς τάχιστ΄ ἀφίξομαι͵
πράξασ΄ ἃ μέλλω καὶ τυχοῦσ΄ ἃ βούλομαι.
Χο. ἀλλά σ΄ ὁ Μαίας πομπαῖος ἄναξ
πελάσειε δόμοις͵ ὧν τ΄ ἐπίνοιαν 760
σπεύδεις κατέχων πράξειας͵ ἐπεὶ
γενναῖος ἀνήρ͵
Αἰγεῦ͵ παρ΄ ἐμοὶ δεδόκησαι.
Μη. ὦ Ζεῦ Δίκη τε Ζηνὸς Ἡλίου τε φῶς͵
νῦν καλλίνικοι τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν͵ φίλαι͵
γενησόμεσθα κεἰς ὁδὸν βεβήκαμεν·
νῦν [δ΄] ἐλπὶς ἐχθροὺς τοὺς ἐμοὺς τείσειν δίκην.
οὗτος γὰρ ἁνὴρ ᾗ μάλιστ΄ ἐκάμνομεν
λιμὴν πέφανται τῶν ἐμῶν βουλευμάτων·
ἐκ τοῦδ΄ ἀναψόμεσθα πρυμνήτην κάλων͵ 770
μολόντες ἄστυ καὶ πόλισμα Παλλάδος.
ἤδη δὲ πάντα τἀμά σοι βουλεύματα
λέξω· δέχου δὲ μὴ πρὸς ἡδονὴν λόγους.
πέμψασ΄ ἐμῶν τιν΄ οἰκετῶν Ἰάσονα
ἐς ὄψιν ἐλθεῖν τὴν ἐμὴν αἰτήσομαι·
μολόντι δ΄ αὐτῷ μαλθακοὺς λέξω λόγους͵
ὡς καὶ δοκεῖ μοι ταὐτά͵ καὶ καλῶς ἔχειν
γάμους τυράννων οὓς προδοὺς ἡμᾶς ἔχει·
καὶ ξύμφορ΄ εἶναι καὶ καλῶς ἐγνωσμένα.
παῖδας δὲ μεῖναι τοὺς ἐμοὺς αἰτήσομαι͵ 780
οὐχ ὡς λιποῦσ΄ ἂν πολεμίας ἐπὶ χθονὸς
ἐχθροῖσι παῖδας τοὺς ἐμοὺς καθυβρίσαι͵
ἀλλ΄ ὡς δόλοισι παῖδα βασιλέως κτάνω.
πέμψω γὰρ αὐτοὺς δῶρ΄ ἔχοντας ἐν χεροῖν͵
νύμφῃ φέροντας͵ τήνδε μὴ φυγεῖν χθόνα͵
λεπτόν τε πέπλον καὶ πλόκον χρυσήλατον·
κἄνπερ λαβοῦσα κόσμον ἀμφιθῇ χροΐ͵
κακῶς ὀλεῖται πᾶς θ΄ ὃς ἂν θίγῃ κόρης·
τοιοῖσδε χρίσω φαρμάκοις δωρήματα.
ἐνταῦθα μέντοι τόνδ΄ ἀπαλλάσσω λόγον· 790
ᾤμωξα δ΄ οἷον ἔργον ἔστ΄ ἐργαστέον
τοὐντεῦθεν ἡμῖν· τέκνα γὰρ κατακτενῶ
τἄμ΄· οὔτις ἔστιν ὅστις ἐξαιρήσεται·
δόμον τε πάντα συγχέασ΄ Ἰάσονος
ἔξειμι γαίας͵ φιλτάτων παίδων φόνον
φεύγουσα καὶ τλᾶσ΄ ἔργον ἀνοσιώτατον.
οὐ γὰρ γελᾶσθαι τλητὸν ἐξ ἐχθρῶν͵ φίλαι.
ἴτω· τί μοι ζῆν κέρδος; οὔτε μοι πατρὶς
οὔτ΄ οἶκος ἔστιν οὔτ΄ ἀποστροφὴ κακῶν.
ἡμάρτανον τόθ΄ ἡνίκ΄ ἐξελίμπανον 800
δόμους πατρῴους͵ ἀνδρὸς Ἕλληνος λόγοις
πεισθεῖσ΄͵ ὃς ἡμῖν σὺν θεῷ τείσει δίκην.
οὔτ΄ ἐξ ἐμοῦ γὰρ παῖδας ὄψεταί ποτε
ζῶντας τὸ λοιπὸν οὔτε τῆς νεοζύγου
νύμφης τεκνώσει παῖδ΄͵ ἐπεὶ κακῶς κακὴν
θανεῖν σφ΄ ἀνάγκη τοῖς ἐμοῖσι φαρμάκοις.
μηδείς με φαύλην κἀσθενῆ νομιζέτω
μηδ΄ ἡσυχαίαν͵ ἀλλὰ θατέρου τρόπου͵
βαρεῖαν ἐχθροῖς καὶ φίλοισιν εὐμενῆ·
τῶν γὰρ τοιούτων εὐκλεέστατος βίος. 810
Χο. ἐπείπερ ἡμῖν τόνδ΄ ἐκοίνωσας λόγον͵
σέ τ΄ ὠφελεῖν θέλουσα͵ καὶ νόμοις βροτῶν
ξυλλαμβάνουσα͵ δρᾶν σ΄ ἀπεννέπω τάδε.
Μη. οὐκ ἔστιν ἄλλως· σοὶ δὲ συγγνώμη λέγειν
τάδ΄ ἐστί͵ μὴ πάσχουσαν͵ ὡς ἐγώ͵ κακῶς.
Χο. ἀλλὰ κτανεῖν σὸν σπέρμα τολμήσεις͵ γύναι;
Μη. οὕτω γὰρ ἂν μάλιστα δηχθείη πόσις.
Χο. σὺ δ΄ ἂν γένοιό γ΄ ἀθλιωτάτη γυνή.
Μη. ἴτω· περισσοὶ πάντες οὑν μέσῳ λόγοι.
ἀλλ΄ εἶα χώρει καὶ κόμιζ΄ Ἰάσονα· 820
ἐς πάντα γὰρ δὴ σοὶ τὰ πιστὰ χρώμεθα.
λέξῃς δὲ μηδὲν τῶν ἐμοὶ δεδογμέν�
�ν͵
εἴπερ φρονεῖς εὖ δεσπόταις γυνή τ΄ ἔφυς.
Χο. Ἐρεχθεΐδαι τὸ παλαιὸν ὄλβιοι [στρ.
καὶ θεῶν παῖδες μακάρων͵ ἱερᾶς
χώρας ἀπορθήτου τ΄ ἄπο͵ φερβόμενοι
κλεινοτάταν σοφίαν͵ αἰεὶ διὰ λαμπροτάτου
βαίνοντες ἁβρῶς αἰθέρος͵ ἔνθα ποθ΄ ἁγνὰς 830
ἐννέα Πιερίδας Μούσας λέγουσι
ξανθὰν Ἁρμονίαν φυτεῦσαι·
τοῦ καλλινάου τ΄ ἐπὶ Κηφισοῦ ῥοαῖς [ἀντ.
τὰν Κύπριν κλῄζουσιν ἀφυσσαμέναν
χώραν καταπνεῦσαι μετρίας ἀνέμων
ἡδυπνόους αὔρας· αἰεὶ δ΄ ἐπιβαλλομέναν 840
χαίταισιν εὐώδη ῥοδέων πλόκον ἀνθέων
τᾷ Σοφίᾳ παρέδρους πέμπειν Ἔρωτας͵
παντοίας ἀρετᾶς ξυνεργούς.
πῶς οὖν ἱερῶν ποταμῶν [στρ.
ἢ πόλις; ἦ φίλων
πόμπιμός σε χώρα
τὰν παιδολέτειραν ἕξει͵
τὰν οὐχ ὁσίαν μετ΄ ἄλλων; 850
σκέψαι τεκέων πλαγάν͵
σκέψαι φόνον οἷον αἴρῃ.
μή͵ πρὸς γονάτων σε πάντη
πάντως ἱκετεύομεν͵
τέκνα φονεύσῃς.
πόθεν θράσος ἢ φρενὸς ἢ [ἀντ.
χειρὶ τέκνων σέθεν
καρδίᾳ τε λήψῃ
δεινὰν προσάγουσα τόλμαν;
πῶς δ΄ ὄμματα προσβαλοῦσα 860
τέκνοις ἄδακρυν μοῖραν
σχήσεις φόνου; οὐ δυνάσῃ͵
παίδων ἱκετᾶν πιτνόντων͵
τέγξαι χέρα φοινίαν
τλάμονι θυμῷ.
Ια. ἥκω κελευσθείς· καὶ γὰρ οὖσα δυσμενὴς
οὔ τἂν ἁμάρτοις τοῦδέ γ΄͵ ἀλλ΄ ἀκούσομαι
τί χρῆμα βούλῃ καινὸν ἐξ ἐμοῦ͵ γύναι.