by Euripides
τῶν γειναμένων.
οἱ μὲν ἄτεκνοι δι΄ ἀπειροσύνην
εἴθ΄ ἡδὺ βροτοῖς εἴτ΄ ἀνιαρὸν
παῖδες τελέθουσ΄ οὐχὶ τυχόντες
πολλῶν μόχθων ἀπέχονται·
οἷσι δὲ τέκνων ἔστιν ἐν οἴκοις
γλυκερὸν βλάστημ΄͵ ὁρῶ μελέτῃ
κατατρυχομένους τὸν ἅπαντα χρόνον͵ 1100
πρῶτον μὲν ὅπως θρέψουσι καλῶς
βίοτόν θ΄ ὁπόθεν λείψουσι τέκνοις·
ἔτι δ΄ ἐκ τούτων εἴτ΄ ἐπὶ φλαύροις
εἴτ΄ ἐπὶ χρηστοῖς
μοχθοῦσι͵ τόδ΄ ἐστὶν ἄδηλον.
ἓν δὲ τὸ πάντων λοίσθιον ἤδη
πᾶσιν κατερῶ θνητοῖσι κακόν·
καὶ δὴ γὰρ ἅλις βίοτόν θ΄ ηὗρον
σῶμά τ΄ ἐς ἥβην ἤλυθε τέκνων
χρηστοί τ΄ ἐγένοντ΄· εἰ δὲ κυρήσαι
δαίμων οὕτως͵ φροῦδος ἐς Ἅιδην 1110
θάνατος προφέρων σώματα τέκνων.
πῶς οὖν λύει πρὸς τοῖς ἄλλοις
τήνδ΄ ἔτι λύπην ἀνιαροτάτην
παίδων ἕνεκεν
θνητοῖσι θεοὺς ἐπιβάλλειν;
Μη. φίλαι͵ πάλαι τοι προσμένουσα τὴν τύχην
καραδοκῶ τἀκεῖθεν οἷ προβήσεται.
καὶ δὴ δέδορκα τόνδε τῶν Ἰάσονος
στείχοντ΄ ὀπαδῶν· πνεῦμα δ΄ ἠρεθισμένον
δείκνυσιν ὥς τι καινὸν ἀγγελεῖ κακόν. 1120
ΑΓΓΕΛΟΣ
ὦ δεινὸν ἔργον παρανόμως εἰργασμένη͵
Μήδεια͵ φεῦγε φεῦγε͵ μήτε ναΐαν
λιποῦσ΄ ἀπήνην μήτ΄ ὄχον πεδοστιβῆ.
Μη. τί δ΄ ἄξιόν μοι τῆσδε τυγχάνει φυγῆς;
Αγ. ὄλωλεν ἡ τύραννος ἀρτίως κόρη
Κρέων θ΄ ὁ φύσας φαρμάκων τῶν σῶν ὕπο.
Μη. κάλλιστον εἶπας μῦθον͵ ἐν δ΄ εὐεργέταις
τὸ λοιπὸν ἤδη καὶ φίλοις ἐμοῖς ἔσῃ.
Αγ. τί φῄς; φρονεῖς μὲν ὀρθὰ κοὐ μαίνῃ͵ γύναι͵
ἥτις͵ τυράννων ἑστίαν ᾐκισμένη͵ 1130
χαίρεις κλύουσα κοὐ φοβῇ τὰ τοιάδε;
Μη. ἔχω τι κἀγὼ τοῖς γε σοῖς ἐναντίον
λόγοισιν εἰπεῖν· ἀλλὰ μὴ σπέρχου͵ φίλος͵
λέξον δέ· πῶς ὤλοντο; δὶς τόσον γὰρ ἂν
τέρψειας ἡμᾶς͵ εἰ τεθνᾶσι παγκάκως.
Αγ. ἐπεὶ τέκνων σῶν ἦλθε δίπτυχος γονὴ
σὺν πατρί͵ καὶ παρῆλθε νυμφικοὺς δόμους͵
ἥσθημεν οἵπερ σοῖς ἐκάμνομεν κακοῖς
δμῶες· δι΄ ὤτων δ΄ εὐθὺς ἦν πολὺς λόγος
σὲ καὶ πόσιν σὸν νεῖκος ἐσπεῖσθαι τὸ πρίν. 1140
κυνεῖ δ΄ ὃ μέν τις χεῖρ΄͵ ὃ δὲ ξανθὸν κάρα
παίδων· ἐγὼ δὲ καὐτὸς ἡδονῆς ὕπο
στέγας γυναικῶν σὺν τέκνοις ἅμ΄ ἑσπόμην.
δέσποινα δ΄ ἣν νῦν ἀντὶ σοῦ θαυμάζομεν͵
πρὶν μὲν τέκνων σῶν εἰσιδεῖν ξυνωρίδα͵
πρόθυμον εἶχ΄ ὀφθαλμὸν εἰς Ἰάσονα·
ἔπειτα μέντοι προὐκαλύψατ΄ ὄμματα
λευκήν τ΄ ἀπέστρεψ΄ ἔμπαλιν παρηίδα͵
παίδων μυσαχθεῖσ΄ εἰσόδους· πόσις δὲ σὸς
ὀργάς τ΄ ἀφῄρει καὶ χόλον νεάνιδος 1150
λέγων τάδ΄· Οὐ μὴ δυσμενὴς ἔσῃ φίλοις͵
παύσῃ δὲ θυμοῦ καὶ πάλιν στρέψεις κάρα͵
φίλους νομίζουσ΄ οὕσπερ ἂν πόσις σέθεν͵
δέξῃ δὲ δῶρα καὶ παραιτήσῃ πατρὸς
φυγὰς ἀφεῖναι παισὶ τοῖσδ΄͵ ἐμὴν χάριν;
ἣ δ΄ ὡς ἐσεῖδε κόσμον͵ οὐκ ἠνέσχετο͵
ἀλλ΄ ᾔνεσ΄ ἀνδρὶ πάντα͵ καὶ πρὶν ἐκ δόμων
μακρὰν ἀπεῖναι πατέρα καὶ παῖδας͵ [σέθεν]
λαβοῦσα πέπλους ποικίλους ἠμπέσχετο͵
χρυσοῦν τε θεῖσα στέφανον ἀμφὶ βοστρύχοις 1160
λαμπρῷ κατόπτρῳ σχηματίζεται κόμην͵
ἄψυχον εἰκὼ προσγελῶσα σώματος.
κἄπειτ΄ ἀναστᾶσ΄ ἐκ θρόνων διέρχεται
στέγας͵ ἁβρὸν βαίνουσα παλλεύκῳ ποδί͵
δώροις ὑπερχαίρουσα͵ πολλὰ πολλάκις
τένοντ΄ ἐς ὀρθὸν ὄμμασι σκοπουμένη.
τοὐνθένδε μέντοι δεινὸν ἦν θέαμ΄ ἰδεῖν·
χροιὰν γὰρ ἀλλάξασα λεχρία πάλιν
χωρεῖ τρέμουσα κῶλα καὶ μόλις φθάνει
θρόνοισιν ἐμπεσοῦσα μὴ χαμαὶ πεσεῖν. 1170
καί τις γεραιὰ προσπόλων͵ δόξασά που
ἢ Πανὸς ὀργὰς ἤ τινος θεῶν μολεῖν͵
ἀνωλόλυξε͵ πρίν γ΄ ὁρᾷ διὰ στόμα
χωροῦντα λευκὸν ἀφρόν͵ ὀμμάτων τ΄ ἄπο
κόρας στρέφουσαν͵ αἷμά τ΄ οὐκ ἐνὸν χροΐ·
εἶτ΄ ἀντίμολπον ἧκεν ὀλολυγῆς μέγαν
κωκυτόν. εὐθὺς δ΄ ἣ μὲν ἐς πατρὸς δόμους
ὥρμησεν͵ ἣ δὲ πρὸς τὸν ἀρτίως πόσιν͵
φράσουσα νύμφης συμφοράν· ἅπασα δὲ
στέγη πυκνοῖσιν ἐκτύπει δρομήμασιν. 1180
ἤδη δ΄ ἀνέλκων κῶλον ἔκπλεθρον δρόμου
ταχὺς βαδιστὴς τερμόνων ἂν ἥπτετο͵
ἣ δ΄ ἐξ ἀναύδου καὶ μύσαντος ὄμματος
δεινὸν στενάξασ΄ ἡ τάλαιν΄ ἠγείρετο.
διπλοῦν γὰρ αὐτῇ πῆμ΄ ἐπεστρατεύετο·
χρυσοῦς μὲν ἀμφὶ κρατὶ κείμενος πλόκος
θαυμαστὸν ἵει νᾶμα παμφάγου πυρός͵
πέπλοι δὲ λεπτοί͵ σῶν τέκνων δωρήματα͵
λεπτὴν ἔδαπτον σάρκα τῆς δυσδαίμονος.
φεύγει δ΄ ἀναστᾶσ΄ �
��κ θρόνων πυρουμένη͵ 1190
σείουσα χαίτην κρᾶτά τ΄ ἄλλοτ΄ ἄλλοσε͵
ῥῖψαι θέλουσα στέφανον· ἀλλ΄ ἀραρότως
σύνδεσμα χρυσὸς εἶχε͵ πῦρ δ΄͵ ἐπεὶ κόμην
ἔσεισε͵ μᾶλλον δὶς τόσως ἐλάμπετο.
πίτνει δ΄ ἐς οὖδας συμφορᾷ νικωμένη͵
πλὴν τῷ τεκόντι κάρτα δυσμαθὴς ἰδεῖν·
οὔτ΄ ὀμμάτων γὰρ δῆλος ἦν κατάστασις
οὔτ΄ εὐφυὲς πρόσωπον͵ αἷμα δ΄ ἐξ ἄκρου
ἔσταζε κρατὸς συμπεφυρμένον πυρί͵
σάρκες δ΄ ἀπ΄ ὀστέων ὥστε πεύκινον δάκρυ 1200
γναθμοῖς ἀδήλοις φαρμάκων ἀπέρρεον͵
δεινὸν θέαμα· πᾶσι δ΄ ἦν φόβος θιγεῖν
νεκροῦ· τύχην γὰρ εἴχομεν διδάσκαλον.
πατὴρ δ΄ ὁ τλήμων συμφορᾶς ἀγνωσίᾳ
ἄφνω προσελθὼν δῶμα προσπίτνει νεκρῷ·
ᾤμωξε δ΄ εὐθύς͵ καὶ περιπτύξας χέρας
κυνεῖ προσαυδῶν τοιάδ΄· Ὦ δύστηνε παῖ͵
τίς σ΄ ὧδ΄ ἀτίμως δαιμόνων ἀπώλεσε;
τίς τὸν γέροντα τύμβον ὀρφανὸν σέθεν
τίθησιν; οἴμοι͵ συνθάνοιμί σοι͵ τέκνον. 1210
ἐπεὶ δὲ θρήνων καὶ γόων ἐπαύσατο͵
χρῄζων γεραιὸν ἐξαναστῆσαι δέμας
προσείχεθ΄ ὥστε κισσὸς ἔρνεσιν δάφνης
λεπτοῖσι πέπλοις͵ δεινὰ δ΄ ἦν παλαίσματα·
ὃ μὲν γὰρ ἤθελ΄ ἐξαναστῆσαι γόνυ͵
ἣ δ΄ ἀντελάζυτ΄. εἰ δὲ πρὸς βίαν ἄγοι͵
σάρκας γεραιὰς ἐσπάρασσ΄ ἀπ΄ ὀστέων.
χρόνῳ δ΄ ἀπέσβη καὶ μεθῆχ΄ ὁ δύσμορος
ψυχήν· κακοῦ γὰρ οὐκέτ΄ ἦν ὑπέρτερος.
κεῖνται δὲ νεκροὶ παῖς τε καὶ γέρων πατὴρ 1220
πέλας͵ ποθεινὴ δακρύοισι συμφορά.
καί μοι τὸ μὲν σὸν ἐκποδὼν ἔστω λόγου·
γνώσῃ γὰρ αὐτὴ ζημίας ἀποστροφήν.
τὰ θνητὰ δ΄ οὐ νῦν πρῶτον ἡγοῦμαι σκιάν͵
οὐδ΄ ἂν τρέσας εἴποιμι τοὺς σοφοὺς βροτῶν
δοκοῦντας εἶναι καὶ μεριμνητὰς λόγων
τούτους μεγίστην ζημίαν ὀφλισκάνειν.
θνητῶν γὰρ οὐδείς ἐστιν εὐδαίμων ἀνήρ·
ὄλβου δ΄ ἐπιρρυέντος εὐτυχέστερος
ἄλλου γένοιτ΄ ἂν ἄλλος͵ εὐδαίμων δ΄ ἂν οὔ. 1230
Χο. ἔοιχ΄ ὁ δαίμων πολλὰ τῇδ΄ ἐν ἡμέρᾳ
κακὰ ξυνάπτειν ἐνδίκως Ἰάσονι.
ὦ τλῆμον͵ ὥς σου συμφορὰς οἰκτίρομεν͵
κόρη Κρέοντος͵ ἥτις εἰς Ἅιδου δόμους
οἴχῃ γάμων ἕκατι τῶν Ἰάσονος.
Μη. φίλαι͵ δέδοκται τοὔργον ὡς τάχιστά μοι
παῖδας κτανούσῃ τῆσδ΄ ἀφορμᾶσθαι χθονός͵
καὶ μὴ σχολὴν ἄγουσαν ἐκδοῦναι τέκνα
ἄλλῃ φονεῦσαι δυσμενεστέρᾳ χερί.
πάντως σφ΄ ἀνάγκη κατθανεῖν· ἐπεὶ δὲ χρή͵ 1240
ἡμεῖς κτενοῦμεν͵ οἵπερ ἐξεφύσαμεν.
ἀλλ΄ εἶ΄ ὁπλίζου͵ καρδία. τί μέλλομεν
τὰ δεινὰ κἀναγκαῖα μὴ πράσσειν κακά;
ἄγ΄͵ ὦ τάλαινα χεὶρ ἐμή͵ λαβὲ ξίφος͵
λάβ΄͵ ἕρπε πρὸς βαλβῖδα λυπηρὰν βίου͵
καὶ μὴ κακισθῇς μηδ΄ ἀναμνησθῇς τέκνων͵
ὡς φίλταθ΄͵ ὡς ἔτικτες· ἀλλὰ τήνδε γε
λαθοῦ βραχεῖαν ἡμέραν παίδων σέθεν͵
κἄπειτα θρήνει· καὶ γὰρ εἰ κτενεῖς σφ΄͵ ὅμως
φίλοι γ΄ ἔφυσαν — δυστυχὴς δ΄ ἐγὼ γυνή. 1250
Χο. ἰὼ Γᾶ τε καὶ παμφαὴς [στρ.
ἀκτὶς Ἀελίου͵ κατίδετ΄ ἴδετε τὰν
ὀλομέναν γυναῖκα͵ πρὶν φοινίαν
τέκνοις προσβαλεῖν χέρ΄ αὐτοκτόνον·
τεᾶς γὰρ ἀπὸ χρυσέας γονᾶς
ἔβλαστεν͵ θεοῦ δ΄ αἷμά τι πίτνειν
φόβος ὑπ΄ ἀνέρων.
ἀλλά νιν͵ ὦ φάος διογενές͵ κάτειρ-
γε κατάπαυσον͵ ἔξελ΄ οἴκων φονίαν
τάλαινάν τ΄ Ἐρινὺν ὑπ΄ ἀλαστόρων. 1260
μάταν μόχθος ἔρρει τέκνων͵ [ἀντ.
ἆρα μάταν γένος φίλιον ἔτεκες͵ ὦ
κυανεᾶν λιποῦσα Συμπληγάδων
πετρᾶν ἀξενωτάταν ἐσβολάν;
δειλαία͵ τί σοι φρενῶν βαρὺς
χόλος προσπίτνει καὶ δυσμενὴς
φόνος; ἀμείβεται
χαλεπὰ γὰρ βροτοῖς ὁμογενῆ μιά
σματα ἐπὶ γαῖαν αὐτοφόνταις ξυνῳ
δὰ θεόθεν πίτνοντ΄ ἐπὶ δόμοις ἄχη. 1270
<ΠΑΙΔΕΣ ἔνδοθεν.
αἰαῖ.>
Χο. ἀκούεις βοὰν ἀκούεις τέκνων; [στρ. 1273
— ἰὼ τλᾶμον͵ ὦ κακοτυχὲς γύναι. 1274
Πα. οἴμοι͵ τί δράσω; ποῖ φύγω μητρὸς χέρας; 1271
— οὐκ οἶδ΄͵ ἄδελφε φίλτατ΄· ὀλλύμεσθα γάρ. 1272
Χο. παρέλθω δόμους; ἀρῆξαι φόνον 1275
δοκεῖ μοι τέκνοις.
Πα. ναί͵ πρὸς θεῶν͵ ἀρήξατ΄· ἐν δέοντι γάρ.
— ὡς ἐγγὺς ἤδη γ΄ ἐσμὲν ἀρκύων ξίφους.
Χο. τάλαιν΄͵ ὡς ἄρ΄ ἦσθα πέτρος ἢ σίδα-
ρος͵ ἅτις τέκνων 1280
ὃν ἔτεκες ἄροτον αὐτόχειρι μοίρᾳ κτενεῖς.
— μίαν δὴ κλύω μίαν τῶν πάρος [ἀντ.
γυναῖκ΄ ἐν φίλοις χέρα βαλεῖν τέκνοις·
Ἰνὼ μανεῖσαν ἐκ θεῶν͵ ὅθ΄ ἡ Διὸς
δάμαρ νιν ἐξέπεμψε δωμάτων ἄλῃ·
πίτνει δ΄ ἁ τάλαιν΄ ἐς ἅλμαν φόνῳ
τέκνων δυσσεβεῖ͵
ἀκτῆς ὑπερ�
�είνασα ποντίας πόδα͵
δυοῖν τε παίδοιν συνθανοῦσ΄ ἀπόλλυται.
τί δῆτ΄ οὖν γένοιτ΄ ἂν ἔτι δεινόν; ὦ 1290
γυναικῶν λέχος
πολύπονον͵ ὅσα βροτοῖς ἔρεξας ἤδη κακά.
Ια. γυναῖκες͵ αἳ τῆσδ΄ ἐγγὺς ἕστατε στέγης͵
ἆρ΄ ἐν δόμοισιν ἡ τὰ δείν΄ εἰργασμένη
Μήδεια τοῖσδ΄ ἔτ΄͵ ἢ μεθέστηκεν φυγῇ;
δεῖ γάρ νιν ἤτοι γῆς γε κρυφθῆναι κάτω͵
ἢ πτηνὸν ἆραι σῶμ΄ ἐς αἰθέρος βάθος͵
εἰ μὴ τυράννων δώμασιν δώσει δίκην·
πέποιθ΄ ἀποκτείνασα κοιράνους χθονὸς
ἀθῷος αὐτὴ τῶνδε φεύξεσθαι δόμων; 1300
ἀλλ΄ οὐ γὰρ αὐτῆς φροντίδ΄ ὡς τέκνων ἔχω·
κείνην μὲν οὓς ἔδρασεν ἔρξουσιν κακῶς͵
ἐμῶν δὲ παίδων ἦλθον ἐκσῴσων βίον͵
μή μοί τι δράσωσ΄ οἱ προσήκοντες γένει͵
μητρῷον ἐκπράσσοντες ἀνόσιον φόνον.
Χο. ὦ τλῆμον͵ οὐκ οἶσθ΄ οἷ κακῶν ἐλήλυθας͵
Ἰᾶσον· οὐ γὰρ τούσδ΄ ἂν ἐφθέγξω λόγους.
Ια. τί δ΄ ἔστιν; ἦ που κἄμ΄ ἀποκτεῖναι θέλει;
Χο. παῖδες τεθνᾶσι χειρὶ μητρῴᾳ σέθεν.
Ια. οἴμοι τί λέξεις; ὥς μ΄ ἀπώλεσας͵ γύναι. 1310
Χο. ὡς οὐκέτ΄ ὄντων σῶν τέκνων φρόντιζε δή.
Ια. ποῦ γάρ νιν ἔκτειν΄; ἐντὸς ἢ ἔξωθεν δόμων;
Χο. πύλας ἀνοίξας σῶν τέκνων ὄψῃ φόνον.
Ια. χαλᾶτε κλῇδας ὡς τάχιστα͵ πρόσπολοι͵
ἐκλύεθ΄ ἁρμούς͵ ὡς ἴδω διπλοῦν κακόν͵
τοὺς μὲν θανόντας — τὴν δὲ τείσωμαι δίκην.
Μη. τί τάσδε κινεῖς κἀναμοχλεύεις πύλας͵
