Book Read Free

The Complete Plays

Page 55

by Aristophanes


  οὐδέποτ᾽ ἐγὼ Πόλεμον οἴκαδ᾽ ὑποδέξομαι,

  οὐδὲ παρ᾽ ἐμοί ποτε τὸν Ἁρμόδιον ᾄσεται 980

  ξυγκατακλινείς, ὅτι παροινικὸς ἀνὴρ ἔφυ,

  ὅστις ἐπὶ πάντ᾽ ἀγάθ᾽ ἔχοντας ἐπικωμάσας

  ἠργάσατο πάντα κακά, κἀνέτρεπε κἀξέχει

  κἀμάχετο καὶ προσέτι πολλὰ προκαλουμένου

  ᾽πῖνε κατάκεισο λαβὲ τήνδε φιλοτησίαν᾽ 985

  τὰς χάρακας ἧπτε πολὺ μᾶλλον ἐν τῷ πυρί,

  ἐξέχει θ᾽ ἡμῶν βίᾳ τὸν οἶνον ἐκ τῶν ἀμπέλων.

  Χορ.: <οὑτοσὶ δ᾽> ἐπτέρωταί τ᾽ ἐπὶ τὸ δεῖπνον ἅμα καὶ μεγάλα δὴ φρονεῖ,

  τοῦ βίου δ᾽ ἐξέβαλε δεῖγμα <τάδε> τὰ πτερὰ πρὸ τῶν θυρῶν.

  ὦ Κύπριδι τῇ καλῇ καὶ Χάρισι ταῖς φίλαις ξύντροφε Διαλλαγή, 990

  ὡς καλὸν ἔχουσα τὸ πρόσωπον ἄρ᾽ ἐλάνθανες.

  πῶς ἂν ἐμὲ καὶ σέ τις Ἔρως ξυναγάγοι λαβών,

  ὥσπερ ὁ γεγραμμένος ἔχων στέφανον ἀνθέμων.

  ἢ πάνυ γερόντιον ἴσως νενόμικάς με σύ;

  ἀλλά σε λαβὼν τρία δοκῶ γ᾽ ἂν ἔτι προσβαλεῖν·

  πρῶτα μὲν ἂν ἀμπελίδος ὄρχον ἐλάσαι μακρόν, 995

  εἶτα παρὰ τόνδε νέα μοσχίδια συκίδων,

  καὶ τὸ τρίτον ἡμερίδος ὄρχον, ὁ γέρων ὁδί,

  καὶ περὶ τὸ χωρίον ἐλᾷδας ἅπαν ἐν κύκλῳ,

  ὥστ᾽ ἀλείφεσθαί σ᾽ ἀπ᾽ αὐτῶν κἀμὲ ταῖς νουμηνίαις.

  Κῆρ. ἀκούετε λεᾐ· κατὰ τὰ πάτρια τοὺς Χοᾶς 1000

  πίνειν ὑπὸ τῆς σάλπιγγος· ὃς δ᾽ ἂν ἐκπίῃ

  πρώτιστος, ἀσκὸν Κτησιφῶντος λήψεται.

  Δικ.: ὦ παῖδες ὦ γυναῖκες οὐκ ἠκούσατε;

  τί δρᾶτε; τοῦ κήρυκος οὐκ ἀκούετε;

  ἀναβράττετ᾽ ἐξοπτᾶτε τρέπετ᾽ ἀφέλκετε 1005

  τὰ λαγῷα ταχέως, τοὺς στεφάνους ἀνείρετε.

  φέρε τοὺς ὀβελίσκους, ἵν᾽ ἀναπείρω τὰς κίχλας.

  Χορ.: ζηλῶ σε τῆς εὐβουλίας,

  μᾶλλον δὲ τῆς εὐωχίας

  1010 ἄνθρωπε τῆς παρούσης.

  Δικ.: τί δῆτ᾽ ἐπειδὰν τὰς κίχλας ὀπτωμένας ἴδητε;

  Χορ.: οἶμαί σε καὶ τοῦτ᾽ εὖ λέγειν.Δικαιόπολις

  τὸ πῦρ ὑποσκάλευε.

  Χορ.: ἤκουσας ὡς μαγειρικῶς 1015

  κομψῶς τε καὶ δειπνητικῶς

  αὑτῷ διακονεῖται;

  Γεωργός

  οἴμοι τάλας.

  Δικ.: ὦ Ἡράκλεις τίς οὑτοσί;

  Γεωργός

  ἀνὴρ κακοδαίμων.

  Δικ.: κατὰ σεαυτόν νυν τρέπου.

  Γεωργός

  ὦ φίλτατε, σπονδαὶ γάρ εἰσι σοὶ μόνῳ, 1020

  μέτρησον εἰρήνης τί μοι, κἂν πέντ᾽ ἔτη.

  Δικ.: τί δ᾽ ἔπαθες;

  Γεωργός

  ἐπετρίβην ἀπολέσας τὼ βόε.

  Δικ.: πόθεν;

  Γεωργός

  ἀπὸ Φυλῆς ἔλαβον οἱ Βοιώτιοι.

  Δικ.: ὦ τρισκακόδαιμον εἶτα λευκὸν ἀμπέχει;

  Γεωργός

  καὶ ταῦτα μέντοι νὴ Δἴ ὥπερ μ᾽ ἐτρεφέτην 1025

  ἐν πᾶσι βολίτοις.

  Δικ.: εἶτα νυνὶ τοῦ δέει;

  Γεωργός

  ἀπόλωλα τὠφθαλμὼ δακρύων τὼ βόε.

  ἀλλ᾽ εἴ τι κήδει Δερκέτου Φυλασίου,

  ὑπάλειψον εἰρήνῃ με τὠφθαλμὼ ταχύ.

  Δικ.: ἀλλ᾽ ὦ πόνηρ᾽ οὐ δημοσιεύων τυγχάνω. 1030

  Γεωργός

  ἴθ᾽ ἀντιβολῶ σ᾽, ἤν πως κομίσωμαι τὼ βόε.

  Δικ.: οὐκ ἔστιν, ἀλλὰ κλᾶε πρὸς τοὺς Πιττάλου.

  Γεωργός

  σὺ δ᾽ ἀλλά μοι σταλαγμὸν εἰρήνης ἕνα

  ἐς τὸν καλαμίσκον ἐνστάλαξον τουτονί.

  Δικ.: οὐδ᾽ ἂν στριβιλικίγξ· ἀλλ᾽ ἀπιὼν οἴμωζέ ποι. 1035

  Γεωργός

  οἴμοι κακοδαίμων τοῖν γεωργοῖν βοιδίοιν.

  Χορ.:

  ἁνὴρ ἀνηύρηκέν τι ταῖς

  σπονδαῖσιν ἡδύ, κοὐκ ἔοικεν

  οὐδενὶ μεταδώσειν.

  Δικ.: κατάχει σὺ τῆς χορδῆς τὸ μέλι, τὰς σηπίας στάθευε. 1040

  Χορ.: ἤκουσας ὀρθιασμάτων;Δικαιόπολις

  ὀπτᾶτε τἀγχέλεια.

  Χορ.: ἀποκτενεῖς λιμῷ ᾽μὲ καὶ

  τοὺς γείτονας κνίσῃ τε καὶ 1045

  φωνῇ τοιαῦτα λάσκων.

  Δικ.: ὀπτᾶτε ταυτὶ καὶ καλῶς ξανθίζετε.

  Παράνυμφος

  Δικαιόπολι.

  Δικ.:τίς οὑτοσί; τίς οὑτοσί;

  Παράνυμφος

  ἔπεμψέ τίς σοι νυμφίος ταυτὶ κρέα

  ἐκ τῶν γάμων. 1050

  Δικ.: καλῶς γε ποιῶν ὅστις ἦν.

  Παράνυμφος

  ἐκέλευε δ᾽ ἐγχέαι σε τῶν κρεῶν χάριν,

  ἵνα μὴ στρατεύοιτ᾽ ἀλλὰ βινοίη μένων,

  ἐς τὸν ἀλάβαστον κύαθον εἰρήνης ἕνα.

  Δικ.: ἀπόφερ᾽ ἀπόφερε τὰ κρέα καὶ μή μοι δίδου,

  ὡς οὐκ ἂν ἐγχέαιμι μυρίων δραχμῶν. 1055

  ἀλλ᾽ αὑτηὶ τίς ἔστιν;

  Παράνυμφος

  ἡ νυμφεύτρια

  δεῖται παρὰ τῆς νύμφης τι σοὶ λέξαι μόνῳ.

  Δικ.: φέρε δὴ τί σὺ λέγεις; ὡς γέλοιον ὦ θεοὶ

  τὸ δέημα τῆς νύμφης ὃ δεῖταί μου σφόδρα,

  ὅπως ἂν οἰκουρῇ τὸ πέος τοῦ νυμφίου. 1060

  φέρε δεῦρο τὰς σπονδάς, ἵν᾽ αὐτῇ δῶ μόνῃ,

  ὁτιὴ γυνή ᾽στι τοῦ πολέμου τ᾽ οὐκ αἰτία.

  ὕπεχ᾽ ὧδε δεῦρο τοὐξάλειπτρον ὦ γύναι.

  οἶσθ᾽ ὡς ποιεῖτε; το�
�το τῇ νύμφῃ φράσον,

  ὅταν στρατιώτας καταλέγωσι, τουτῳὶ 1065

  νύκτωρ ἀλειφέτω τὸ πέος τοῦ νυμφίου.

  ἀπόφερε τὰς σπονδάς. φέρε τὴν οἰνήρυσιν,

  ἵν᾽ οἶνον ἐγχέω λαβὼν ἐς τοὺς Χοᾶς.

  Χορ.: καὶ μὴν ὁδί τις τὰς ὀφρῦς ἀνεσπακὼς·

  ὥσπερ τι δεινὸν ἀγγελῶν ἐπείγεται. 1070

  Ἄγγελος Α

  ἰὼ πόνοι τε καὶ μάχαι καὶ Λάμαχοι.

  Λάμ.: τίς ἀμφὶ χαλκοφάλαρα δώματα κτυπεῖ;

  Ἄγγελος Α

  ἰέναι σ᾽ ἐκέλευον οἱ στρατηγοὶ τήμερον

  ταχέως λαβόντα τοὺς λόχους καὶ τοὺς λόφους·

  κἄπειτα τηρεῖν νειφόμενον τὰς ἐσβολάς. 1075

  ὑπὸ τοὺς Χοᾶς γὰρ καὶ Χύτρους αὐτοῖσί τις

  ἤγγειλε λῃστὰς ἐμβαλεῖν Βοιωτίους.

  Λάμ.: ἰὼ στρατηγοὶ πλείονες ἢ βελτίονες.

  οὐ δεινὰ μὴ ᾽ξεῖναί με μηδ᾽ ἑορτάσαι;

  Δικ.: ἰὼ στράτευμα πολεμολαμαχαϊκόν. 1080

  Λάμ.: οἴμοι κακοδαίμων καταγελᾷς ἤδη σύ μου.

  Δικ.: βούλει μάχεσθαι Γηρυόνῃ τετραπτίλῳ;

  Λάμ.: αἰαῖ

  οἵαν ὁ κῆρυξ ἀγγελίαν ἤγγειλέ μοι.

  Δικ.: αἰαῖ τίνα δ᾽ αὖ μοι προστρέχει τις ἀγγελῶν; 1085

  Ἄγγελος Β

  Δικαιόπολι.

  Δικ.: τί ἔστιν;

  Ἄγγελος Β

  ἐπὶ δεῖπνον ταχὺ

  βάδιζε τὴν κίστην λαβὼν καὶ τὸν χοᾶ.

  ὁ τοῦ Διονύσου γάρ σ᾽ ἱερεὺς μεταπέμπεται.

  ἀλλ᾽ ἐγκόνει· δειπνεῖν κατακωλύεις πάλαι.

  τὰ δ᾽ ἄλλα πάντ᾽ ἐστὶν παρεσκευασμένα,

  κλῖναι τράπεζαι προσκεφάλαια στρώματα 1090

  στέφανοι μύρον τραγήμαθ᾽, αἱ πόρναι πάρα,

  ἄμυλοι πλακοῦντες σησαμοῦντες ἴτρια,

  ὀρχηστρίδες, τὰ φίλταθ᾽ Ἁρμοδίου, καλαί.

  ἀλλ᾽ ὡς τάχιστα σπεῦδε.

  Λάμ.: κακοδαίμων ἐγώ.

  Δικ.: καὶ γὰρ σὺ μεγάλην ἐπεγράφου τὴν Γοργόνα. 1095

  σύγκλῃε, καὶ δεῖπνόν τις ἐνσκευαζέτω.

  Λάμ.: παῖ παῖ φέρ᾽ ἔξω δεῦρο τὸν γυλιὸν ἐμοί.

  Δικ.: παῖ παῖ φέρ᾽ ἔξω δεῦρο τὴν κίστην ἐμοί.

  Λάμ.: ἅλας θυμίτας οἶσε παῖ καὶ κρόμμυα.

  Δικ.: ἐμοὶ δὲ τεμάχη· κρομμύοις γὰρ ἄχθομαι. 1100

  Λάμ.: θρῖον ταρίχους οἶσε δεῦρο παῖ σαπροῦ.

  Δικ.: κἀμοὶ σὺ δημοῦ θρῖον· ὀπρήσω δ᾽ ἐκεῖ.

  Λάμ.: ἔνεγκε δεῦρο τὼ πτερὼ τὼ κ᾽ τοῦ κράνους.

  Δικ.: ἐμοὶ δὲ τὰς φάττας γε φέρε καὶ τὰς κίχλας.

  Λάμ.: καλόν γε καὶ λευκὸν τὸ τῆς στρούθου πτερόν. 1105

  Δικ.: καλόν γε καὶ ξανθὸν τὸ τῆς φάττης κρέας.

  Λάμ.: ὦνθρωπε παῦσαι καταγελῶν μου τῶν ὅπλων.

  Δικ.: ὦνθρωπε βούλει μὴ βλέπειν ἐς τὰς κίχλας;

  Λάμ.: τὸ λοφεῖον ἐξένεγκε τῶν τριῶν λόφων.

  Δικ.: κἀμοὶ λεκάνιον τῶν λαγᾐων δὸς κρεῶν. 1110

  Λάμ.: ἀλλ᾽ ἢ τριχόβρωτες τοὺς λόφους που κατέφαγον.

  Δικ.: ἀλλ᾽ ἤ πρὸ δείπνου τὴν μίμαρκυν κατέδομαι.

  Λάμ.: ὦνθρωπε βούλει μὴ προσαγορεύειν ἐμέ;

  Δικ.: οὐκ ἀλλ᾽ ἐγὼ χὠ παῖς ἐρίζομεν πάλαι.

  βούλει περιδόσθαι κἀπιτρέψαι Λαμάχῳ, 1115

  πότερον ἀκρίδες ἥδιόν ἐστιν ἤ κίχλαι;

  Λάμ.: οἴμ᾽ ὡς ὑβρίζεις.

  Δικ.: τὰς ἀκρίδας κρίνει πολύ.

  Λάμ.: παῖ παῖ καθελών μοι τὸ δόρυ δεῦρ᾽ ἔξω φέρε.

  Δικ.: παῖ παῖ σὺ δ᾽ ἀφελὼν δεῦρο τὴν χορδὴν φέρε.

  Λάμ.: φέρε τοῦ δόρατος ἀφελκύσωμαι τοὔλυτρον. 1120

  ἔχ᾽, ἀντέχου παῖ.

  Δικ.: καὶ σὺ παῖ τοῦδ᾽ ἀντέχου.

  Λάμ.: τοὺς κιλλίβαντας οἶσε παῖ τῆς ἀσπίδος.

  Δικ.: καὶ τῆς ἐμῆς τοὺς κριβανίτας ἔκφερε.

  Λάμ.: φέρε δεῦρο γοργόνωτον ἀσπίδος κύκλον.

  Δικ.: κἀμοὶ πλακοῦντος τυρόνωτον δὸς κύκλον. 1125

  Λάμ.: ταῦτ᾽ οὐ κατάγελώς ἐστιν ἀνθρώποις πλατύς;

  Δικ.: ταῦτ᾽ οὐ πλακοῦς δῆτ᾽ ἐστὶν ἀνθρώποις γλυκύς;

  Λάμ.: κατάχει σὺ παῖ τοὔλαιον. ἐν τῷ χαλκίῳ

  ἐνορῶ γέροντα δειλίας φευξούμενον.

  Δικ.: κατάχει σὺ τὸ μέλι. κἀνθάδ᾽ ἔνδηλος γέρων 1130

  κλάειν κελεύων Λάμαχον τὸν Γοργάσου.

  Λάμ.: φέρε δεῦρο παῖ θώρακα πολεμιστήριον.

  Δικ.: ἔξαιρε παῖ θώρακα κἀμοὶ τὸν χοᾶ.

  Λάμ.: ἐν τῷδε πρὸς τοὺς πολεμίους θωρήξομαι.

  Δικ.: ἐν τῷδε πρὸς τοὺς συμπότας θωρήξομαι. 1135

  Λάμ.: τὰ στρώματ᾽ ὦ παῖ δῆσον ἐκ τῆς ἀσπίδος.

  Δικ.: τὸ δεῖπνον ὦ παῖ δῆσον ἐκ τῆς κιστίδος.

  Λάμ.: ἐγὼ δ᾽ ἐμαυτῷ τὸν γυλιὸν οἴσω λαβών.

  Δικ.: ἐγὼ δὲ θοἰμάτιον λαβὼν ἐξέρχομαι.

  Λάμ.: τὴν ἀσπίδ᾽ αἴρου καὶ βάδιζ᾽ ὦ παῖ λαβών. 1140

  νείφει. βαβαιάξ· χειμέρια τὰ πράγματα.

  Δικ.: αἴρου τὸ δεῖπνον· συμποτικὰ τὰ πράγματα.

  Χορ.: ἴτε δὴ χαίροντες ἐπὶ στρατιάν.

  ὡς ἀνομοίαν ἔρχεσθον ὁδόν·

  τῷ μὲν πίνειν στεφανωσαμένῳ, 1145

  σοὶ δὲ ῥιγῶν καὶ προφυλάττειν,

  τῷ δὲ καθεύδειν

  μετὰ παιδίσκης ὡραιοτάτης,

  ἀνατριβομένῳ τε τὸ δεῖν
α.

  Ἀντίμαχον τὸν ψακάδος τὸν ξυγγραφῆ τὸν μελέων ποιητήν, 1150

  ὡς μὲν ἁπλῷ, κακῶς ἐξολέσειεν ὁ Ζεύς·

  ὅς γ᾽ ἐμὲ τὸν τλήμονα Λήναια χορηγῶν ἀπέλυσ᾽ ἄδειπνον.

  ὃν ἔτ᾽ ἐπίδοιμι τευθίδος 1155

  δεόμενον, ἡ δ᾽ ὠπτημένη

  σίζουσα πάραλος ἐπὶ τραπέζῃ κειμένη

  ὀκέλλοι· κᾆτα μέλλοντος

  λαβεῖν αὐτοῦ κύων 1160

  ἁρπάσασα φεύγοι.

  τοῦτο μὲν αὐτῷ κακὸν ἕν, κᾆθ᾽ ἕτερον νυκτερινὸν γένοιτο.

  ἠπιαλῶν γὰρ οἴκαδ᾽ ἐξ ἱππασίας βαδίζων, 1165

  εἶτα κατάξειέ τις αὐτοῦ μεθύων τῆς κεφαλῆς Ὀρέστης

  μαινόμενος· ὁ δὲ λίθον βαλεῖν

  βουλόμενος ἐν σκότῳ λάβοι

  τῇ χειρὶ πέλεθον ἀρτίως κεχεσμένον· 1170

  ἐπᾴξειεν δ᾽ ἔχων

  τὸν μάρμαρον, κἄπειθ᾽ ἁμαρτὼν

  βάλοι Κρατῖνον.

  Θεράπων Λαμάχου

  ὦ δμῶες οἳ κατ᾽ οἶκόν ἐστε Λαμάχου,

  ὕδωρ ὕδωρ ἐν χυτριδίῳ θερμαίνετε· 1175

  ὀθόνια, κηρωτὴν παρασκευάζετε,

  ἔρι᾽ οἰσυπηρά, λαμπάδιον περὶ τὸ σφυρόν.

  ἁνὴρ τέτρωται χάρακι διαπηδῶν τάφρον,

  καὶ τὸ σφυρὸν παλίνορρον ἐξεκόκκισεν,

  καὶ τῆς κεφαλῆς κατέαγε περὶ λίθῳ πεσών, 1180

  καὶ Γοργόν᾽ ἐξήγειρεν ἐκ τῆς ἀσπίδος.

  πτίλον δὲ τὸ μέγα κομπολακύθου πεσὸν

  πρὸς ταῖς πέτραισι, δεινὸν ἐξηύδα μέλος·

  ᾽ὦ κλεινὸν ὄμμα νῦν πανύστατόν σ᾽ ἰδὼν

  λείπω φάος γε τοὐμόν, οὐκέτ᾽ εἰμ᾽ ἐγώ.᾽ 1185

  τοσαῦτα λέξας εἰς ὑδρορρόαν πεσὼν

  ἀνίσταταί τε καὶ ξυναντᾷ δραπέταις

 

‹ Prev