Book Read Free

The Complete Plays

Page 74

by Aristophanes


  πόρον Ἕλλας ἱρὸν εὑρεῖν;

  Χορός

  ἀπαπαῖ φεῦ, ἀπαπαῖ φεῦ,

  310 μὰ Δί᾽ οὐκ ἔγωγε νῷν οἶδ᾽

  ὁπόθεν γε δεῖπνον ἔσται.

  Παίς

  τί με δῆτ᾽ ὦ μελέα μῆτερ ἔτικτες;

  Χορός

  ἵν᾽ ἐμοὶ πράγματα βόσκειν παρέχῃς.

  Παίς

  ἀνόνητον ἄρ᾽ ὦ θυλάκιόν σ᾽ εἶχον ἄγαλμα.

  315 ἒ ἔ. πάρα νῷν στενάζειν.

  Φιλοκλέων

  φίλοι, τήκομαι μὲν

  πάλαι διὰ τῆς ὀπῆς

  ὑμῶν ὑπακούων.

  ἀλλὰ γὰρ οὐχ οἷός τ᾽ εἴμ᾽

  ᾁδειν. τί ποιήσω;

  τηροῦμαι δ᾽ ὑπὸ τῶνδ᾽, ἐπεὶ

  320 βούλομαί γε πάλαι μεθ᾽ ὑμῶν

  ἐλθὼν ἐπὶ τοὺς καδίσκους

  κακόν τι ποιῆσαι.

  ἀλλ᾽ ὦ Ζεῦ Ζεῦ μέγα βροντήσας

  ἤ με ποίησον καπνὸν ἐξαίφνης

  325 ἢ Προξενίδην ἢ τὸν Σέλλου

  τοῦτον τὸν ψευδαμάμαξυν.

  τόλμησον ἄναξ χαρίσασθαί μοι,

  πάθος οἰκτίρας: ἤ με κεραυνῷ

  διατινθαλέῳ σπόδισον ταχέως,

  330 κἄπειτ᾽ ἀνελών μ᾽ ἀποφυσήσας

  εἰς ὀξάλμην ἔμβαλε θερμήν:

  ἢ δῆτα λίθον με ποίησον ἐφ᾽ οὗ

  τὰς χοιρίνας ἀριθμοῦσι. Χορός

  τίς γάρ ἐσθ᾽ ὁ ταῦτά σ᾽ εἵργων

  335 κἀποκλῄων τῇ θύρᾳ; λέξον: πρὸς εὔνους γὰρ φράσεις. Φιλοκλέων

  οὑμὸς υἱός. ἀλλὰ μὴ βοᾶτε: καὶ γὰρ τυγχάνει

  οὑτοσὶ πρόσθεν καθεύδων. ἀλλ᾽ ὕφεσθε τοῦ τόνου.

  Χορός

  τοῦ δ᾽ ἔφεξιν ὦ μάταιε ταῦτα δρᾶν σε βούλεται;

  καὶ τίνα πρόφασιν ἔχων;

  Φιλοκλέων

  340 οὐκ ἐᾷ μ᾽ ὦνδρες δικάζειν οὐδὲ δρᾶν οὐδὲν κακόν,

  ἀλλά μ᾽ εὐωχεῖν ἕτοιμός ἐστ᾽: ἐγὼ δ᾽ οὐ βούλομαι.

  Χορός

  τοῦτ᾽ ἐτόλμησ᾽ ὁ μιαρὸς χανεῖν

  ὁ Δημολογοκλέων ὅδ᾽,

  ὅτι λέγεις σύ τι περὶ τῶν νεῶν

  ἀληθές. οὐ γὰρ ἄν ποθ᾽

  οὗτος ἁνὴρ τοῦτ᾽ ἐτόλμησεν

  λέγειν, εἰ

  345 μὴ ξυνωμότης τις ἦν. Χορός

  ἀλλ᾽ ἐκ τούτων ὥρα τινά σοι ζητεῖν καινὴν ἐπίνοιαν,

  ἥτις σε λάθρᾳ τἀνδρὸς τουδὶ καταβῆναι δεῦρο ποιήσει. Φιλοκλέων

  τίς ἂν οὖν εἴη; ζητεῖθ᾽ ὑμεῖς, ὡς πᾶν ἂν ἔγωγε ποιοίην:

  οὕτω κιττῶ διὰ τῶν σανίδων μετὰ χοιρίνης περιελθεῖν.

  Χορός

  350 ἔστιν ὀπὴ δῆθ᾽ ἥντιν᾽ ἂν ἔνδοθεν οἷός τ᾽ εἴης διορύξαι,

  εἶτ᾽ ἐκδῦναι ῥάκεσιν κρυφθεὶς ὥσπερ πολύμητις Ὀδυσσεύς;

  Φιλοκλέων

  πάντα πέφαρκται κοὐκ ἔστιν ὀπῆς οὐδ᾽ εἰ σέρφῳ διαδῦναι.

  ἀλλ᾽ ἄλλο τι δεῖ ζητεῖν ὑμᾶς: ὀπίαν δ᾽ οὐκ ἔστι γενέσθαι.

  Χορός

  μέμνησαι δῆθ᾽, ὅτ᾽ ἐπὶ στρατιᾶς κλέψας ποτὲ τοὺς ὀβελίσκους

  ἵεις σαυτὸν κατὰ τοῦ τείχους ταχέως, ὅτε Νάξος ἑάλω.

  Φιλοκλέων

  οἶδ᾽: ἀλλὰ τί τοῦτ᾽; οὐδὲν γὰρ τοῦτ᾽ ἐστὶν ἐκείνῳ προσόμοιον.

  ἥβων γὰρ κἀδυνάμην κλέπτειν, ἴσχυόν τ᾽ αὐτὸς ἐμαυτοῦ,

  Φιλοκλέων

  κοὐδείς μ᾽ ἐφύλαττ᾽, ἀλλ᾽ ἐξῆν μοι

  φεύγειν ἀδεῶς. νῦν δὲ ξὺν ὅπλοις

  360 ἄνδρες ὁπλῖται διαταξάμενοι

  κατὰ τὰς διόδους σκοπιωροῦνται,

  τὼ δὲ δύ᾽ αὐτῶν ἐπὶ ταῖσι θύραις

  ὥσπερ με γαλῆν κρέα κλέψασαν

  τηροῦσιν ἔχοντ᾽ ὀβελίσκους. Χορός

  365 ἀλλὰ καὶ νῦν ἐκπόριζε

  μηχανὴν ὅπως τάχισθ᾽: ἕως γάρ, ὦ μελίττιον. Φιλοκλέων

  διατραγεῖν τοίνυν κράτιστόν ἐστί μοι τὸ δίκτυον.

  ἡ δέ μοι Δίκτυννα συγγνώμην ἔχοι τοῦ δικτύου.

  Χορός

  ταῦτα μὲν πρὸς ἀνδρός ἐστ᾽ ἄνοντος ἐς σωτηρίαν.

  370 ἀλλ᾽ ἔπαγε τὴν γνάθον.

  Φιλοκλέων

  διατέτρωκται τοῦτό γ᾽. ἀλλὰ μὴ βοᾶτε μηδαμῶς,

  ἀλλὰ τηρώμεσθ᾽ ὅπως μὴ Βδελυκλέων αἰσθήσεται.

  Χορός

  μηδὲν ὦ τᾶν δέδιθι, μηδέν:

  ὡς ἐγὼ τοῦτόν γ᾽, ἐὰν γρύξῃ

  τι, ποιήσω δακεῖν τὴν

  375 καρδίαν καὶ τὸν περὶ ψυχῆς

  δρόμον δραμεῖν, ἵν᾽ εἰδῇ

  μὴ πατεῖν τὰ

  τοῖν θεοῖν ψηφίσματα. Χορός

  ἀλλ᾽ ἐξάψας διὰ τῆς θυρίδος τὸ καλῴδιον εἶτα καθίμα

  δήσας σαυτὸν καὶ τὴν ψυχὴν ἐμπλησάμενος Διοπείθους. Φιλοκλέων

  ἄγε νυν, ἢν αἰσθομένω τούτω ζητῆτόν μ᾽ ἐσκαλαμᾶσθαι

  κἀνασπαστὸν ποιεῖν εἴσω, τί ποιήσετε; φράζετε νυνί.

  Χορός

  ἀμυνοῦμέν σοι τὸν πρινώδη θυμὸν ἅπαντες καλέσαντες

  ὥστ᾽ οὐ δυνατόν σ᾽ εἵργειν ἔσται: τοιαῦτα ποιήσομεν ἡμεῖς.

  Φιλοκλέων

  385 δράσω τοίνυν ὑμῖν πίσυνος, καὶ — μανθάνετ᾽; — ἤν τι πάθω ‘γώ,

  ἀνελόντες καὶ κατακλαύσαντες θεῖναί μ᾽ ὑπὸ τοῖσι δρυφάκτοις.

  Χορός

  οὐδὲν πείσει: μηδὲν δείσῃς. ἀλλ᾽ ὦ βέλτιστε καθίει

  σαυτὸν θαρρῶν κἀπευξάμενος τοῖσι πατρῴοισι θεοῖσιν.

  Φιλοκλέων

  ὦ Λύκε δέσποτα, γείτων ἥρως: σὺ γὰρ οἷσπερ ἐγὼ κεχάρησαι,

  τοῖς δακρύοισιν τῶν φευγόντων ἀεὶ καὶ τοῖς ὀλοφυρμοῖς:

  ᾤκησας γοῦν ἐπίτηδ
ες ἰὼν ἐνταῦθ᾽ ἵνα ταῦτ᾽ ἀκροῷο,

  κἀβουλήθης μόνος ἡρώων παρὰ τὸν κλάοντα καθῆσθαι.

  ἐλέησον καὶ σῶσον νυνὶ τὸν σαυτοῦ πλησιόχωρον:

  κοὐ μή ποτέ σου παρὰ τὰς κάννας οὐρήσω μηδ᾽ ἀποπάρδω.

  Βδελυκλέων

  395 οὗτος ἐγείρου.

  Ξανθίας

  τί τὸ πρᾶγμ᾽;

  Βδελυκλέων

  ὥσπερ φωνή μέ τις ἐγκεκύκλωται.

  Ξανθίας

  μῶν ὁ γέρων πῃ διαδύεται αὖ;

  Βδελυκλέων

  μὰ Δί᾽ οὐ δῆτ᾽, ἀλλὰ καθιμᾷ

  αὑτὸν δήσας.

  Ξανθίας

  ὦ μιαρώτατε τί ποιεῖς; οὐ μὴ καταβήσει;

  Βδελυκλέων

  ἀνάβαιν᾽ ἀνύσας κατὰ τὴν ἑτέραν καὶ ταῖσιν φυλλάσι παῖε,

  ἤν πως πρύμνην ἀνακρούσηται πληγεὶς ταῖς εἰρεσιώναις.

  Φιλοκλέων

  οὐ ξυλλήψεσθ᾽ ὁπόσοισι δίκαι τῆτες μέλλουσιν ἔσεσθαι,

  ὦ Σμικυθίων καὶ Τεισιάδη καὶ Χρήμων καὶ Φερέδειπνε;

  πότε δ᾽, εἰ μὴ νῦν, ἐπαρήξετέ μοι, πρίν μ᾽ εἴσω μᾶλλον ἄγεσθαι;

  Χορός

  εἰπέ μοι τί μέλλομεν κινεῖν ἐκείνην τὴν χολήν,

  ἥνπερ, ἡνίκ᾽ ἄν τις ἡμῶν ὀργίσῃ τὴν σφηκιάν;

  νῦν ἐκεῖνο νῦν ἐκεῖνο

  τοὐξύθυμον, ᾧ κολαζόμεσθα,

  κέντρον †ἐντέτατ᾽ ὀξύ†.

  ἀλλὰ θαἰμάτια βαλόντες ὡς τάχιστα, παιδία,

  θεῖτε καὶ βοᾶτε, καὶ Κλέωνι ταῦτ᾽ ἀγγέλλετε,

  410 καὶ κελεύετ᾽ αὐτὸν ἥκειν

  ὡς ἐπ᾽ ἄνδρα μισόπολιν

  ὄντα κἀπολούμενον, ὅτι

  τόνδε λόγον ἐσφέρει,

  μὴ δικάζειν δίκας.

  Βδελυκλέων

  415 ὦγαθοὶ τὸ πρᾶγμ᾽ ἀκούσατ᾽, ἀλλὰ μὴ κεκράγετε.

  Χορός

  νὴ Δί᾽ ἐς τὸν οὐρανόν γ᾽.

  Βδελυκλέων

  ὡς τοῦδ᾽ ἐγὼ οὐ μεθήσομαι.

  Χορός

  ταῦτα δῆτ᾽ οὐ δεινὰ καὶ τυραννίς ἐστιν ἐμφανής;

  ὦ πόλις καὶ Θεώρου θεοισεχθρία,

  κεἴ τις ἄλλος προέστηκεν ἡμῶν κόλαξ.

  Ξανθίας

  420 Ἡράκλεις καὶ κέντρ᾽ ἔχουσιν. οὐχ ὁρᾷς ὦ δέσποτα;

  Βδελυκλέων

  οἷς γ᾽ ἀπώλεσαν Φίλιππον ἐν δίκῃ τὸν Γοργίου.

  Χορός

  καὶ σέ γ᾽ αὐτοῖς ἐξολοῦμεν: ἀλλὰ πᾶς ἐπίστρεφε

  δεῦρο κἀξείρας τὸ κέντρον εἶτ᾽ ἐπ᾽ αὐτὸν ἵεσο,

  ξυσταλεὶς εὔτακτος ὀργῆς καὶ μένους ἐμπλήμενος,

  425 ὡς ἂν εὖ εἰδῇ τὸ λοιπὸν σμῆνος οἷον ὤργισεν.

  Ξανθίας

  τοῦτο μέντοι δεινὸν ἤδη νὴ Δί᾽, εἰ μαχούμεθα:

  ὡς ἔγωγ᾽ αὐτῶν ὁρῶν δέδοικα τὰς ἐγκεντρίδας.

  Χορός

  ἀλλ᾽ ἀφίει τὸν ἄνδρ᾽: εἰ δὲ μή, φήμ᾽ ἐγὼ

  τὰς χελώνας μακαριεῖν σε τοῦ δέρματος.

  Φιλοκλέων

  430 εἶά νυν ὦ ξυνδικασταὶ σφῆκες ὀξυκάρδιοι,

  οἱ μὲν ἐς τὸν πρωκτὸν αὐτῶν ἐσπέτεσθ᾽ ὠργισμένοι,

  οἱ δὲ τὠφθαλμὼ κύκλῳ κεντεῖτε καὶ τοὺς δακτύλους.

  Βδελυκλέων

  ὦ Μίδα καὶ Φρὺξ βοήθει δεῦρο καὶ Μασιντύα,

  καὶ λάβεσθε τουτουὶ καὶ μὴ μεθῆσθε μηδενί:

  435 εἰ δὲ μή, ‘ν πέδαις παχείαις οὐδὲν ἀριστήσετε.

  ὡς ἐγὼ πολλῶν ἀκούσας οἶδα θρίων τὸν ψόφον.

  Χορός

  εἰ δὲ μὴ τοῦτον μεθήσεις, ἔν τί σοι παγήσεται.

  Φιλοκλέων

  ὦ Κέκροψ ἥρως ἄναξ τὰ πρὸς ποδῶν Δρακοντίδη,

  περιορᾷς οὕτω μ᾽ ὑπ᾽ ἀνδρῶν βαρβάρων χειρούμενον,

  440 οὓς ἐγὼ ‘δίδαξα κλάειν τέτταρ᾽ ἐς τὴν χοίνικα;

  Χορός

  εἶτα δῆτ᾽ οὐ πόλλ᾽ ἔνεστι δεινὰ τῷ γήρᾳ κακά;

  δηλαδή: καὶ νῦν γε τούτω τὸν παλαιὸν δεσπότην

  πρὸς βίαν χειροῦσιν, οὐδὲν τῶν πάλαι μεμνημένοι

  διφθερῶν κἀξωμίδων, ἃς οὗτος αὐτοῖς ἠμπόλα,

  445 καὶ κυνᾶς: καὶ τοὺς πόδας χειμῶνος ὄντος ὠφέλει,

  ὥστε μὴ ῥιγῶν ἑκάστοτ᾽: ἀλλὰ τούτοις γ᾽ οὐκ ἔνι

  οὐδ᾽ ἐν ὀφθαλμοῖσιν αἰδὼς τῶν παλαιῶν ἐμβάδων.

  Φιλοκλέων

  οὐκ ἀφήσεις οὐδὲ νυνί μ᾽ ὦ κάκιστον θηρίον,

  οὐδ᾽ ἀναμνησθεὶς ὅθ᾽ εὑρὼν τοὺς βότρυς κλέπτοντά σε

  450 προσαγαγὼν πρὸς τὴν ἐλάαν ἐξέδειρ᾽ εὖ κἀνδρικῶς,

  ὥστε σε ζηλωτὸν εἶναι; σὺ δ᾽ ἀχάριστος ἦσθ᾽ ἄρα.

  ἀλλ᾽ ἄνες με καὶ σὺ καὶ σύ, πρὶν τὸν υἱὸν ἐκδραμεῖν.

  Χορός

  ἀλλὰ τούτων μὲν τάχ᾽ ἡμῖν δώσετον καλὴν δίκην,

  οὐκέτ᾽ ἐς μακρὰν ἵν᾽ εἰδῆθ᾽ οἷός ἐστ᾽ ἀνδρῶν τρόπος

  455 ὀξυθύμων καὶ δικαίων καὶ βλεπόντων κάρδαμα.

  Βδελυκλέων

  παῖε παἶ ὦ Ξανθία τοὺς σφῆκας ἀπὸ τῆς οἰκίας.

  Ξανθίας

  ἀλλὰ δρῶ τοῦτ᾽: ἀλλὰ καὶ σὺ τῦφε πολλῷ τῷ καπνῷ.

  Σωσίας

  οὐχὶ σοῦσθ᾽; οὐκ ἐς κόρακας; οὐκ ἄπιτε; παῖε τῷ ξύλῳ.

  Ξανθίας

  καὶ σὺ προσθεὶς Αἰσχίνην ἔντυφε τὸν Σελλαρτίου.

  460 ἆρ᾽ ἐμέλλομέν ποθ᾽ ὑμᾶς ἀποσοβήσειν τῷ χρόνῳ.

  Βδελυκλέων

  ἀλλὰ μὰ Δί᾽ οὐ ῥᾳδίως οὕτως ἂν αὐτοὺς διέφυγες,

  εἴπερ ἔτυχον τῶν μελῶν τῶν Φιλοκλέους βεβρωκότες.

  Χορός

  ἆρα δῆτ᾽ οὐκ αὐτὰ δῆλα
>
  τοῖς πένησιν, ἡ τυραννὶς

  465 †ὡς λάθρᾳ γ᾽ ἐλάνθαν᾽ ὑπιοῦσά με,†

  εἰ σύ γ᾽ ὦ πόνῳ πόνηρε καὶ κομηταμυνία

  τῶν νόμων ἡμᾶς ἀπείργεις ὧν ἔθηκεν ἡ πόλις,

  οὔτε τιν᾽ ἔχων πρόφασιν

  οὔτε λόγον εὐτράπελον,

  470 αὐτὸς ἄρχων μόνος;

  Βδελυκλέων

  ἔσθ᾽ ὅπως ἄνευ μάχης καὶ τῆς κατοξείας βοῆς

  ἐς λόγους ἔλθοιμεν ἀλλήλοισι καὶ διαλλαγάς;

  Χορός

  σοὐς λόγους ὦ μισόδημε καὶ μοναρχίας ἐραστά,

  475 καὶ ξυνὼν Βρασίδᾳ καὶ φορῶν κράσπεδα

  στεμμάτων τήν θ᾽ ὑπήνην ἄκουρον τρέφων;

  Βδελυκλέων

  νὴ Δί᾽ ἦ μοι κρεῖττον ἐκστῆναι τὸ παράπαν τοῦ πατρὸς

  μᾶλλον ἢ κακοῖς τοσούτοις ναυμαχεῖν ὁσημέραι.

  Χορός

  480 οὐδὲ μὴν οὐδ᾽ ἐν σελίνῳ σοὐστὶν οὐδ᾽ ἐν πηγάνῳ:

  τοῦτο γὰρ παρεμβαλοῦμεν τῶν τριχοινίκων ἐπῶν.

  ἀλλὰ νῦν μὲν οὐδὲν ἀλγεῖς, ἀλλ᾽ ὅταν ξυνήγορος

  ταὐτὰ ταῦτα σου καταντλῇ καὶ ξυνωμότας καλῇ.

  Βδελυκλέων

  ἆρ᾽ ἂν ὦ πρὸς τῶν θεῶν ὑμεῖς ἀπαλλαχθεῖτέ μου;

  485 ἢ δέδοκταί μοι δέρεσθαι καὶ δέρειν δι᾽ ἡμέρας;

  Χορός

  οὐδέποτέ γ᾽, οὐχ ἕως ἄν τί μου λοιπὸν ᾖ,

  ὅστις ἡμῶν ἐπὶ τυραννίδ᾽ ὧδ᾽ ἐστάλης.

  Βδελυκλέων

  ὡς ἅπανθ᾽ ὑμῖν τυραννίς ἐστι καὶ ξυνωμόται,

  ἤν τε μεῖζον ἤν τ᾽ ἔλαττον πρᾶγμά τις κατηγορῇ,

  490 ἧς ἐγὼ οὐκ ἤκουσα τοὔνομ᾽ οὐδὲ πεντήκοντ᾽ ἐτῶν:

  νῦν δὲ πολλῷ τοῦ ταρίχους ἐστὶν ἀξιωτέρα,

  ὥστε καὶ δὴ τοὔνομ᾽ αὐτῆς ἐν ἀγορᾷ κυλίνδεται.

  ἢν μὲν ὠνῆταί τις ὀρφὼς μεμβράδας δὲ μὴ ‘θέλῃ,

 

‹ Prev