Book Read Free

The Complete Plays

Page 93

by Aristophanes


  μήτ᾽ ἢν Λάμπων ᾖ μήτ᾽ ἢν ὁ μέγας Διοπείθης.

  Χρησμολόγος

  καὶ ταῦτ᾽ ἔνεστ᾽ ἐνταῦθα;

  Πισθέταιρος

  λαβὲ τὸ βιβλίον.

  990 οὐκ εἶ θύραζ᾽; ἐς κόρακας.

  Χρησμολόγος

  οἴμοι δείλαιος.

  Πισθέταιρος

  οὔκουν ἑτέρωσε χρησμολογήσεις ἐκτρέχων;

  Μέτων

  ἥκω παρ᾽ ὑμᾶς —

  Πισθέταιρος

  ἕτερον αὖ τουτὶ κακόν.

  τί δ᾽ αὖ σὺ δράσων; τίς δ᾽ ἰδέα βουλεύματος;

  τίς ἡ ‘πίνοια, τίς ὁ κόθορνος τῆς ὁδοῦ;

  Μέτων

  995 γεωμετρῆσαι βούλομαι τὸν ἀέρα

  ὑμῖν διελεῖν τε κατὰ γύας.

  Πισθέταιρος

  πρὸς τῶν θεῶν

  σὺ δ᾽ εἶ τίς ἀνδρῶν;

  Μέτων

  ὅστις εἴμ᾽ ἐγώ; Μέτων,

  ὃν οἶδεν Ἑλλὰς χὠ Κολωνός.

  Πισθέταιρος

  εἰπέ μοι,

  ταυτὶ δέ σοι τί ἔστι;

  Μέτων

  κανόνες ἀέρος.

  1000 αὐτίκα γὰρ ἀήρ ἐστι τὴν ἰδέαν ὅλος

  κατὰ πνιγέα μάλιστα. προσθεὶς οὖν ἐγὼ

  τὸν κανόν᾽, ἄνωθεν τουτονὶ τὸν καμπύλον

  ἐνθεὶς διαβήτην — μανθάνεις;

  Πισθέταιρος

  οὐ μανθάνω.

  Μέτων

  ὀρθῷ μετρήσω κανόνι προστιθείς, ἵνα

  1005 ὁ κύκλος γένηται σοι τετράγωνος κἀν μέσῳ

  ἀγορά, φέρουσαι δ᾽ ὦσιν εἰς αὐτὴν ὁδοὶ

  ὀρθαὶ πρὸς αὐτὸ τὸ μέσον, ὥσπερ δ᾽ ἀστέρος

  αὐτοῦ κυκλοτεροῦς ὄντος ὀρθαὶ πανταχῇ

  ἀκτῖνες ἀπολάμπωσιν.

  Πισθέταιρος

  ἅνθρωπος Θαλῆς.

  1010 Μέτων —

  Μέτων

  τί ἔστιν;

  Πισθέταιρος

  οἶσθ᾽ ὁτιὴ φιλῶ σ᾽ ἐγώ,

  κἀμοὶ πιθόμενος ὑπαποκίνει τῆς ὁδοῦ.

  Μέτων

  τί δ᾽ ἐστὶ δεινόν;

  Πισθέταιρος

  ὥσπερ ἐν Λακεδαίμονι

  ξενηλατοῦνται καὶ κεκίνηνταί τινες:

  πληγαὶ συχναὶ κατ᾽ ἄστυ.

  Μέτων

  μῶν στασιάζετε;

  Πισθέταιρος

  1015 μὰ τὸν Δί᾽ οὐ δῆτ᾽.

  Μέτων

  ἀλλὰ πῶς;

  Πισθέταιρος

  ὁμοθυμαδὸν

  σποδεῖν ἅπαντας τοὺς ἀλαζόνας δοκεῖ.

  Μέτων

  ὑπάγοιμί τἄρ᾽ ἄν.

  Πισθέταιρος

  νὴ Δί᾽ ὡς οὐκ οἶδ᾽ ἂν εἰ

  φθαίης ἄν: ἐπίκεινται γὰρ ἐγγὺς αὑταιί.

  Μέτων

  οἴμοι κακοδαίμων.

  Πισθέταιρος

  οὐκ ἔλεγον ἐγὼ πάλαι;

  1020 οὐκ ἀναμετρήσεις σαυτὸν ἀπιὼν ἀλλαχῇ;

  Ἐπίσκοπος

  ποῦ πρόξενοι;

  Πισθέταιρος

  τίς ὁ Σαρδανάπαλλος οὑτοσί;

  Ἐπίσκοπος

  ἐπίσκοπος ἥκω δεῦρο τῷ κυάμῳ λαχὼν

  ἐς τὰς Νεφελοκοκκυγίας.

  Πισθέταιρος

  ἐπίσκοπος;

  ἔπεμψε δὲ τίς σε δεῦρο;

  Ἐπίσκοπος

  φαῦλον βιβλίον

  1025 Τελέου.

  Πισθέταιρος

  τί; βούλει δῆτα τὸν μισθὸν λαβὼν

  μὴ πράγματ᾽ ἔχειν ἀλλ᾽ ἀπιέναι;

  Ἐπίσκοπος

  νὴ τοὺς θεούς.

  ἐκκλησιάσαι δ᾽ οὖν ἐδεόμην οἴκοι μένων.

  ἔστιν γὰρ ἃ δι᾽ ἐμοῦ πέπρακται Φαρνάκῃ.

  Πισθέταιρος

  ἄπιθι λαβών: ἔστιν δ᾽ ὁ μισθὸς οὑτοσί.

  Ἐπίσκοπος

  1030 τουτὶ τί ἦν;

  Πισθέταιρος

  ἐκκλησία περὶ Φαρνάκου.

  Ἐπίσκοπος

  μαρτύρομαι τυπτόμενος ὢν ἐπίσκοπος.

  Πισθέταιρος

  οὐκ ἀποσοβήσεις; οὐκ ἀποίσεις τὼ κάδω;

  οὐ δεινά; καὶ πέμπουσιν ἤδη ‘πισκόπους

  ἐς τὴν πόλιν, πρὶν καὶ τεθύσθαι τοῖς θεοῖς;

  Ψηφισματοπώλης

  1035 ἐὰν δ᾽ ὁ Νεφελοκοκκυγιεὺς τὸν Ἀθηναῖον ἀδικῇ —

  Πισθέταιρος

  τουτὶ τί ἔστιν αὖ κακὸν τὸ βιβλίον;

  Ψηφισματοπώλης

  ψηφισματοπώλης εἰμὶ καὶ νόμους νέους

  ἥκω παρ᾽ ὑμᾶς δεῦρο πωλήσων.

  Πισθέταιρος

  τὸ τί;

  Ψηφισματοπώλης

  1040 χρῆσθαι Νεφελοκοκκυγιᾶς τοῖσδε τοῖς μέτροισι καὶ σταθμοῖσι καὶ ψηφίσμασι καθάπερ Ὀλοφύξιοι.

  Πισθέταιρος

  σὺ δέ γ᾽ οἷσπερ ὡτοτύξιοι χρήσει τάχα.

  Ψηφισματοπώλης

  οὗτος τί πάσχεις;

  Πισθέταιρος

  οὐκ ἀποίσεις τοὺς νόμους;

  1045 πικροὺς ἐγώ σοι τήμερον δείξω νόμους.

  Ἐπίσκοπος

  καλοῦμαι Πισθέταιρον ὕβρεως ἐς τὸν Μουνιχιῶνα μῆνα.

  Πισθέταιρος

  ἄληθες οὗτος; ἔτι γὰρ ἐνταῦθ᾽ ἦσθα σύ;

  Ψηφισματοπώλης

  1050 ἐὰν δέ τις ἐξελαύνῃ τοὺς ἄρχοντας καὶ μὴ δέχηται κατὰ τὴν στήλην —

  Πισθέταιρος

  οἴμοι κακοδαίμων, καὶ σὺ γὰρ ἐνταῦθ᾽ ἦσθ᾽ ἔτι;

  Ἐπίσκοπος

  ἀπολῶ σε καὶ γράφω σε μυρίας δραχμάς.

  Πισθέταιρος

  ἐγὼ δὲ σοῦ γε τὼ κάδω διασκεδῶ.

  Ψηφισματοπώλης

  μέμνησ᾽ ὅτε τῆς στήλης κατετίλας ἑσπέρας;

  Πισθέταιρος

  1055 αἰβοῖ: λαβέτω τις αὐτόν. οὗτος οὐ μενεῖς;

  ἀπίωμεν ἡμεῖς ὡς τάχιστ᾽ ἐντευθε�
�ὶ

  θύσοντες εἴσω τοῖς θεοῖσι τὸν τράγον.

  Χορός

  ἤδη ‘μοὶ τῷ παντόπτᾳ

  καὶ παντάρχᾳ θνητοὶ πάντες

  1060 θύσουσ᾽ εὐκταίαις εὐχαῖς.

  πᾶσαν μὲν γὰρ γᾶν ὀπτεύω,

  σῴζω δ᾽ εὐθαλεῖς καρποὺς

  κτείνων παμφύλων γένναν

  θηρῶν, ἂ πάντ᾽ ἐν γαίᾳ

  1065 ἐκ κάλυκος αὐξανόμενον γένυσι παμφάγοις

  δένδρεσί τ᾽ ἐφημένα καρπὸν ἀποβόσκεται:

  κτείνω δ᾽ οἳ κήπους εὐώδεις

  φθείρουσιν λύμαις ἐχθίσταις,

  ἑρπετά τε καὶ δάκετα πάνθ᾽ ὅσαπερ

  1070 ἔστιν ὑπ᾽ ἐμᾶς πτέρυγος ἐν φοναῖς ὄλλυται. Χορός

  τῇδε μέντοι θἠμέρᾳ μάλιστ᾽ ἐπαναγορεύεται,

  ἢν ἀποκτείνῃ τις ὑμῶν Διαγόραν τὸν Μήλιον,

  λαμβάνειν τάλαντον, ἤν τε τῶν τυράννων τίς τινα

  1075 τῶν τεθνηκότων ἀποκτείνῃ, τάλαντον λαμβάνειν.

  βουλόμεσθ᾽ οὖν νυν ἀνειπεῖν ταὐτὰ χἠμεῖς ἐνθάδε.

  ἢν ἀποκτείνῃ τις ὑμῶν Φιλοκράτη τὸν Στρούθιον,

  λήψεται τάλαντον, ἢν δὲ ζῶντά γ᾽ ἀγάγῃ, τέτταρα,

  ὅτι συνείρων τοὺς σπίνους πωλεῖ καθ᾽ ἑπτὰ τοὐβολοῦ,

  1080 εἶτα φυσῶν τὰς κίχλας δείκνυσι καὶ λυμαίνεται,

  τοῖς τε κοψίχοισιν ἐς τὰς ῥῖνας ἐγχεῖ τὰ πτερά,

  τὰς περιστεράς θ᾽ ὁμοίως ξυλλαβὼν εἵρξας ἔχει,

  κἀπαναγκάζει παλεύειν δεδεμένας ἐν δικτύῳ.

  ταῦτα βουλόμεσθ᾽ ἀνειπεῖν: κεἴ τις ὄρνιθας τρέφει

  1085 εἱργμένους ὑμῶν ἐν αὐλῇ, φράζομεν μεθιέναι.

  ἢν δὲ μὴ πίθησθε, συλληφθέντες ὑπὸ τῶν ὀρνέων

  αὖθις ὑμεῖς αὖ παρ᾽ ἡμῖν δεδεμένοι παλεύσετε. Χορός

  εὔδαιμον φῦλον πτηνῶν

  οἰωνῶν, οἳ χειμῶνος μὲν

  1090 χλαίνας οὐκ ἀμπισχνοῦνται:

  οὐδ᾽ αὖ θερμὴ πνίγους ἡμᾶς

  ἀκτὶς τηλαυγὴς θάλπει:

  ἀλλ᾽ ἀνθηρῶν λειμώνων

  φύλλων τ᾽ ἐν κόλποις ναίω,

  1095 ἡνίκ᾽ ἂν ὁ θεσπέσιος ὀξὺ μέλος ἀχέτας

  θάλπεσι μεσημβρινοῖς ἡλιομανὴς βοᾷ.

  χειμάζω δ᾽ ἐν κοίλοις ἄντροις

  νύμφαοις οὐρείαις ξυμπαίζων:

  ἠρινά τε βοσκόμεθα παρθένια

  1100 λευκότροφα μύρτα Χαρίτων τε κηπεύματα. Χορός

  τοῖς κριταῖς εἰπεῖν τι βουλόμεσθα τῆς νίκης πέρι,

  ὅσ᾽ ἀγάθ᾽, ἢν κρίνωσιν ἡμᾶς, πᾶσιν αὐτοῖς δώσομεν,

  ὥστε κρείττω δῶρα πολλῷ τῶν Ἀλεξάνδρου λαβεῖν.

  1105 πρῶτα μὲν γὰρ οὗ μάλιστα πᾶς κριτὴς ἐφίεται,

  γλαῦκες ὑμᾶς οὔποτ᾽ ἐπιλείψουσι Λαυρειωτικαί:

  ἀλλ᾽ ἐνοικήσουσιν ἔνδον, ἔν τε τοῖς βαλλαντίοις

  ἐννεοττεύσουσι κἀκλέψουσι μικρὰ κέρματα.

  εἶτα πρὸς τούτοισιν ὥσπερ ἐν ἱεροῖς οἰκήσετε:

  1110 τὰς γὰρ ὑμῶν οἰκίας ἐρέψομεν πρὸς αἰετόν:

  κἂν λαχόντες ἀρχίδιον εἶθ᾽ ἁρπάσαι βούλησθέ τι,

  ὀξὺν ἱερακίσκον ἐς τὰς χεῖρας ὑμῖν δώσομεν.

  ἢν δέ που δειπνῆτε, πρηγορεῶνας ὑμῖν πέμψομεν.

  ἢν δὲ μὴ κρίνητε, χαλκεύεσθε μηνίσκους φορεῖν

  1115 ὥσπερ ἀνδριάντες: ὡς ὑμῶν ὃς ἂν μὴ μῆν᾽ ἔχῃ,

  ὅταν ἔχητε χλανίδα λευκήν, τότε μάλισθ᾽ οὕτω δίκην

  δώσεθ᾽ ἡμῖν, πᾶσι τοῖς ὄρνισι κατατιλώμενοι. Πισθέταιρος

  τὰ μὲν ἱέρ᾽ ἡμῖν ἐστιν ὦρνιθες καλά:

  ἀλλ᾽ ὡς ἀπὸ τοῦ τείχους πάρεστιν ἄγγελος

  1120 οὐδείς, ὅτου πευσόμεθα τἀκεῖ πράγματα.

  ἀλλ᾽ οὑτοσὶ τρέχει τις Ἀλφειὸν πνέων.

  Ἄγγελος Α

  ποῦ ποῦ ‘στι, ποῦ ποῦ ποῦ ‘στι, ποῦ ποῦ ποῦ ‘στι ποῦ,

  ποῦ Πισθέταιρός ἐστιν ἅρχων;

  Πισθέταιρος

  οὑτοσί.

  Ἄγγελος Α

  ἐξῳκοδόμηταί σοι τὸ τεῖχος.

  Πισθέταιρος

  εὖ λέγεις.

  Ἄγγελος Α

  1125 κάλλιστον ἔργον καὶ μεγαλοπρεπέστατον:

  ὥστ᾽ ἂν ἐπάνω μὲν Προξενίδης ὁ Κομπασεὺς

  καὶ Θεογένης ἐναντίω δύ᾽ ἅρματε,

  ἵππων ὑπόντων μέγεθος ὅσον ὁ δούριος,

  ὑπὸ τοῦ πλάτους ἂν παρελασαίτην.

  Πισθέταιρος

  Ἡράκλεις.

  Ἄγγελος Α

  1130 τὸ δὲ μῆκός ἐστι, καὶ γὰρ ἐμέτρησ᾽ αὔτ᾽ ἐγώ,

  ἑκατοντορόγυιον.

  Πισθέταιρος

  ὦ Πόσειδον τοῦ μάκρους.

  τίνες ᾠκοδόμησαν αὐτὸ τηλικουτονί;

  Ἄγγελος Α

  ὄρνιθες, οὐδεὶς ἄλλος, οὐκ Αἰγύπτιος

  πλινθοφόρος, οὐ λιθουργός, οὐ τέκτων παρῆν,

  1135 ἀλλ᾽ αὐτόχειρες, ὥστε θαυμάζειν ἐμέ.

  ἐκ μέν γε Λιβύης ἧκον ὡς τρισμύριαι

  γέρανοι θεμελίους καταπεπωκυῖαι λίθους.

  τούτους δ᾽ ἐτύκιζον αἱ κρέκες τοῖς ῥύγχεσιν.

  ἕτεροι δ᾽ ἐπλινθοφόρουν πελαργοὶ μύριοι:

  1140 ὕδωρ δ᾽ ἐφόρουν κάτωθεν ἐς τὸν ἀέρα

  οἱ χαραδριοὶ καὶ τἄλλα ποτόμι᾽ ὄρνεα.

  Πισθέταιρος

  ἐπηλοφόρουν δ᾽ αὐτοῖσι τίνες;

  Ἄγγελος Α

  ἐρωδιοὶ

  λεκάναισι.

  Πισθέταιρος

  τὸν δὲ πηλὸν ἐνεβάλλοντο πῶς;

  Ἄγγελος Α

  τοῦτ᾽ ὦγάθ᾽ ἐξηύρητο καὶ σοφώτατα:

&nb
sp; 1145 οἱ χῆνες ὑποτύπτοντες ὥσπερ ταῖς ἄμαις

  ἐς τὰς λεκάνας ἐνέβαλλον αὐτοῖς τοῖν ποδοῖν.

  Πισθέταιρος

  τί δῆτα πόδες ἂν οὐκ ἂν ἐργασαίατο;

  Ἄγγελος Α

  καὶ νὴ Δί᾽ αἱ νῆτταί γε περιεζωσμέναι

  ἐπλινθοφόρουν: ἄνω δὲ τὸν ὑπαγωγέα

  1150 ἐπέτοντ᾽ ἔχουσαι κατόπιν †ὥσπερ παιδία

  τὸν πηλὸν ἐν τοῖς στόμασιν† αἱ χελιδόνες.

  Πισθέταιρος

  τί δῆτα μισθωτοὺς ἂν ἔτι μισθοῖτό τις;

  φέρ᾽ ἴδω, τί δαί; τὰ ξύλινα τοῦ τείχους τίνες

  ἀπηργάσαντ᾽;

  Ἄγγελος Α

  ὄρνιθες ἦσαν τέκτονες

  1155 σοφώτατοι πελεκᾶντες, οἳ τοῖς ῥύγχεσιν

  ἀπεπελέκησαν τὰς πύλας: ἦν δ᾽ ὁ κτύπος

  αὐτῶν πελεκώντων ὥσπερ ἐν ναυπηγίῳ.

  καὶ νῦν ἅπαντ᾽ ἐκεῖνα πεπύλωται πύλαις

  καὶ βεβαλάνωται καὶ φυλάττεται κύκλῳ,

  1160 ἐφοδεύεται, κωδωνοφορεῖται, πανταχῇ,

  φυλακαὶ καθεστήκασι καὶ φρυκτωρίαι

  ἐν τοῖσι πύργοις. ἀλλ᾽ ἐγὼ μὲν ἀποτρέχων

  ἀπονίψομαι: σὺ δ᾽ αὐτὸς ἤδη τἄλλα δρᾶ.

  Χορός

  οὗτος τί ποιεῖς; ἆρα θαυμάζεις ὅτι

  1165 οὕτω τὸ τεῖχος ἐκτετείχισται ταχύ;

  Πισθέταιρος

  νὴ τοὺς θεοὺς ἔγωγε: καὶ γὰρ ἄξιον:

  ἴσα γὰρ ἀληθῶς φαίνεταί μοι ψεύδεσιν.

  ἀλλ᾽ ὅδε φύλαξ γὰρ τῶν ἐκεῖθεν ἄγγελος

  ἐσθεῖ πρὸς ἡμᾶς δεῦρο πυρρίχην βλέπων.

  Ἄγγελος Β

  1170 ἰοὺ ἰού, ἰοὺ ἰού, ἰοὺ ἰού.

  Πισθέταιρος

  τί τὸ πρᾶγμα τουτί;

  Ἄγγελος Β.

  δεινότατα πεπόνθαμεν.

  τῶν γὰρ θεῶν τις ἄρτι τῶν παρὰ τοῦ Διὸς

  διὰ τῶν πυλῶν εἰσέπτετ᾽ ἐς τὸν ἀέρα,

 

‹ Prev