Complete Works of Catullus

by Catullus

  rara verecundae furta feremus erae

  ne nimium simus stultorum more molesti.

  saepe etiam Iuno, maxima caelicolum,

  coniugis in culpa flagrantem concoquit iram,

  noscens omnivoli plurima furta Iovis.

  atqui nec divis homines componier aequum est,

  * * * * * * * *

  * * * * * * * *

  ingratum tremuli tolle parentis onus.

  nec tamen illa mihi dextra deducta paterna

  fragrantem Assyrio venit odore domum,

  sed furtiva dedit mira munuscula nocte,

  ipsius ex ipso dempta viri gremio.

  quare illud satis est, si nobis is datur unis

  quem lapide illa dies candidiore notat.

  hoc tibi, quod potui, confectum carmine munus

  pro multis, Alli, redditur officiis,

  ne vestrum scabra tangat rubigine nomen

  haec atque illa dies atque alia atque alia.

  huc addent divi quam plurima, quae Themis olim

  antiquis solita est munera ferre piis.

  sitis felices et tu simul et tua vita,

  et domus in qua lusimus et domina,

  et qui principio nobis terram dedit aufert,

  a quo sunt primo omnia nata bona,

  et longe ante omnes mihi quae me carior ipso est,

  lux mea, qua viva vivere dulce mihi est.

  LXIX. ad Rufum

  Noli admirari, quare tibi femina nulla,

  Rufe, velit tenerum supposuisse femur,

  non si illam rarae labefactes munere vestis

  aut perluciduli deliciis lapidis.

  laedit te quaedam mala fabula, qua tibi fertur

  ualle sub alarum trux habitare caper.

  hunc metuunt omnes, neque mirum: nam mala valde est

  bestia, nec quicum bella puella cubet.

  quare aut crudelem nasorum interfice pestem,

  aut admirari desine cur fugiunt.

  LXX.

  Nulli se dicit mulier mea nubere malle

  quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.

  dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti,

  in vento et rapida scribere oportet aqua.

  LXXI.

  Si cui iure bono sacer alarum obstitit hircus,

  aut si quem merito tarda podagra secat.

  aemulus iste tuus, qui vestrem exercet amorem,

  mirifice est a te nactus utrumque malum.

  nam quotiens futuit, totiens ulciscitur ambos:

  illam affligit odore, ipse perit podagra.

  LXXII. ad Lesbiam

  Dicebas quondam solum te nosse Catullum,

  Lesbia, nec prae me velle tenere Iovem.

  dilexi tum te non tantum ut vulgus amicam,

  sed pater ut gnatos diligit et generos.

  nunc te cognovi: quare etsi impensius uror,

  multo mi tamen es vilior et levior.

  qui potis est, inquis? quod amantem iniuria talis

  cogit amare magis, sed bene velle minus.

  LXXIII.

  Desine de quoquam quicquam bene velle mereri

  aut aliquem fieri posse putare pium.

  omnia sunt ingrata, nihil fecisse benigne

  immo etiam taedet obestque magis;

  ut mihi, quem nemo gravius nec acerbius urget,

  quam modo qui me unum atque unicum amicum habuit.

  LXXIV. ad Gellium

  Gellius audierat patruum obiurgare solere,

  si quis delicias diceret aut faceret.

  hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam

  uxorem, et patruum reddidit Arpocratem.

  quod voluit fecit: nam, quamvis irrumet ipsum

  nunc patruum, verbum non faciet patruus.

  LXXV. ad Lesbiam

  Huc est mens deducta tua mea, Lesbia, culpa

  atque ita se officio perdidit ipsa suo,

  ut iam nec bene velle queat tibi, si optima fias,

  nec desistere amare, omnia si facias.

  LXXVI. ad deos

  Siqua recordanti benefacta priora voluptas

  est homini, cum se cogitat esse pium,

  nec sanctam violasse fidem, nec foedere nullo

  divum ad fallendos numine abusum homines,

  multa parata manent in longa aetate, Catulle,

  ex hoc ingrato gaudia amore tibi.

  nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt

  aut facere, haec a te dictaque factaque sunt.

  omnia quae ingratae perierunt credita menti.

  quare iam te cur amplius excrucies?

  quin tu animo offirmas atque istinc teque reducis,

  et dis invitis desinis esse miser?

  difficile est longum subito deponere amorem,

  difficile est, verum hoc qua lubet efficias:

  una salus haec est. hoc est tibi pervincendum,

  hoc facias, sive id non pote sive pote.

  o di, si vestrum est misereri, aut si quibus umquam

  extremam iam ipsa in morte tulistis opem,

  me miserum aspicite et, si vitam puriter egi,

  eripite hanc pestem perniciemque mihi,

  quae mihi subrepens imos ut torpor in artus

  expulit ex omni pectore laetitias.

  non iam illud quaero, contra me ut diligat illa,

  aut, quod non potis est, esse pudica velit:

  ipse valere opto et taetrum hunc deponere morbum.

  o di, reddite mi hoc pro pietate mea.

  LXXVII. ad Rufum

  Rufe mihi frustra ac nequiquam credite amice

  (frustra? immo magno cum pretio atque malo),

  sicine subrepsti mi, atque intestina perurens

  ei misero eripuisti omnia nostra bona?

  eripuisti, heu heu nostrae crudele venenum

  vitae, heu heu nostrae pestis amicitiae.

  LXXVIII. ad Gallum

  Gallus habet fratres, quorum est lepidissima coniunx

  alterius, lepidus filius alterius.

  Gallus homo est bellus: nam dulces iungit amores,

  cum puero ut bello bella puella cubet.

  Gallus homo est stultus, nec se videt esse maritum,

  qui patruus patrui monstret adulterium.

  LXXVIIIb.

  * * * * * * *

  sed nunc id doleo, quod purae pura puellae

  suavia comminxit spurca saliva tua.

  verum id non impune feres: nam te omnia saecla

  noscent et, qui sis, fama loquetur anus.

  LXXIX. ad Lesbium

  Lesbius est pulcer. quid ni? quem Lesbia malit

  quam te cum tota gente, Catulle, tua.

  sed tamen hic pulcer vendat cum gente Catullum,

  si tria natorum suavia reppererit.

  LXXX. ad Gellium

  Quid dicam, Gelli, quare rosea ista labella

  hiberna fiant candidiora nive,

  mane domo cum exis et cum te octava quiete

  e molli longo suscitat hora die?

  nescio quid certe est: an vere fama susurrat

  grandia te medii tenta vorare viri?

  sic certe est: clamant Victoris rupta miselli

  ilia, et emulso labra notata sero.

  LXXXI. ad Iuventium

  Nemone in tanto potuit populo esse, Iuventi,

  bellus homo, quem tu diligere inciperes.

  praeterquam iste tuus moribunda ab sede Pisauri

  hospes inaurata palladior statua,

  qui tibi nunc cordi est, quem tu praeponere nobis

  audes, et nescis quod facinus facias?

  LXXXII. ad Qvintium

  Quinti, si tibi vis oculos debere Catullum

  aut aliud si quid carius est oculis,

  eripere ei noli, multo quod carius illi

  est oculis seu quid carius est oculis.

  LXXXIII. ad Lesbiam

  Lesbia mi praesente viro mala plurima dicit:

  haec illi fatuo maxima laetitia est.

  mule, nihil sentis? si nostri oblita taceret,

  sana esset: nunc q
uod gannit et obloquitur,

  non solum meminit, sed, quae multo acrior est res,

  irata est. hoc est, uritur et loquitur.

  LXXXIV. ad Arrium

  Chommoda dicebat, si quando commoda vellet

  dicere, et insidias Arrius hinsidias,

  et tum mirifice sperabat se esse locutum,

  cum quantum poterat dixerat hinsidias.

  credo, sic mater, sic liber avunculus eius.

  sic maternus auus dixerat atque avia.

  hoc misso in Syriam requierant omnibus aures

  audibant eadem haec leniter et leviter,

  nec sibi postilla metuebant talia verba,

  cum subito affertur nuntius horribilis,

  Ionios fluctus, postquam illuc Arrius isset,

  iam non Ionios esse sed Hionios.

  LXXXV.

  Odi et amo. quare id faciam, fortasse requiris.

  nescio, sed fieri sentio et excrucior.

  LXXXVI. ad Lesbiam

  Quintia formosa est multis. mihi candida, longa,

  recta est: haec ego sic singula confiteor.

  totum illud formosa nego: nam nulla venustas,

  nulla in tam magno est corpore mica salis.

  Lesbia formosa est, quae cum pulcerrima tota est,

  tum omnibus una omnis surripuit Veneres.

  LXXXVII. ad Lesbiam

  Nulla potest mulier tantum se dicere amatam

  vere, quantum a me Lesbia amata mea est.

  nulla fides ullo fuit umquam foedere tanta,

  quanta in amore tuo ex parte reperta mea est.

  LXXXVIII. ad Gellium

  Quid facit is, Gelli, qui cum matre atque sorore

  prurit, et abiectis pervigilat tunicis?

  quid facit is, patruum qui non sinit esse maritum?

  ecquid scis quantum suscipiat sceleris?

  suscipit, o Gelli, quantum non ultima Tethys

  nec genitor Nympharum abluit Oceanus:

  nam nihil est quicquam sceleris, quo prodeat ultra,

  non si demisso se ipse voret capite.

  LXXXIX. ad Gellium

  Gellius est tenuis: quid ni? cui tam bona mater

  tamque valens vivat tamque venusta soror

  tamque bonus patruus tamque omnia plena puellis

  cognatis, quare is desinat esse macer?

  qui ut nihil attingat, nisi quod fas tangere non est,

  quantumvis quare sit macer invenies.

  XC. ad Gellium

  Nascatur magus ex Gelli matrisque nefando

  coniugio et discat Persicum aruspicium:

  nam magus ex matre et gnato gignatur oportet,

  si vera est Persarum impia religio,

  gratus ut accepto veneretur carmine divos

  omentum in flamma pingue liquefaciens.

  XCI. ad Gellium

  Non ideo, Gelli, sperabam te mihi fidum

  in misero hoc nostro, hoc perdito amore fore,

  quod te cognossem bene constantemve putarem

  aut posse a turpi mentem inhibere probro;

  sed neque quod matrem nec germanam esse videbam

  hanc tibi, cuius me magnus edebat amor.

  et quamvis tecum multo coniungerer usu,

  non satis id causae credideram esse tibi.

  tu satis id duxti: tantum tibi gaudium in omni

  culpa est, in quacumque est aliquid sceleris.

  XCII. ad Lesbia

  Lesbia mi dicit semper male nec tacet umquam

  de me: Lesbia me dispeream nisi amat.

  quo signo? quia sunt totidem mea: deprecor illam

  assidue, verum dispeream nisi amo.

  XCIII. ad Gaium Iulium Caesarem

  Nil nimium studeo, Caesar, tibi velle placere,

  nec scire utrum sis albus an ater homo.

  XCIV. ad Mentulam

  Mentula moechatur. Moechatur mentula? Certe.

  Hoc est quod dicunt: ipsa olera olla legit.

  XCV. ad Gaium Helvium Cinnam

  Zmyrna mei Cinnae nonam post denique messem

  quam coepta est nonamque edita post hiemem,

  milia cum interea quingenta Hortensius uno

  * * * * * * * *

  Zmyrna cavas Satrachi penitus mittetur ad undas,

  Zmyrnam cana diu saecula pervoluent.

  at Volusi annales Paduam morientur ad ipsam

  et laxas scombris saepe dabunt tunicas.

  XCVb.

  Parva mei mihi sint cordi monimenta ...,

  at populus tumido gaudeat Antimacho.

  XCVI. ad Gaium Licinium Calvum

  Si quicquam mutis gratum acceptumque sepulcris

  accidere a nostro, Calve, dolore potest,

  quo desiderio veteres renovamus amores

  atque olim missas flemus amicitias,

  certe non tanto mors immatura dolori est

  Qvintiliae, quantum gaudet amore tuo.

  XCVII. ad Aemilium

  Non (ita me di ament) quicquam referre putavi,

  utrumne os an culum olfacerem Aemilio.

  nilo mundius hoc, nihiloque immundius illud,

  verum etiam culus mundior et melior:

  nam sine dentibus est. hic dentis sesquipedalis,

  gingivas vero ploxeni habet veteris,

  praeterea rictum qualem diffissus in aestu

  meientis mulae cunnus habere solet.

  hic futuit multas et se facit esse venustum,

  et non pistrino traditur atque asino?

  quem siqua attingit, non illam posse putemus

  aegroti culum lingere carnificis?

  XCVIII. ad Victium

  In te, si in quemquam, dici pote, putide Victi,

  id quod verbosis dicitur et fatuis.

  ista cum lingua, si usus veniat tibi, possis

  culos et crepidas lingere carpatinas.

  si nos omnino vis omnes perdere, Victi,

  hiscas: omnino quod cupis efficies.

  XCIX. ad Iuventium

  Surripui tibi, dum ludis, mellite Iuventi,

  suaviolum dulci dulcius ambrosia.

  verum id non impune tuli: namque amplius horam

  suffixum in summa me memini esse cruce,

  dum tibi me purgo nec possum fletibus ullis

  tantillum vestrae demere saevitiae.

  nam simul id factum est, multis diluta labella

  guttis abstersisti omnibus articulis,

  ne quicquam nostro contractum ex ore maneret,

  tamquam commictae spurca saliva lupae.

  praeterea infesto miserum me tradere amori

  non cessasti omnique excruciare modo,

  ut mi ex ambrosia mutatum iam foret illud

  suaviolum tristi tristius elleboro.

  quam quoniam poenam misero proponis amori,

  numquam iam posthac basia surripiam.

  C. ad Marcum Caelium furum

  Caelius Aufillenum et Qvintius Aufillenam

  flos Veronensum depereunt iuvenum,

  hic fratrem, ille sororem. hoc est, quod dicitur, illud

  fraternum vere dulce sodalicium.

  cui faveam potius? Caeli, tibi: nam tua nobis

  perspecta ex igni est unica amicitia,

  cum vesana meas torreret flamma medullas.

  sis felix, Caeli, sis in amore potens.

  CI. ad inferias

  Multas per gentes et multa per aequora vectus

  advenio has miseras, frater, ad inferias,

  ut te postremo donarem munere mortis

  et mutam nequiquam alloquerer cinerem.

  quandoquidem fortuna mihi tete abstulit ipsum.

  heu miser indigne frater adempte mihi,

  nunc tamen interea haec, prisco quae more parentum

  tradita sunt tristi munere ad inferias,

  accipe fraterno multum manantia fletu,

  atque in perpetuum, frater, ave atque vale.

  CII. ad Cornelium Nepotem

  Si quicquam tacito commissum est fido ab amico,

  cuius sit penitus nota fides animi,

  meque esse inv
enies illorum iure sacratum,

  Corneli, et factum me esse puta Arpocratem.

  CIII. ad Silonem

  Aut sodes mihi redde decem sestertia, Silo,

  deinde esto quamvis saevus et indomitus:

  aut, si te nummi delectant, desine quaeso

  leno esse atque idem saevus et indomitus.

  CIV.

  Credis me potuisse meae maledicere vitae,

  ambobus mihi quae carior est oculis?

  non potui, nec, si possem, tam perdite amarem:

  sed tu cum Tappone omnia monstra facis.

  CV. ad Mentulam

  Mentula conatur Pipleium scandere montem:

  Musae furcillis praecipitem eiciunt.

  CVI.

  Cum puero bello praeconem qui videt esse,

  quid credat, nisi se vendere discupere?

  CVII. ad Lesbiam

  Si quicquam cupido optantique optigit umquam

  insperanti, hoc est gratum animo proprie.

  quare hoc est gratum nobis quoque carius auro

  quod te restituis, Lesbia, mi cupido.

  restituis cupido atque insperanti, ipsa refers te

  nobis. o lucem candidiore nota!

  quis me uno vivit felicior aut magis hac est

  optandus vita dicere quis poterit?

  CVIII. ad Cominium

  Si, Comini, populi arbitrio tua cana senectus

  spurcata impuris moribus intereat,

  non equidem dubito quin primum inimica bonorum

  lingua exsecta avido sit data vulturio,

  effossos oculos voret atro gutture coruus,

  intestina canes, cetera membra lupi.

  CIX. ad Lesbiam

  Iucundum, mea vita, mihi proponis amorem

  hunc nostrum inter nos perpetuumque fore.