Book Read Free

The Complete Plays

Page 96

by Aristophanes


  ἑόρακα πάντων βαρβαρώτατον θεῶν.

  ἄγε δὴ τί δρῶμεν Ἡράκλεις;

  Ἡρακλῆς

  ἀκήκοας

  1575 ἐμοῦ γ᾽ ὅτι τὸν ἄνθρωπον ἄγχειν βούλομαι,

  ὅστις ποτ᾽ ἔσθ᾽ ὁ τοὺς θεοὺς ἀποτειχίσας.

  Ποσειδῶν

  ἀλλ᾽ ὦγάθ᾽ ᾑρήμεσθα περὶ διαλλαγῶν

  πρέσβεις.

  Ἡρακλῆς

  διπλασίως μᾶλλον ἄγχειν μοι δοκεῖ.

  Πισθέταιρος

  τὴν τυρόκνηστίν τις δότω: φέρε σίλφιον:

  1580 τυρὸν φερέτω τις: πυρπόλει τοὺς ἄνθρακας.

  Ποσειδῶν

  τὸν ἄνδρα χαίρειν οἱ θεοὶ κελεύομεν

  τρεῖς ὄντες ἡμεῖς.

  Πισθέταιρος

  ἀλλ᾽ ἐπικνῶ τὸ σίλφιον.

  Ἡρακλῆς

  τὰ δὲ κρέα τοῦ ταῦτ᾽ ἐστίν;

  Πισθέταιρος

  ὄρνιθές τινες

  ἐπανιστάμενοι τοῖς δημοτικοῖσιν ὀρνέοις

  1585 ἔδοξαν ἀδικεῖν.

  Ἡρακλῆς

  εἶτα δῆτα σίλφιον

  εἴπικνῇς πρότερον αὐτοῖσιν;

  Πισθέταιρος

  ὦ χαῖρ᾽ Ἡράκλεις.

  τί ἔστι;

  Ποσειδῶν

  πρεσβεύοντες ἡμεῖς ἥκομεν

  παρὰ τῶν θεῶν περὶ πολέμου καταλλαγῆς.

  Πισθέταιρος

  ἔλαιον οὐκ ἔνεστιν ἐν τῇ ληκύθῳ.

  Ἡρακλῆς

  1590 καὶ μὴν τά γ᾽ ὀρνίθεια λιπάρ᾽ εἶναι πρέπει.

  Ποσειδῶν

  ἡμεῖς τε γὰρ πολεμοῦντες οὐ κερδαίνομεν,

  ὑμεῖς τ᾽ ἂν ἡμῖν τοῖς θεοῖς ὄντες φίλοι

  ὄμβριον ὕδωρ ἂν εἴχετ᾽ ἐν τοῖς τέλμασιν,

  ἀλκυονίδας τ᾽ ἂν ἤγεθ᾽ ἡμέρας ἀεί.

  1595 τούτων περὶ πάντων αὐτοκράτορες ἥκομεν.

  Πισθέταιρος

  ἀλλ᾽ οὔτε πρότερον πώποθ᾽ ἡμεῖς ἤρξαμεν

  πολέμου πρὸς ὑμᾶς, νῦν τ᾽ ἐθέλομεν, εἰ δοκεῖ,

  ἐάν τι δίκαιον ἀλλὰ νῦν ἐθέλητε δρᾶν,

  σπονδὰς ποιεῖσθαι. τὰ δὲ δίκαι᾽ ἐστὶν ταδί,

  1600 τὸ σκῆπτρον ἡμῖν τοῖσιν ὄρνισιν πάλιν

  τὸν Δί᾽ ἀποδοῦναι: κἂν διαλλαττώμεθα

  ἐπὶ τοῖσδε, τοὺς πρέσβεις ἐπ᾽ ἄριστον καλῶ.

  Ἡρακλῆς

  ἐμοὶ μὲν ἀπόχρη ταῦτα καὶ ψηφίζομαι.

  Ποσειδῶν

  τί ὦ κακόδαιμον; ἠλίθιος καὶ γάστρις εἶ.

  1605 ἀποστερεῖς τὸν πατέρα τῆς τυραννίδος;

  Πισθέταιρος

  ἄληθες; οὐ γὰρ μεῖζον ὑμεῖς οἱ θεοὶ

  ἰσχύσετ᾽, ἢν ὄρνιθες ἄρξωσιν κάτω;

  νῦν μέν γ᾽ ὑπὸ ταῖς νεφέλαισιν ἐγκεκρυμμένοι

  κύψαντες ἐπιορκοῦσιν ὑμᾶς οἱ βροτοί:

  1610 ἐὰν δὲ τοὺς ὄρνις ἔχητε συμμάχους,

  ὅταν ὀμνύῃ τις τὸν κόρακα καὶ τὸν Δία,

  ὁ κόραξ παρελθὼν τοὐπιορκοῦντος λάθρᾳ

  προσπτόμενος ἐκκόψει τὸν ὀφθαλμὸν θενών.

  Ποσειδῶν

  νὴ τὸν Ποσειδῶ ταῦτά γέ τοι καλῶς λέγεις.

  Ἡρακλῆς

  1615 κἀμοὶ δοκεῖ.

  Πισθέταιρος

  τί δαὶ σὺ φῄς;

  Τριβαλλός

  ναβαισατρεῦ.

  Πισθέταιρος

  ὁρᾷς; ἐπαινεῖ χοὖτος. ἕτερόν νυν ἔτι

  ἀκούσαθ᾽ ὅσον ὑμᾶς ἀγαθὸν ποιήσομεν.

  ἐάν τις ἀνθρώπων ἱερεῖόν τῳ θεῶν

  εὐξάμενος εἶτα διασοφίζηται λέγων,

  1620 ‘μενετοὶ θεοί,’ καὶ μἀποδιδῷ μισητίᾳ,

  ἀναπράξομεν καὶ ταῦτα.

  Ποσειδῶν

  φέρ᾽ ἴδω τῷ τρόπῳ;

  Πισθέταιρος

  ὅταν διαριθμῶν ἀργυρίδιον τύχῃ

  ἅνθρωπος οὗτος, ἢ καθῆται λούμενος,

  καταπτόμενος ἰκτῖνος ἁρπάσας λάθρᾳ

  1625 προβάτοιν δυοῖν τιμὴν ἀνοίσει τῷ θεῷ.

  Ἡρακλῆς

  τὸ σκῆπτρον ἀποδοῦναι πάλιν ψηφίζομαι

  τούτοις ἐγώ.

  Ποσειδῶν

  καὶ τὸν Τριβαλλόν νυν ἐροῦ.

  Ἡρακλῆς

  ὁ Τριβαλλός, οἰμώζειν δοκεῖ σοι;

  Τριβαλλός

  σαυνάκα

  βακταρικροῦσα.

  Ἡρακλῆς

  φησί μ᾽ εὖ λέγειν πάνυ.

  Ποσειδῶν

  1630 εἴ τοι δοκεῖ σφῷν ταῦτα, κἀμοὶ συνδοκεῖ.

  Ἡρακλῆς

  οὗτος, δοκεῖ δρᾶν ταῦτα τοῦ σκήπτρου πέρι.

  Πισθέταιρος

  καὶ νὴ Δί᾽ ἕτερόν γ᾽ ἐστὶν οὗ ‘μνήσθην ἐγώ.

  τὴν μὲν γὰρ Ἥραν παραδίδωμι τῷ Διί,

  τὴν δὲ Βασίλειαν τὴν κόρην γυναῖκ᾽ ἐμοὶ

  1635 ἐκδοτέον ἐστίν.

  Ποσειδῶν

  οὐ διαλλαγῶν ἐρᾷς.

  ἀπίωμεν οἴκαδ᾽ αὖθις.

  Πισθέταιρος

  ὀλίγον μοι μέλει.

  μάγειρε τὸ κατάχυσμα χρὴ ποιεῖν γλυκύ.

  Ἡρακλῆς

  ὦ δαιμόνι᾽ ἀνθρώπων Πόσειδον ποῖ φέρει;

  ἡμεῖς περὶ γυναικὸς μιᾶς πολεμήσομεν;

  Ποσειδῶν

  1640 τί δαὶ ποιῶμεν;

  Ἡρακλῆς

  ὅ τι; διαλλαττώμεθα.

  Ποσειδῶν

  τί δ᾽ ᾠζύρ᾽; οὐκ οἶσθ᾽ ἐξαπατώμενος πάλαι;

  βλάπτεις δέ τοι σὺ σαυτόν. ἢν γὰρ ἀποθάνῃ

  ὁ Ζεὺς παραδοὺς τούτοισι τὴν τυραννίδα,

  πένης ἔσει σύ. σοῦ γὰρ ἅπαντα γίγνεται

  1645 τὰ χρήμαθ᾽, ὅσ᾽ ἂν ὁ Ζεὺς ἀποθνῄσκων καταλίπῃ.

  Πισθέταιρος

  οἴμοι τάλας οἷόν σε περισοφίζεται.

  δεῦρ᾽
ὡς ἔμ᾽ ἀποχώρησον, ἵνα τί σοι φράσω.

  διαβάλλεταί σ᾽ ὁ θεῖος ὦ πόνηρε σύ.

  τῶν γὰρ πατρῴων οὐδ᾽ ἀκαρῆ μέτεστί σοι

  1650 κατὰ τοὺς νόμους: νόθος γὰρ εἶ κοὐ γνήσιος.

  Ἡρακλῆς

  ἐγὼ νόθος; τί λέγεις;

  Πισθέταιρος

  σὺ μέντοι νὴ Δία

  ὤν γε ξένης γυναικός. ἢ πῶς ἄν ποτε

  ἐπίκληρον εἶναι τὴν Ἀθηναίαν δοκεῖς,

  οὖσαν θυγατέρ᾽, ὄντων ἀδελφῶν γυησίων;

  Ἡρακλῆς

  1655 τί δ᾽ ἢν ὁ πατὴρ ἐμοὶ διδῷ τὰ χρήματα

  νοθεἶ ἀποθνῄσκων;

  Πισθέταιρος

  ὁ νόμος αὐτὸν οὐκ ἐᾷ.

  οὗτος ὁ Ποσειδῶν πρῶτος, ὃς ἐπαίρει σε νῦν,

  ἀνθέξεταί σου τῶν πατρῴων χρημάτων

  φάσκων ἀδελφὸς αὐτὸς εἶναι γνήσιος.

  1660 ἐρῶ δὲ δὴ καὶ τὸν Σόλωνός σοι νόμον:

  ‘νόθῳ δὲ μὴ εἶναι ἀγχιστείαν παίδων ὄντων

  1665 γνησίων. ἐὰν δὲ παῖδες μὴ ὦσι γνήσιοι, τοῖς

  ἐγγυτάτω γένους μετεῖναι τῶν χρημάτων.’

  Ἡρακλῆς

  ἐμοὶ δ᾽ ἄρ᾽ οὐδὲν τῶν πατρῴων χρημάτων

  μέτεστιν;

  Πισθέταιρος

  οὐ μέντοι μὰ Δία. λέξον δέ μοι,

  ἤδη σ᾽ ὁ πατὴρ εἰσήγαγ᾽ ἐς τοὺς φράτερας;

  Ἡρακλῆς

  1670 οὐ δῆτ᾽ ἐμέ γε. καὶ δῆτ᾽ ἐθαύμαζον πάλαι.

  Πισθέταιρος

  τί δῆτ᾽ ἄνω κέχηνας αἴκειαν βλέπων;

  ἀλλ᾽ ἢν μεθ᾽ ἡμῶν ᾖς, καταστήσας σ᾽ ἐγὼ

  τύραννον ὀρνίθων παρέξω σοι γάλα.

  Ἡρακλῆς

  δίκαι᾽ ἔμοιγε καὶ πάλαι δοκεῖς λέγειν

  1675 περὶ τῆς κόρης, κἄγωγε παραδίδωμί σοι.

  Πισθέταιρος

  τί δαὶ σὺ φῄς;

  Ποσειδῶν

  τἀναντία ψηφίζομαι.

  Πισθέταιρος

  ἐν τῷ Τριβαλλῷ πᾶν τὸ πρᾶγμα. τί σὺ λέγεις;

  Τριβαλλός

  καλάνι κόραυνα καὶ μεγάλα βασιλιναῦ

  ὄρνιτο παραδίδωμι.

  Ἡρακλῆς

  παραδοῦναι λέγει.

  Ποσειδῶν

  1680 μὰ τὸν Δί᾽ οὐχ οὗτός γε παραδοῦναι λέγει,

  εἰ μὴ † βαδίζειν † ωἅσπερ αἱ χελιδόσιν λέγει.

  Πισθέταιρος

  οὐκοῦν παραδοῦναι ταῖς χελιδόσιν λέγει.

  Ποσειδῶν

  σφὼ νῦν διαλλάττεσθε καὶ ξυμβαίνετε:

  ἐγὼ δ᾽, ἐπειδὴ σφῷν δοκεῖ, σιγήσομαι.

  Ἡρακλῆς

  1685 ἡμῖν ἃ λέγεις σὺ πάντα συγχωρεῖν δοκεῖ.

  ἀλλ᾽ ἴθι μεθ᾽ ἡμῶν αὐτὸς ἐς τὸν οὐρανόν,

  ἵνα τὴν Βασίλειαν καὶ τὰ πάντ᾽ ἐκεῖ λάβῃς.

  Πισθέταιρος

  ἐς καιρὸν ἆρα κατεκόπησαν οὑτοιὶ

  ἐς τοὺς γάμους.

  Ἡρακλῆς

  βούλεσθε δῆτ᾽ ἐγὼ τέως

  1690 ὀπτῶ τὰ κρέα ταυτὶ μένων; ὑμεῖς δ᾽ ἴτε.

  Ποσειδῶν

  ὀπτᾷς τὰ κρέα; πολλήν γε τενθείαν λέγεις.

  οὐκ εἶ μεθ᾽ ἡμῶν;

  Ἡρακλῆς

  εὖ γε μέντἂν διετέθην.

  Πισθέταιρος

  ἀλλὰ γαμικὴν χλανίδα δότω τις δεῦρό μοι.

  Χορός

  ἔστι δ᾽ ἐν Φαναῖσι πρὸς τῇ

  1695 Κλεψύδρᾳ πανοῦργον ἐγ-

  γλωττογαστόρων γένος,

  οἳ θερίζουσίν τε καὶ σπείρουσι

  καὶ τρυγῶσι ταῖς γλώτταισι

  συκάζουσί τε:

  1700 βάρβαροι δ᾽ εἰσὶν γένος,

  Γοργίαι τε καὶ Φίλιπποι.

  κἀπὸ τῶν ἐγγλωττογαστόρων

  ἐκείνων τῶν Φιλίππων

  πανταχοῦ τῆς Ἀττικῆς ἡ

  1705 γλῶττα χωρὶς τέμνεται. Ἄγγελος

  ὦ πάντ᾽ ἀγαθὰ πράττοντες, ὦ μείζω λόγου,

  ὦ τρισμακάριον πτηνὸν ὀρνίθων γένος,

  δέχεσθε τὸν τύραννον ὀλβίοις δόμοις.

  προσέρχεται γὰρ οἷς οὔτε παμφαὴς

  1710 ἀστὴρ ἰδεῖν ἔλαμψε χρυσαυγεῖ δόμῳ,

  οὔθ᾽ ἡλίου τηλαυγὲς ἀκτίνων σέλας

  τοιοῦτον ἐξέλαμψεν, οἶον ἔρχεται

  ἔχων γυναικὸς κάλλος οὐ φατὸν λέγειν,

  πάλλων κεραυνόν, πτεροφόρον Διὸς βέλος:

  1715 ὀσμὴ δ᾽ ἀνωνόμαστος ἐς βάθος κύκλου

  χωρεῖ, καλὸν θέαμα: θυμιαμάτων δ᾽

  αὖραι διαψαίρουσι πλεκτάνην καπνοῦ.

  ὁδὶ δὲ καὐτός ἐστιν. ἀλλὰ χρὴ θεᾶς

  Μούσης ἀνοίγειν ἱερὸν εὔφημον στόμα. Χορός

  1720 ἄναγε δίεχε πάραγε πάρεχε.

  περιπέτεσθε

  τὸν μάκαρα μάκαρι σὺν τύχᾳ.

  ὦ φεῦ φεῦ τῆς ὥρας τοῦ κάλλους.

  1725 ὦ μακαριστὸν σὺ γάμον τῇδε πόλει γημας.

  Χορός

  μεγάλαι μεγάλαι κατέχουσι τύχαι

  γένος ὀρνίθων

  διὰ τόνδε τὸν ἄνδρ᾽. ἀλλ᾽ ὑμεναίοις

  καὶ νυμφιδίοισι δέχεσθ᾽ ᾠδαῖς

  1730 αὐτὸν καὶ τὴν Βασίλειαν.

  Χορός

  Ἥρᾳ ποτ᾽ Ὀλυμπίᾳ

  τῶν ἠλιβάτων θρόνων

  ἄρχοντα θεοῖς μέγαν

  Μοῖραι ξυνεκοίμισαν

  1735 ἐν τοιῷδ᾽ ὑμεναίῳ.

  Ὑμὴν ὦ Ὑμέναι᾽ ὦ,

  Ὑμὴν ὦ Ὑμέναι᾽ ὦ. Χορός

  ὁ δ᾽ ἀμφιθαλὴς Ἔρως

  χρυσόπτερος ἡνίας

  ηὔθυνε παλιντόνους,

  1740 Ζηνὸς πάροχος γάμων

  τῆς τ᾽ εὐδαίμονος Ἥρας.

  Ὑμὴν ὦ Ὑμέναι᾽ ὦ,

  Ὑμὴν ὦ Ὑμέναι᾽ ὦ. Πισθέταιρος

/>   ἐχάρην ὕμνοις, ἐχάρην ᾠδαῖς:

  ἄγαμαι δὲ λόγων. ἄγε νυν αὐτοῦ

  1745 καὶ τὰς χθονίας κλῄσατε βροντὰς

  τάς τε πυρώδεις Διὸς ἀστεροπὰς

  δεινόν τ᾽ ἀργῆτα κεραυνόν.

  Χορός

  ὦ μέγα χρύσεον ἀστεροπῆς φάος,

  ὦ Διὸς ἄμβροτον ἔγχος πυρφόρον,

  1750 ὦ χθόνιαι βαρυαχέες

  ὀμβροφόροι θ᾽ ἅμα βρονταί,

  αἷς ὅδε νῦν χθόνα σείει.

  διὰ σὲ τὰ πάντα κρατήσας

  καὶ πάρεδρον Βασίλειαν ἔχει Διός.

  Ὑμὴν ὦ Ὑμέναι᾽ ὦ.

  Πισθέταιρος

  1755 ἔπεσθε νῦν γάμοισιν ὦ

  φῦλα πάντα συννόμων

  πτεροφόρ᾽ ἐπὶ δάπεδον Διὸς

  καὶ λέχος γαμήλιον.

  ὄρεξον ὦ μάκαιρα σὴν

  1760 χεῖρα καὶ πτερῶν ἐμῶν

  λαβοῦσα συγχόρευσον: αἴρων

  δὲ κουφιῶ σ᾽ ἐγώ.

  Χορός

  ἀλαλαλαὶ ἰὴ παιών,

  τήνελλα καλλίνικος, ὦ

  1765 δαιμόνων ὑπέρτατε.

  LYSISTRATA

  Λυσιστράτη

  ἀλλ᾽ εἴ τις ἐς Βακχεῖον αὐτὰς ἐκάλεσεν,

  ἢ ‘ς Πανὸς ἢ ‘πὶ Κωλιάδ᾽ ἢ ‘ς Γενετυλλίδος,

  οὐδ᾽ ἂν διελθεῖν ἦν ἂν ὑπὸ τῶν τυμπάνων.

  νῦν δ᾽ οὐδεμία πάρεστιν ἐνταυθοῖ γυνή:

  5 πλὴν ἥ γ᾽ ἐμὴ κωμῆτις ἥδ᾽ ἐξέρχεται.

  χαῖρ᾽ ὦ Καλονίκη.

  Καλονίκη

  καὶ σύ γ᾽ ὦ Λυσιστράτη.

  τί συντετάραξαι; μὴ σκυθρώπαζ᾽ ὦ τέκνον.

  οὐ γὰρ πρέπει σοι τοξοποιεῖν τὰς ὀφρῦς.

  Λυσιστράτη

  ἀλλ᾽ ὦ Καλονίκη κάομαι τὴν καρδίαν,

  10 καὶ πόλλ᾽ ὑπὲρ ἡμῶν τῶν γυναικῶν ἄχθομαι,

  ὁτιὴ παρὰ μὲν τοῖς ἀνδράσιν νενομίσμεθα

  εἶναι πανοῦργοι —

  Καλονίκη

  καὶ γάρ ἐσμεν νὴ Δία.

 

‹ Prev